آیا کنکور تا سال ۱۴۰۲ سامان خواهد یافت؟

کنکوري که به زعم قُدَما گفته مي شود از سال ۱۳۴۸ در ايران برگزار مي شود و پيشينه اي تاريخي در کشور ما دارد؛ غولي که با بيش از نيم قرن قدمت در کشور، ملاک سنجش و پذيرش متقاضيان ورود به دانشگاه است.

به روايتي ديگر، نخستين تجربه ‌ها در برگزاري کنکور به سال ‌هاي ۱۳۱۷ تا ۱۳۳۷ از طريق برگزاري مجزاي آزمون ‌هاي ورودي توسط دانشکده ‌هاي وقت کشور برمي‌گردد. با افزايش تعداد داوطلبان، اولين بار در سال ۱۳۴۱ ورود به دانشگاه ‌ها از طريق يک آزمون نيمه متمرکز شکل گرفت.

کنکور از همان سال ورود به ايران، استرس و اضطراب را با خود به همراه آورد و تا به الان که در آستانه قرن ۱۴۰۰ هستيم، کنکور و نگراني هايش ۱۲ ماه سال تنور دغدغه هاي نوجوانان و جوانان کشور را داغ تر مي کند.

در تمام اين سال ها مسوولان به زعم خود به دنبال کاهش بار اضطراب و نگراني خانواده ها و تسهيل ورود داوطلبان به دانشگاه بوده و هستند اما سنجش و پذيرش براي ورود به دانشگاهي که بايد از حداقل هاي علمي برخوردار بود، کار راحتي نيست. رقابت و يک سال از همه تفريحات دوران جواني کاستن براي قبولي در بهترين رشته ها و نشستن بر صندلي دوره روزانه برترين دانشگاه هاي کشور، نيازمند حضور تمام قد در کنکور است.

کنکوري ها به خصوص در دهه هاي ۶۰ و ۷۰ که کنکور چند مرحله اي بود بايد از هفت خوان اين آزمون چند ساعته و نفس گير گذر مي کردند و در اواسط دهه ۹۰ آن هم با کش و قوس فراوان بالاخره، مسوولان وقت تصميم گرفتند با ورود "پذيرش بدون آزمون" به جَرگه کنکور، آبي بر آتش دل کنکوري ها بريزند؛ اما اين کافي نبود. اين روزها کنکور بيشتر از سال هاي مشابه خود بر سر زبان ها افتاده است، فارغ از اينکه آزمون سراسري پنجاه و يکم در روزهاي ۹ تا ۱۲ تير ماه برگزار شد و بيش از يک ميليون داوطلب را به عرصه رقابت کشاند، تصميم گيري براي برگزاري کنکوري راحت تر و حرفه اي تر، موضوع داغ نشست هاي وزارتخانه هاي علوم و بهداشت و البته نهاد بالادستي اين وزارتخانه ها يعني شوراي عالي انقلاب فرهنگي شده است.

روي خوش شوراي عالي انقلاب فرهنگي به کنکور

پس از پيروزي انقلاب، شوراي ‌عالي انقلاب فرهنگي به عنوان مرجع تعيين و تصويب سياست‌هاي علمي و فرهنگي در کشور، از سال ۱۳۶۳ با مصوبه ‌اي در خصوص طرح سهميه ‌بندي ايثارگران و سطح بندي مناطق به موضوعات مختلف مربوط به سنجش و پذيرش ورود کرد و در ادامه، در سال هاي بعد تا به امروز سياست ‌هاي مختلفي ناظر بر ضوابط گزينش دانشجو را به تصويب رساند.

با اين حال، شوراي عالي انقلاب فرهنگي به حق در ۲ سال گذشته مسوولانه و دغدغه مند، پرونده کنکور را روي ميز خود گستراند و پاي همه مسوولان آموزش عالي و آموزش و پرورش را به جلسات چند ساعته باز کرد تا کنکوري هاي سال ۱۴۰۲ بعد از سال ها به عنوان نخستين گروه، آزموني آسان تر و مطمئن تر پيش رو داشته باشند.

اما سوال اينجاست که با مصوبات يک ماه گذشته شوراي عالي انقلاب فرهنگي، کنکور سراسري با گذراندن پيچ و خم هاي پرفراز و نشيب، بالاخره در سال ۱۴۰۲ روي خوش خود را به متقاضيانش نشان مي دهد.

در ادامه به مهمترين مصوبات شوراي عالي انقلاب فرهنگي که در چند هفته اخير براي متقاضيان ورود به دانشگاه ها در نظر گرفته شد، اشاره مي شود.

مصوبه نخست؛ کاهش سهم نمرات کنکور در پذيرش دانشجويان 

در آزمون سراسري ۱۴۰۲ سهم آموزش و پرورش به لحاظ سابقه تحصيلي ۶۰ درصد و سهم کنکور سراسري ۴۰ درصد خواهد بود.

مصوبه دوم؛ افزايش سهم دروس تخصصي در کنکور

از سال ۱۴۰۲ کنکور سراسري مختص دروس تخصصي مي شود و دروس عمومي به بخش سوابق تحصيلي منتقل خواهد شد؛ بر اين اساس، در سوابق تحصيلي، دروس عمومي و دروس تخصصي مورد سنجش قرار مي گيرد و سوابق تحصيلي مبناي ارزيابي نهايي خواهد بود.

مصوبه سوم؛ برگزاري ۲ کنکور در سال

يکي از مصوبات مهم شوراي عالي انقلاب فرهنگي که بار زيادي از نگراني داوطلبان ورود به دانشگاه را مي کاهد، برگزاري ۲ کنکور در سال است که اين مصوبه هم از سال ۱۴۰۲ اجرا مي شود.

مصوبه چهارم؛ اعتبار ۲ ساله نتايج کنکورها

شوراي عالي انقلاب فرهنگي اين تصميم را هم براي کنکوري ها گرفت که نتايج آزمون تا ۲ سال اعتبار داشته باشد و دانش آموزان بتوانند از نتايج آن تا ۲ سال استفاده کنند.

مصوبه پنجم؛ اختصاص حد نصاب براي معدل

از اين به بعد دانشگاه ‌هاي کشور مي توانند يک حد نصاب براي معدل بگذارند و بر اساس آن مشخص کنند تا چه معدلي را پذيرش مي ‌کنند؛ اگر معدل داوطلب از ميزان مشخص پايين ‌تر باشد، اين اختيار به دانشگاه ها داده مي ‌شود که داوطلب را پذيرش نکنند.

سعيدرضا عاملي، دبير شوراي عالي انقلاب فرهنگي در اين باره گفته بود که با اين رويکرد، اضطراب زدايي از جامعه داوطلبان کنکور به خصوص رشته‌ هاي پرمتقاضي صورت مي گيرد و سنجش داوطلبان نيز با عمق بيشتري انجام مي شود.

مصوبه ششم؛ ساماندهي سهميه‌ها در پذيرش ۱۴۰۲

سهميه ها در گذر سال هاي عمر کنکور هميشه يکي از تعيين کننده ترين مراحل در پذيرش داوطلبان کنکور و محل انتقاد رسانه ها شناخته مي شوند. در سال هاي گذشته برخي از سهميه ها را شوراي عالي انقلاب فرهنگي و تعدادي ديگر را مجلس شوراي اسلامي به تصويب رسانده است.

با اين حال ساماندهي اين سهميه ها و اعمال آن در کنکور ۱۴۰۲ نيازمند بررسي ۶ ماهه اي است که عاملي درباره آن گفته است: ستاد راهبري اجراي نقشه جامع علمي کشور طي ۶ ماه سياست‌ هاي مربوط به سهميه‌ ها را جمع بندي و نهايي سازي کرده و براي تصويب به شوراي عالي انقلاب فرهنگي تقديم کند تا پذيرش از طريق کنکور در دانشگاه ‌ها در سال ۱۴۰۲ بر مبناي اين مصوبه درباره سهميه ‌ها اجرا شود.

چرا تغيير کنکور مهم شد؟

خانواده دانش آموزان و کنکوري ها، چالش هاي متفاوتي با آموزش فرزندان خود دارند؛ از ناديده گرفته شدن برخي جنبه هاي سطوح يادگيري در مدارس مانند به ‌ياد سپردن، فهميدن و به‌ کارگيري مطالب گرفته تا بي انگيزگي معلمان نسبت به آموزش اصولي دانش آموزان، بي انگيزگي دانش‌آموزان نسبت به آموزش ‌هاي رسمي و گرايش به کلاس‌ هاي کنکور، به نگراني خانواده ها افزوده است.

از سوي ديگر، به جان خريدن هزينه ‌هاي عجيب موسسات کنکوري، ضربه سنگيني به سبد اقتصادي خانواده کنکوري ها وارد کرده است و گاه با خانواده هايي مواجه مي شويم که امکان پرداختن هزينه هاي سنگين شرکت فرزندان در آزمون هاي پرهزينه آزمايشي را ندارند.

شوق ورود به دانشگاه و ايجاد فشار برخي خانواده ها روي فرزندشان از روي چشم و هم چشمي يا هر دليل ديگري، بيشتر از آنکه بر کنکور جامه اي فاخر بپوشاند، گريبان دانش آموزان و خانواده ها را گرفته است که بايد براي رفع آن هر چه زودتر چاره انديشي مي شد.

پيگيري‌هاي خبرنگار ما از سازمان سنجش آموزش کشور حاکي از آن است که اجراي اين مصوبات ابتدا بايد از سوي شوراي عالي انقلاب فرهنگي به ارگان هاي متولي کنکور نظير وزارتخانه هاي علوم، تحقيقات و فناوري، بهداشت، درمان و آموزش پزشکي و همچنين آموزش و پرورش ابلاغ شود تا آزمون ۱۴۰۲ بر اساس اين مصوبات امکان برگزاري داشته باشد.

تغييرات مهم کنکور از سال ۱۴۰۲ مي تواند گذر از پل صعب العبور ورود به دانشگاه را براي کنکوري ها راحت تر سازد و کوله بار علمي آنها را در بدو ورود به دانشگاه ها سنگين تر کند.