کيش و قشم، ارمنستان را دور مي‌زنند؟

توريست خارجي با واکسن جذب ايران نمي‌شود

آرش انيسيان ـ نايب‌رييس انجمن خدمات بين‌الملل سلامت ـ در پاسخ به اين سوال که بهانه قرار دادن واکسن براي سفر به نقطه‌اي خاص مثل کيش و قشم، عامل گراني هزينه‌هاي سفر نمي‌شود؟ گفت: در اخلاق پزشکي موضوعي داريم به نام عدالت در سلامت. کشورها، دولت‌ها و سازمان‌هاي بهداشتي موظفند براساس اخلاق حرفه‌اي دسترسي تمام اقشار مردم را به خدمات سلامت از جمله واکسن، به صورت يکسان برابر برقرار کنند. به همين دليل در هيچ کشوري، دولت‌ها به ازاي تزريق واکسن کوويد، هزينه‌اي دريافت نمي‌کنند و اين واکسن رايگان تزريق مي‌شود. اين ميان، چالش جدي وجود دارد که اجازه دهيم واکسن وارد شود اما مردم در ازاي آن پولش را پرداخت کنند، اگر هم پول ندارند صبر کنند از طريق کووکس واکسن وارد شود که اين رفتار از نظر حرفه‌اي و اخلاق پزشکي درست نيست.

او افزود: در کلان سياستگذاري، بايد همه اقشار جامعه به طور کامل واکسينه شوند، البته اولويت مي‌تواند با کسب‌وکارهاي پرخطر باشد، از جمله راننده تاکسي، وسايل حمل و نقل عمومي و افرادي که در صنعت گردشگري فعال‌اند. هنگامي که واکسن مازاد داشته باشيم از ظرفيت و مزيت رقابتي آن نيز مي‌توان براي جذب گردشگر استفاده کرد، ولي تا زماني که مردم داخل کشور واکسينه نشده‌اند، قطعا نمي‌توان انتظار داشت افرادي براي واکسن به کشور ما سفر کنند.

در کشورهاي همسايه، مردم تمايل زيادي به واکسيناسيون نشان نداده‌اند. از نظر فرهنگي و ذهنيت، مردم عراق و افغانستان، حتي ارمنستان ذهنيتي براي واکسيناسيون ندارند که حالا ما براي ترغيب آن‌ها به سفر واکسن ويژه‌اي را تامين کنيم. بعيد است براي واکسيناسيون توريستي به ايران جذب شوداو با اشاره به فرآيند تامين واکسن، اظهار کرد: تا امروز بخش خصوصي موفق نشده واکسني را به فرودگاه امام براي ترخيص برساند، علت آن فرايندهاي پيچيده است. مثلا نامه‌هاي سازمان غذا و دارو براي معرفي شرکت خصوصي مجاز به خريد دارو و واکسن، سه يا چهار متن مختلف دارد. مگر شرکت‌ها براي يک هدف کار نمي‌کنند؛ چرا متن‌هاي مختلف تهيه مي‌کنند؟ از طرفي، واکسن کالايي استراتژيک است که از اسفندماه سال گذشته روند واردات آن به کشور با دستور رييس‌جمهور آغاز شد، اما تا کنون حمايتي از بخش خصوصي نشده که آن‌ها هم اقدام کنند.

انيسيان با اشاره به بحث‌هايي که در خصوص مافياي واکسن کوويد شده است، گفت: اين مافيا خيلي وقت‌ها تعمدي ايجاد مي‌شود و گاهي وقت‌ها هم اصلا وجود خارجي ندارد. در واقع، فرايند بروکراتيک به گونه‌اي پيش مي‌رود که فقط گروهي خاص موفق مي‌شوند. در خصوص واکسن، هنوز به جايي نرسيده‌ايم که تعمدي رخ داده باشد اما نتيجه، وارد نشدن واکسن بوده است، حالا مي‌خواهيد نام آن را ناکارآمدي سيستم بگذاريد يا مافيا.

او افزود: دولت يارانه بالايي را به دارو و درمان کوويد اختصاص مي‌دهد، ولي براي پيشگيري از کرونا و تامين واکسن آن، چندان هزينه نمي‌کند و قيمت را بهانه مي‌آورد و درخواست‌هاي مربوط به آن  را رد مي‌کند. اتفاقا در مواردي که دولت وارد حوزه واردات شده، هزينه تمام‌شده بيشتر شده است، اما درخواست بخش خصوصي را به بهانه قيمت بالا رد مي‌کند.

نايب‌رييس انجمن خدمات بين‌الملل سلامت درباره اين‌که ايران به لحاظ گردشگري سلامت و همين‌طور جزاير کيش و قشم چقدر زيرساخت دارد که گردشگر خارجي را براي واکسن جذب کند و آيا اعتماد بين‌المللي نسبت به مقصد ايران به عنوان گردشگري سلامت شکل گرفته است که حالا واکسن عامل جذابي براي سفر به ايران دست کم از کشورهاي همسايه باشد، اظهار کرد: با توجه به دستورالعمل واکسن کوويد، گردشگران تزانزيت که ممکن نيست در ايران واکسينه شوند، واکسن‌ها دو دُز دارند و اخيرا هم به اين جمع‌بندي رسيده‌اند که دُز سوم هم تزريق شود. البته براي شخصي که کثيرالسفر است امکان واکسينه شدن در کشور ديگر وجود دارد، اما براي توريست‌هايي که کوتاه‌مدت سفر مي‌کند، اين پروژه عملياتي نيست.

او افزود: در کشور زيرساخت تا حدي وجود دارد، ولي در ارتباط با واکسن، دسترسي به آن و مزيت رقابتي خيلي مهم است. در کشورهاي اطراف ما مردم تمايل زيادي به واکسيناسيون نشان نداده‌اند. از نظر فرهنگي و ذهنيت، مردم عراق و افغانستان، حتي ارمنستان ذهنيتي براي واکسيناسيون ندارند که حالا ما براي ترغيب آن‌ها به سفر واکسن ويژه‌اي را تامين کنيم. در کشورهاي ديگر هم دسترسي به انواع واکسن وجود دارد. هرچقدر زيرساخت فراهم کنيم، بعيد است براي واکسيناسيون توريست جذب کنيم.

او اين توضيح را اضافه کرد که در قالب ساختار عدالت در سلامت، هنوز واکسيناسيون خارج از برنامه ستاد ملي کرونا ممکن نشده و تزريق واکسن با اولويت‌بندي سني و مشاغل پرخطر و بيماران درحال انجام است.

انيسيان علاوه بر اين گفت: جامعه ايران، سياست‌زده است، هر اقدامي انجام شود منتقداني خواهد داشت که در دل ستاد کرونا و دولت نگراني‌هايي را ايجاد مي‌کند که بازتاب منفي در داخل و عرصه بين‌المللي داشته باشد. واقعيت اين است که گردشگري در کشور و دولت اولويت محسوب نمي‌شود.

واکسن سفر را گران نمي‌کند

ابراهيم پورفرج ـ رييس هيأت‌مديره جامعه تورگردانان ايران ـ در ادامه بحث اظهار کرد: اتاق بازرگاني قرار بود نياز واکسن فعالان گردشگري را تامين کند. از طرفي، جمعيت زيادي در ايران منتظر واکسن هستند. در همه کشورها، اين دولت‌ها هستند که تلاش مي‌کنند واکسن مورد نياز شهروندان خود را تامين کنند. مسلم است که کشور ما هم مي‌توانست چنين کند. در مناطق آزاد هم مي‌توانستند برنامه مشابه ارمنستان را اجرا کنند. اما با روند پيچيده‌اي که براي واردات واکسن به‌ويژه توسط بخش خصوصي وجود دارد، بعيد است اتفاقي رخ دهد.

او درباره تاثير واکسن بر هزينه سفر، گفت: هزينه اين واکسن آن‌قدر نيست که قيمت تور را بالا ببرد. مشکل اساسي وزارت بهداشت است، اين وزارتخانه در ظاهر رابطه خوبي با بخش گردشگري ندارد. بهترين پيشنهادها را هم بدهيد کسي گوش نمي‌کند. گردشگري در کشور ما هنوز درک نشده است، وگرنه اتفاقي که در ارمنستان افتاد مي‌توانست در جزاير ايران و ديگر مناطق آزاد، رخ دهد. اتفاقا مي‌توانست راهکار خوبي باشد و امنيت و ايمني را ارتقا دهد و به توسعه گردشگري کمک کند.

اين تورگردان درباره اين که ممکن است هزينه سفر با اضافه کردن مزيت واکسن در ابتدا افزايش پيدا نکند، اما آيا شرکت‌هاي گردشگري از اين فرصت استفاده نمي‌کنند؟ اظهار کرد: شرکت‌هاي توريستي درحال حاضر به گردش مالي بالا نياز دارند نه درآمد بالا. اين شرکت‌ها مي‌خواهند نيروي انساني را که در شرف از دست رفتن است، حفظ کنند.

او افزود: هتل‌ها، آژانس‌ها و اتاق بازرگاني براي واکسن مي‌توانستند بودجه تامين کنند، اما شرايط به اين سمت پيش نرفت. گردشگري تصميم گرفته بود تور انجام دهد، نه اين‌که فقط پول دربياورد.

رييس هيأت‌مديره جامعه تورگردانان ايران ادامه داد: گردشگران خارجي اغلب دو سوال از ما مي‌پرسند؛ آيا ايران ويزا مي‌دهد و ديگر اين‌که، وضعيت واکسن در ايران چگونه است. ما جواب هيچ‌کدام را نمي‌دانيم. بايد مسؤول اين قضيه مشخص شود و يکي بايد پاسخگوي اين مسائل باشد. شرايط طوري شده که وزارت بهداشت بدون توجه به نظر و پيشنهادهاي فعالان و شاغلان اين حوزه، شخصا براي گردشگري تصميم مي‌گيرد.

وزارت بهداشت طرح‌هاي گردشگري را وتو مي‌کند

مصطفي سروي ـ عضو هيأت‌مديره جامعه تورگردانان ايران ـ درباره تاثير واکسن بر هزينه سفر، گفت: مگر ارمنستان اين کار را نمي‌کند، منافع اين کشور از بابت سفر ايراني‌ها به انگيزه دريافت واکسن به صورت غيرمستقيم تامين مي‌شود، چه اشکالي دارد اين منافع براي ايران باشد؟

او در ارتباط با اين سوال که با توجه به رکود و بيکاري فعالان گردشگري، چقدر احتمال مي‌رود با ورود بخش خصوصي گردشگري به واردات واکسن و ترغيب مردم به سفر به برخي نقاط کشور براي تزريق آن، هزينه سفر گران شود و به نوعي واکسن بخش خصوصي عامل گراني سفر شود؟ اظهار کرد: اين احتمال مي‌رود که هزينه بالاتري گرفته شود و يا غيرمستقيم روي قيمت‌ها تاثير بگذارد، اما نرخ اصلي واکسن کرونا آن‌قدر نيست که هزينه سفر را گران‌تر کند. مگر اين‌که يک‌سري از هتلداران هزينه واکسن را تامين کنند و شرط را اقامت در همان هتل بگذارند و قيمت را افزايش دهند. در اين شرايط هزينه سفر گران مي‌شود.

او با تاکيد بر اين‌که دولت به انحصار گرفتن واکسن را نمي‌پذيرد، اضافه کرد: حتي اگر بخش خصوصي يا هتلداران واکسن را وارد کنند، خودشان امکان و شرايط تزريق آن را که ندارند. اين واکسن‌ها بايد تحت شرايطي خاص نگهداري و در اختيار دولت قرار داده شوند و متخصص آن را تزريق کند.

عضو هيأت‌مديره جامعه تورگردانان ايران ادامه داد: يک‌سري از هتلداران کيش حاضر شدند هزينه واکسن را تامين کنند، به شرطي که مردم به کيش سفر کنند. البته هيچ الزامي براي اقامت در هتل‌هاي واردکننده واکسن تعيين نشده است. هرچند که بايد زيرساخت جزيره کيش را درنظر گرفت. نبايد روالي پيش آيد که پرواز اين جزيره گران شود و هزينه يک سفر کيش از ارمنستان گران‌تر تمام شود.

هر دُز واکسن وارداتي با دلار آزاد حدود ۶۰۰ هزار تومان است. اين مبلغ در برابر هزينه عوارض خروج از کشور که مسافران ارمنستان براي دريافت دو دُز واکسن فقط بايد يک ميليون تومان به دولت پرداخت کنند، مبلغي نمي‌شوداو درباره ايجاد جذابيت براي سفر به ايران با واکسن، اظهار کرد: با توجه به واکسن‌هاي موجود در بازار نمي‌توانيم به گردشگري ورودي فکر کنيم. به جز يک نمونه واکسن جانسون و جانسون، واکسن ديگري يک‌مرحله‌اي نيست و مدت زمان اقامت مسافران ورودي به ميزاني نيست که دو دُز واکسن را تزريق کنند. ما فقط مي‌توانيم واکسن را براي تاسيسات گردشگري تامين کنيم که مردم با اطمينان از خدمات آن‌ها استفاده کنند.  

سروي گفت: جامعه تورگردانان پروتکلي را براي ورود گردشگران خارجي به ستاد ملي کرونا ارائه کرد که بر اساس آن گردشگران واکسينه‌شده به شرط تست در ورود و سه روز پس از اقامت، امکان سفر به ايران پيدا کنند. اين طرح را وزارت ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي در کميته‌اي از ستاد مطرح کرد اما وزارت بهداشت آن را وتو کرد. گردشگري ورودي براي دولت هيچ اولويتي ندارد. به‌ويژه با هجمه‌اي که پيش‌بيني مي‌شود با در اولويت قرار دادن گردشگري در کشور پيش آيد.

مجوز واردات واکسن را بدهند از عراق و افغانستان گردشگر مي‌آوريم

حسين نکونام ـ رييس هيأت‌مديره جامعه حرفه‌اي گردشگري سلامت ايران ـ درباره چگونگي توجيه وزارت بهداشت درباره لزوم واردات واکسن مورد نياز گردشگري، گفت: وزارت بهداشت اصلا شنونده مشکلات گردشگري نيست، اصلا وقت نمي‌گذارد. اين وزارتخانه متولي اصلي بهداشت و درمان کشور است و موظف بود که واردات واکسن را پيگيري کند. اوايل فرايند توزيع واکسن در دنيا، تب بالايي داشت و بخش خصوصي نمي‌توانست اقدام کند، اما حالا در بسياري از کشورها واکسن‌ها درحال انقضاء است، مثل هنگ‌کنگ، ارمنستان و ...؛ سينوواکي که به وزارت بهداشت درخواست مجوز واردات آن را داده بوديم ۲۲.۵ دلار تمام مي‌شد، هر دُز واکسن با دلار آزاد حدود ۶۰۰ هزار تومان است. اين مبلغ در برابر هزينه عوارض خروج از کشور که مسافران ارمنستان براي دريافت دو دز واکسن بايد يک ميليون تومان به دولت پرداخت کنند، مبلغي نمي‌شود. از اين دليل واضح‌تر چه مي‌توانست براي متقاعد کردن وزارت بهداشت باشد؟

وي ادامه داد: صنعت گردشگري فلج شده است. نه حمايت دولتي داشتيم، نه در ماليات کمک کردند. همه در حد شعار بود. هيچ اقدام واقعي و مؤثري نديديم. سازمان تامين اجتماعي براي برخي از هتلداران توقيف اموال صادر کرد. اگر قرار باشد بخش خصوصي وقتش را بگذارد از وزارت بهداشت امتياز بگيرد آب در هاون کوبيدن است، اما اگر وزارت بهداشت در اين مدت باقي‌مانده با بخش گرشگري همکاري و همراهي کند، حاضريم براي تامين بخشي از بودجه واکسن ضمانت بدهيم. اگرچه اين وظيفه ذاتي دولت است.

نکونام برخلاف ديگر فعالان حاضر در اين نشست که معتقد بودند واکسن عامل جذابي براي گردشگران خارجي نيست، گفت: معتقدم اگر وزارت بهداشت درست و اصولي کار کند، دولت از صنعت گردشگري حمايت کند، زيرساخت لازم براي سفر گردشگران به منظور واکسينه شدن در ايران وجود دارد. اگر شرايط ويزاي درمان تسهيل شود به‌ويژه براي بازارهاي هدف عراق و افغانستان، در اين زمينه گردشگر خواهيم داشت. حداقل با بازاريابي و مديريت درست بين ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار نفر را در شش ماه مي‌توان جذب کرد. همين حالا متقاضيان زيادي براي درمان به ايران سفر مي‌کنند.