صریح و شفاف با فناور واکسن برکت
خراسان/ با انتشار خلاصه يافتههاي مطالعات واکسن کووايران برکت، بسياري از ابهامات روزهاي اخير درباره نتايج علمي اين واکسن رفع شد تا همه متخصصان بتوانند با بررسي دقيق اين نتايج، نسبت به آن اطمينان خاطر داشته باشند يا نقدهاي علمي خود به آن را مطرح کنند. اين اقدام پس از آن صورت گرفت که وزارت بهداشت در هفته جاري، از صدور مجوز اضطراري مصرف اين واکسن خبر داد اما برخي کارشناسان درخواست کردند اطلاعات علمي مربوط به آن در دسترس عموم قرار بگيرد. ما نيز با دکتر «اصغر عبدلي» فناور واکسن ايراني کووبرکت گفتوگويي داشتهايم و پاسخهاي او به برخي سوالات و ابهامات را دريافت کردهايم، البته بخشي از اين گزارش نيز مستند به توضيحات دکتر عبدلي در گفتوگوي دوساعته با مجموعه ايمونولوژي کشور است.
روند دريافت مجوز اضطراري مصرف چگونه بوده است؟
در بسياري از کشورها امکان صدور مجوز اضطراري مصرف واکسن وجود دارد و واکسنهاي بهارات و سينوفارم نيز با همين مجوز تزريق شد. اگر واکسني در فازهاي يک و دو از نظر بيخطر بودن و اثربخشبودن موردتاييد باشد و با شروع فاز سوم هم ايمني اوليه آن مشخص شود، ميتوان براي مصرف آن مجوز اضطراري صادر کرد. درباره کد اخلاق هم بايد گفت که دريافت اين کد در مرحله ورود به فاز انساني الزامي است و ما هم طبق ضوابط سختگيرانه سازمان غذا و دارو، هفتخانرستم را پشت سر گذاشتهايم و همه اين مراحل را طي کردهايم. بعد از ورود به فاز انساني، سازمان غذا و دارو بر روند نظارت دارد و سپس با تاييد همه داوران و ناظران، مجوز توليد صادر خواهد شد. نکته مهم اين است که در زمان استفاده اضطراري از يک واکسن، حتما بايد به دريافتکنندگان آن اعلام شود که اين واکسن در مرحله سوم مطالعات فاز باليني است و هنوز نتايج آن نهايي نشده است.
آيا مجوز WHO هم اخذ خواهد شد؟
قطعا براي خود ما بسيار مهم است که بتوانيم براي کسب اعتبار جهاني و داشتن توان رقابت با شرکتهاي خارجي، مجوز سازمان بهداشت جهاني را اخذ کنيم. اين امر نيازمند ارسال همه اطلاعات از جمله نتايج مرحله پيشباليني، باليني و دستگاهها و تجهيزات توليد واکسن به WHO است که در حال تکميل آنها هستيم.
استانداردهاي فاز باليني رعايت شده است؟
همه استانداردهاي جهاني را لحاظ کردهايم و آزمايشها روي حيوانات مختلف از جمله موش، خرگوش، خوکچه و ميمون انجام شده است. درباره ميزان دوز تزريقي واکسن به حيوانات هم، طبق استانداردهاي جهاني، همه حالتهاي بين يک تا 10 ميکروگرم تست شده و در نهايت ميزان 5 ميکروگرم به عنوان موثرترين ميزان انتخاب شده است.
نظرتان درباره نقدهاي مطرحشده به نسخه اوليه مقاله فاز حيواني چيست؟
مقاله علمي منتشرشده، نسخه پيشنويس (پريپرينت) است و فلسفه انتشارش اين است که نتايج حاصله در معرض ديد عموم قرار بگيرد تا نقدهايشان را مطرح کنند. ما دست همه منتقدان را ميبوسيم و از نظرات آنها براي تکميل و اصلاح اين مقاله علمي استفاده خواهيم کرد. ضمن آنکه هماکنون از 10 نشريه معتبر بينالمللي براي انتشار مقاله مرحله پيشباليني کووبرکت، دعوتنامه دريافت کردهايم.
موضع شما نسبت به افراط و تفريط در برخي اظهارنظرها چيست؟
شخصا معتقدم اينکه برخي از دوستان ما در شرکت دارويي برکت، در دفاع يکجانبه از واکسن حرفهاي غيرعلمي ميزنند، کار درستي نميکنند. اين حق همه مردم و متخصصان است که نقد کنند، با همين نقدهاست که مي توانيم رشد کنيم.
استفاده از برکت به عنوان دوز دوم ساير واکسنها را امکانپذير ميدانيد؟
نظر من اين است که نبايد کووبرکت را به عنوان دوز دوم ديگر واکسنها استفاده کنيم، دليلش هم اين است که هنوز نتايج قطعي هيچ واکسني مشخص نشده و ممکن است در صورت انجام اين کار، عوارض احتمالي واکسنهاي خارجي به نام واکسن کووبرکت نوشته شود. اگر اين نتايج مشخص شد، قطعا با واکسيناسيون ترکيبي موافقم. ازنظر علمي، در همه واکسيناسيونهاي جهان که در آن از استراتژي ميکس واکسنها استفاده شده، نتيجه حاصله بهتر از حالت معمول بودهاست و اتفاقا اين واکسنها کاستيهاي هم را پوشش دادهاند.
درصد اثربخشي کووبرکت چقدر است؟
شرکتهاي خارجي براي سنجش ميزان اثربخشي واکسن، درصدي از افراد داوطلب را بررسي ميکنند اما ما اين کار را در همه افراد شرکتکننده در فاز يک و دو انجام دادهايم و اثربخشي بالاي 80 درصد بوده است. اين اثربخشي براي واکسن بهارات 83 درصد، براي سينوفارم 80 درصد و براي سينوواک 60 درصد بوده است اما دقت داشته باشيم که حتي سينوواک با اثربخشي 60 درصد، به طور کامل زنجيره انتقال ويروس را قطع کرده است.
تبريک رئيس ستاد اجرايي فرمان امام به رهبر انقلاب درباره کوو برکت
دکتر محمد مخبر رئيس ستاد اجرايي فرمان حضرت امام(ره) ديروز در نامهاي به رهبر انقلاب با تبريک دستيابي به مجوز مصرف واکسن کوو ايران برکت با اتکا به دانش کاملاً بومي و تبديل ايران به يکي از شش کشور توليد کننده واکسن در جهان، اين موفقيت بزرگ را مرهون عنايت خداوند متعال، پشتيبانيها و دعاي خير رهبر انقلاب و تلاش و همت جوانان نخبه و جهادي دانست و از کليه محققان، وزير بهداشت و همکاران و شرکتهاي دانشبنيان قدرداني کرد. وي با اشاره به اين که ايران اکنون به جمع ۶ کشور صاحب واکسن کرونا پيوسته است خبر دادکه اين واکسن تا پايان شهريور امسال بيش از ۵۰ ميليون دو ز توليد مي شود.