واکسن کرونا بزنیم یا نزنیم؟
ايسنا/ دبير کميته ملي اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت درباره چرايي لزوم تزريق واکسن کرونا در شرايط پاندمي توضيح داد و گفت: مردم به نظام سلامت اعتماد کنند و اگر واکسني در اختيارشان قرار ميگيرد، آن هم در شرايطي که واقعا واکسن در دنيا کم است و کشور با بسيج تمام امکاناتش تلاش ميکند که واکسن را وارد کند، حتما از اين فرصت استفاده کرده و خود را ايمن کنند.
دکتر احسان شمسيکوشکي درباره هراس برخي افراد از تزريق واکسن کرونا و امتناع از تزريق آن، گفت: مساله اساسي درباره واکسن اين است که نظام توزيع واکسن در کشور، تحت اِشراف سازمان غذا و دارو به عنوان نهاد مسئول است. بنابراين اسناد و مستندات مرتبط با ايمني و اثربخشي هر واکسن قبل از اينکه در جريان و مسير توزيع عمومي قرار گيرد، از سوي سازمان غذا و دارو و نهادهاي مرتبط بررسي شده و سپس از سوي کميسيوني که مسئول اين کار است، اجازه ورودش به سيستم دارويي کشور داده ميشود. در اين مراحل مساله ايمني و اثربخشي اين واکسنها کاملا بررسي ميشود.
چرا منفعت تزريق واکسن بيشتر است؟
وي افزود: در هر حال قطعا و با فاصله، منفعت تزريق اين واکسنها براي افراد بيش از ضررش است. در عين حال بايد توجه کرد که موضوع عوارض دارويي يا واکسن، يک موضوع جديد نيست، بلکه اين مساله درباره بسياري از داروها و واکسنها از قبل هم وجود داشته است، اما از آنجايي که در آن زمان واکسيناسيون جمعي انجام ميشده، نگراني عمومي و اطلاعرساني عمومي مانند شرايط پاندمي کوويد-۱۹ نبوده و حساسيت اجتماعي نسبت به آنها وجود نداشته، اين مساله خيلي مورد توجه قرار نميگرفته، اما اکنون به آن توجه شده است.
شمسيکوشکي تاکيد کرد: بنابراين منطقيترين کار براي همه افراد اين است که به محض اينکه واکسن در دسترسشان قرار گرفت، آن را تزريق کنند. ريسک ناشي از تزريق واکسن که از آن صحبت ميشود، ريسک بسيار پاييني است و مانند ريسکي است که افراد در زندگي روزمره با آن مواجهند. به هر حال رانندگي معمولي هم در يک جاده ريسک دارد، اما اينطور نيست که افراد بگويند از آنجايي که رانندگي ريسک دارد، ما سفر نميرويم. بنابراين از نظر سازمانهاي تاييدکننده که اجازه توزيع عمومي اين واکسنها را در کشور ميدهند، ريسک تزريق واکسن کرونا، ريسک حداقلي و قابل قبول است و بر همين اساس اجازه دادند که اين واکسن وارد سيستم دارويي کشور شود.
تنها راه پايان پاندمي قرن
دبير کميته اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت با بيان اينکه نکته مهم نحوه گفتوگو درباره اين ريسکها است، گفت: گاهي در شبکههاي اجتماعي و رسانهها به نحوي درباره اين ريسکها صحبت شده که افراد نگران شدند.
البته مردم هم حق دارند نگران شوند، اما اين اطمينان را ميدهم که عاقلانهترين کار اين است که مردم به توصيههاي کارشناسان امور سلامت که اين موارد را با دقت زيادي بررسي کرده و بعد اجازه تزريق واکسن را ميدهند، گوش داده و زماني که واکسن در دسترسشان قرار گرفت، آن را تزريق کنند. بايد توجه کرد که تنها راه پايان اين پاندمي و نجات جان بسياري از انسانها تزريق واکسن است. گرچه که ممکن است که اين واکسن ريسک هم داشته باشد، اما اين ريسک بسيار بسيار کم است تا حدي که قابل چشمپوشي است.
ترس و امتناع از واکسن؛ پديده اي جهاني
شمسيکوشکي درباره امتناع از تزريق واکسن کرونا در ساير کشورها نيز گفت: هنوز نميتوان در اين باره نظر قطعي داد، بلکه ابتدا بايد واکسيناسيون کشورها تکميل شود تا ببينيم که چه درصدي در چه جمعيتي واکسن را دريافت کردهاند. البته بحث امتناع يا ترس از واکسيناسيون در بسياري از کشورها از قبل وجود داشته است.
خوشبختانه تاکنون در ايران خيلي با اين پديده مواجه نبوديم، اما در سالهاي اخير به دليل برخي تبليغات سوء و رويکردهاي غير علمي و بعضا شبهعلمي در زمينه واکسيناسيون، آن هم بدون اينکه مستند علمي دقيقي در دسترس باشد، برخي افراد مردم را از واکسيناسيون ترساندند و در دوره کوويد-۱۹ هم اين موضوع تشديد شده است.
بنابراين اين موضوع يک پديده جهاني است و يکي از نکات مثبت ما اين بوده که در ايران کمتر با اين پديده جهاني مواجه بوديم. بر همين اساس هم در ايران موفق شديم بيماريهايي مانند فلج اطفال را ريشهکن کنيم. در حال حاضر ميبينيم که ابتلا به بيماري فلج اطفال در بين ايرانيان اتفاق نميافتد که به دليل اجراي برنامههاي واکسيناسيون است. اين در حالي است که در دورهاي در کشور فلج اطفال بيماري مهمي به شمار ميرفت.
وي ادامه داد: بنابراين وظيفه عمومي است که به مردم اطلاعرساني کرده و به آنها اطمينان دهيم که ريسک واکسيناسيون بسيار پايين است. به هر حال يک داروي معمولي هم در تعداد معدودي از افراد ممکن است منجر به بروز واکنشهايي، حتي واکنشهاي خطرناک شود. حال اين مساله در واکسن مقداري بارزتر خودش را نشان ميدهد.
زيرا واکسن به تعداد بسيار زيادي از افراد تزريق ميشود و اين عدد خود به خود خودش را نشان ميدهد. از اين جهت عوارض واکسن مقداري ظاهر ترسناکتري پيدا ميکند، اما در واقع وقتي محاسبات را دقيق انجام ميدهيم و با جزئيات درباره آنها بحث ميکنيم، متوجه ميشويم که ريسک آنقدر که احساس ميشود، بزرگ نيست.
واکسن هاي کرونايي که در ايران ثبت شده اند، در کشورهاي زيادي تزريق شدند
شمسيکوشکي تاکيد کرد: همه واکسنهاي کرونايي که در ايران ثبت شدهاند، در کشورهاي زيادي استفاده و تزريق شدهاند. در عين حال اينکه در برخي کشورها برخي افراد واکسن را تزريق نميکنند، شايد به اين دليل است که ممکن است گردش ويروس در برخي کشورهاي کوچک آنقدر کم باشد که حتي يک نفر هم به دليل کرونا فوت نکند. بنابراين موازنه سود و زيان تزريق يک واکسن به ميزان خطر زمينهاي هم بستگي دارد. به عنوان مثال وقتي در کشورمان شاهديم که روزانه ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر به دليل ابتلا به کرونا جانشان را از دست ميدهند، اين موضوع بيانگر گردش وسيع ويروس در جامعه بوده و نشان ميدهد که قطعا و قطعا ريسک تزريق واکسن بسيار بسيار کمتر از ريسک ابتلا و فوت ناشي از کرونا براي مردم ايران است، به خصوص در گروههاي پرخطر.
وي ادامه داد: به عنوان مثال در بحث واکسن آسترازنکا ريسک اين واکسن براي گروههاي با سن بالاتر بسيار کمتر از ريسک اين واکسن براي افراد جوان است، اما بايد توجه کرد که ريسک تزريق آن براي افراد جوان هم قابل چشمپوشي و بسيار کم است. مجددا تاکيد ميکنم که ممکن است همه واکسنها و همه داروها درصدي عوارض جانبي داشته باشند و اين را وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو بررسي ميکند. قطعا به واکسنها و داروهايي که عوارض بالايي دارند و کشور را دچار مشکل ميکنند، به هيچ عنوان مجوز داده نميشود.
شمسيکوشکي گفت: پيشنهاد من اين است که مردم به نظام سلامت و وزارت بهداشت اعتماد کنند و اگر واکسني در اختيارشان قرار ميگيرد، آن هم در شرايطي که واقعا واکسن در دنيا کم است و کشور با بسيج تمام امکاناتش تلاش ميکند که واکسن را وارد کشور کند، حتما از اين فرصت استفاده کرده و خود را ايمن کنند و تحت تاثير تبليغات غير علمي و شبهعلمي درباره واکسن قرار نگيرند.