چند سناریو برای بازگشایی مدارس در مهر ۱۴۰۰

ايسنا/ معاون وزير آموزش و پرورش با اشاره به ۱۰ اصلي که بايد در بازگشايي مدارس و آموزشهاي حضوري در کنار ساير آموزشها رعايت شود، گفت: اولين اصل بازگشايي مدارس به صورت تدريجي است و تدريجي بودن به مفهوم اين است که از اول مهر نه مدارس ۱۰۰ درصد حضوري است و ۱۰۰ درصد مجازي بلکه بر اساس اطلس يادگيري آموزشها ترکيبي خواهد بود.
سيد جواد حسيني، امروز يکشنبه ۲۸ شهريور در سفر به خراسان جنوبي با بيان اينکه زيست بوم کرونا موجب افت کيفيت نظام ياددهي و يادگيري شد، گفت: افزايش کيفيت نظام يادگيري، عامل توسعه و رشد کشورها است.
وي اظهار کرد: استراتژي آموزش و پرورش بازگشايي تدريجي مدارس با رويکرد حفظ سلامت دانش آموزان و ارائه آموزشهاي ترکيبي است. وي با بيان اينکه چرايي بازگشايي مدارس در سال تحصيلي پيش رو گفت: کرونا شرايط مبهم و ناخواستهاي را ايجاد کرد و اولين مکاني که تحت تاثير قرار گرفت، مدارس بودند که تعطيل شدند.
معاون وزير آموزش و پرورش با بيان اينکه شرايط کرونايي نظام تعليم و تربيت را به ناچار به سمت آموزشهاي مجازي و از راه دور سوق داد، افزود: اولين آسيب آموزشهاي مجازي افت کيفيت نظام ياددهي و يادگيري بود و اين افت کيفيت هم در نظام جهاني و هم در کشورمان مشهود بود.
رئيس سازمان آموزش و پرورش استثنايي کشور از مدارس به عنوان جعبه سياه جامعه ياد کرد و ادامه داد: امروز جامعه به ديروز مدارس و فرداي جامعه به امروز مدارس وابسته است و افت کيفيت در نظام تعليم و تربيت بر روي همه جامعه اثر ميگذارد.
وي با بيان اينکه مطالعات يونسکو و سازمان ملل نشان ميدهد تحصيل ۹۴ درصد از يادگيرندگان در نبود مدرسه با اختلال مواجه شده است اظهار کرد: بر اساس اين مطالعات ۹۹ درصد دانش آموزان در کشورهاي با درآمد متوسط و کم تحت تأثير وضعيت منفي کرونا قرار گرفتهاند. وي بيان کرد: در مهر سال گذشته ۱۱۰ کشور مدارس را تعطيل کردند که ۵۵۰ ميليون يادگيرنده تحت تاثير اين تعطيلي قرار گرفتند.
رئيس سازمان آموزش و پرورش استثنايي کشور با اشاره به نظر سنجي يونسکو تحت عنوان «کودکان را نجات دهيم» گفت: بر اساس اين نظر سنجي که در بين دانش آموزان ۱۱ تا ۱۷ ساله ۶۴ کشور دنيا انجام شده است، از هر ۱۰ نفر دانش آموز ۸ نفر احساس کردهاند مسئله کمي آموختهاند يا نياموختهاند و ۸۰ درصد احساس کردهاند براي يادگيري با مانع جدي مواجه بودهاند.
مزايا و معايب آموزش صرفا مجازي
حسيني با بيان اينکه آموزش و پرورش ايران هم در عصر کرونا دچار چالش شد، ياد آور شد: مطالعات مرکز بررسيهاي استراتژيک رياست جمهوري در کشورمان نشان ميدهد در ايام کرونا و آموزشهاي مجازي تنها ۳۵ درصد دانش آموزان حضور کافي و آنلاين در فضاي مجازي داشتهاند.
معاون وزير آموزش و پرورش اظهار کرد: بر اساس اين مطالعات ۳۳ درصد دانش آموزان تنها حضور کمي به جاي حضور کيفي در آموزشهاي مجازي داشتهاند و حضور موثري براي يادگيري تعميق يافته نداشتهاند و ۳۳ درصد دانش آموزان نيز کمتر از پنج ساعت در هفته از شاد استفاده کردهاند.
رئيس سازمان آموزش و پرورش استثنايي کشور بيان کرد: در مجموع اين مطالعه نشان ميدهد تنها ۲۴ درصد از دانش آموزان معتقدند آموزشهاي مجازي کيفيتي مانند آموزشهاي حضوري داشته است، ۴۲ درصد دانش آموزان آموزشها را در حد قابل قبول ارزيابي کرده و ۳۳ درصد دانش آموزان آموزشهاي مجازي را ضعيف ارزيابي کردهاند.
وي با بيان اينکه بر اساس نتايج اين مطالعه از هر چهار دانش آموز سه دانش آموز معتقدند آموزشهاي مجازي نتوانسته است کيفيت آموزشهاي حضوري را داشته باشد و خلا آموزشهاي حضوري را جبران کند، خاطرنشان کرد: نتايج تمام مطالعات نشان ميدهد نظام ياددهي و يادگيري که اساس توسعه هر جامعه است با صدمه و لطمه جدي مواجه شده است و اين موضوع ضرورت بازگشايي مدارس را بيش از هر زمان ديگري روشن ميکند.
رئيس سازمان آموزش و پرورش استثنايي کشور با تاکيد بر اينکه تعطيلي مدارس موجب گسترش و تعميق بي عدالتي شده است، تصريح کرد: تعطيلي مدارس بيشترين آسيب را به قشر آسيب پذير زده است چراکه خانوادههاي کم برخوردار دسترسي کمتري به ابزار ديجيتالي دارند و اين خانوادهها کمتر پشتيبان و حامي دانش آموزان در آموزشهاي مجازي هستند.
وي با بيان اينکه مدرسه محيطي حفاظتي است و فقدان دسترسي به مدرسه براي قشر کم برخوردار آسيبها را رشد ميدهد، گفت: بهداشت و سواد بهداشتي در خانوادههاي کم برخوردار کم است و مدرسه ميتواند جبران کننده اين سواد کم بهداشتي باشد.
وي گفت: بسياري از دانش آموزان کم برخوردار در مدارس شبانه روزي تحصيل ميکنند و تعطيلي اين مدارس موجب عدم برخورداري دانش آموزان از مواد مغذي و افزايش سو تغذيه در بين دانش آموزان کم برخوردار شده است.
معاون وزير با بيان اينکه آموزشهاي مجازي و در خانه ماندن سلامت جسماني، رواني، اجتماعي و معنوي دانش آموزان را تحت تاثير قرار داده است، گفت: اختلال در کيفيت خواب، مشکلات سيستم عضلاني، پرخوري و تغيير در اشتها، کم تحرکي، مشکلات فقر حرکتي و ستون فقرات، اضافه وزن و مشکلات بينايي بخشي از آسيبهاي فضاي مجازي بر روي سلامت جسماني دانش آموزان است.
وي افزود: آسيبهاي ناشي از تنهايي، سردرگمي آنلاين، اختلال در مديريت احساسات توسط کودک، قلدري و تهديد در فضاي مجازي، کاهش آستانه تحمل، کسالت و انزوا و افسردگي از جمله آسيبهاي فضاي مجازي بر روي سلامت رواني کودکان است.
حسيني با اشاره به تاثيرات فضاي مجازي بر سلامت اجتماعي دانش آموزان گفت: دسترسي به اطلاعات نامناسب، تهديدات در خصوص امنيت داده ها، ديدار و گفت و گو با مخاطبين مجازي،اعتياد به فضاي مجازي و اينترنتي، کودک آزاري و رفتارهاي غيراخلاقي،آداب معاشرت در فضاي مجازي و آسيب هاي آن به تربيت اجتماعي،حضور مستمر و غيرمتعارف در خانه و افزايش تعارضات در تعاملات خانوادگي و افزايش خشونت هاي خانوادگي،برهم ريختگي نظم خانواده وتاثير بر اشتغال والدين بويژه مادران،عدم تامين مکان مناسب براي يادگيري در خانه و عدم مشارکت برخي خانواده ها در آموزش هاي مجازي از جمله آسيب هاي فضاي مجازي در بعد اجتماعي است.
رئيس سازمان آموزش و پرورش استثنايي کشور با اشاره به بخشي ديگر از مطالعات مرکز بررسيهاي استراتژيک رياست جمهوري گفت: بر اساس اين مطالعات در ۳۸ کشور داراي نرخ بالاي مرگ و مير و پيش از واکسيناسيون سراسري فقط شش کشور مدارس را تعطيل کردهاند در حالي که ۲۴ کشور در اوج موج دوم مدارس را تعطيل نکردند. وي افزود: سازمان جهاني بهداشت و يونيسف مشترکا از مقامات کشورهاي جهان خواستهاند بازگشايي مدارس را با رعايت پروتکلهاي بهداشتي در دستور کار خود قرار دهند.
در بازگشايي مدارس با يک پارادوکس بين واقعيت و حقيقت مواجه هستيم
رئيس سازمان آموزش و پرورش استثنايي با بيان اينکه در بازگشايي مدارس و آموزشهاي حضوري با يک تضاد يا پارادوکس بين واقعيت و حقيقت مواجه هستيم، گفت: حقيقت اين است که هيچ مطالعهاي و مستندي در دنيا منتشر نشده است که ثابت کند بازگشايي مدارس در پاندمي کويد ۱۹ موثر بوده و يا موثر نبوده است، اما مطالعات و پژوهشها نشان ميدهد نرفتن به مدارس موجب آسيبهاي فراواني شده است.
وي با بيان اينکه واقعيت اين است که بازگشايي مدارس با چالشهاي بسياري مواجه است، گفت: دانش آموزان و خانوادهها طي ۱۸ ماه با سختي وارد آموزشهاي غيرحضوري شدهاند و با اين نوع آموزش خو گرفتهاند و خروج از آن برايشان سخت است و آمادگي کافي براي رعايت پروتکلهاي بهداشتي نيز در برخي مدارس وجود ندارد.
حسيني افزود: در پارادايم جديد و مهر پيش رو بايد آموزشها ترکيبي باشد و اين موضوع بسيار سختي است چراکه نياز به اقناع جامعه، خانواده و دانش آموزان دارد و همچنين خود وضعيت کرونا نيز مبهم بوده و آينده آن و جامعه نامشخص است.
معاون وزير با تاکيد بر اينکه نبايد دچار اشتباه شويم و اشتباهاتي که در عرصههاي مختلف با آن رو به رو هستيم را تکرار کنيم، گفت: آموزش و پرورش دنيا به سمت آموزش و پرورش کودکان از طريق طرح مدرسه خوانا حرکت ميکند، اما نظام تعليم و تربيت کشور ما به سمت آموزش بزرگسالان حرکت مي کند.
وي افزود: آموزش و پرورش دنيا به سمت ارزيابي عملکرد معلمان حرکت ميکند، اما ما به سمت محاسبه سنوات و زمان حرکت ميکنيم؛ آموزش و پرورش دنيا به سمت فراگير سازي ميرود اما ما به سمت جداسازي در حال حرکتيم.
وي تصريح کرد: آموزش و پرورش دنيا به سمت مناطق محروم و کاهش فاصله براي عدالت حرکت ميکند، اما نظام تعليم و تربيت ما به سمت مناطق برخوردار ميرود؛ آموزش و پرورش دنيا توده گرايانه است، اما آموزش و پرورش کشور ما نخبه گرايانه است و آموزش و پرورش دنيا به سمت آموزشهاي حضوري حرکت ميکند اما ما هنوز تاکيد بر آموزش هاي غير حضوري صرف داريم.
معاون وزير آموزش و پرورش با اشاره به استراتژي و راهبردهاي آموزش و پرورش در مهر پيش رو گفت: استراتژي آموزش و پرورش شروع مهري باشکوه و بي دغدغه است. وي با اشاره به ۱۰ اصلي که بايد در بازگشايي مدارس و آموزشهاي حضوري در کنار ساير آموزشها رعايت شود، گفت: اولين اصل بازگشايي مدارس به صورت تدريجي است و تدريجي بودن به مفهوم اين است که از اول مهر نه مدارس ۱۰۰ درصد حضوري است و ۱۰۰ درصد مجازي بلکه بر اساس اطلس يادگيري آموزشها ترکيبي خواهد بود.
وي با اشاره به دومين اصل بازگشايي مدارس افزود: آموزشها با توجه به شرايط منطقه، مدرسه، کلاس و پايه اقتضايي است. حسيني سومين اصل را آموزشهاي ترکيبي دانست و گفت: اصل بعدي تقدم ذاتي سلامت است و بر همين اساس واکسيناسيون ۹۰ درصد معلمان انجام گرفته است و دانش آموزان نيز در اولويت واکسيناسيون قرار دارند.
وي پنجمين اصل را ارتقاي کيفيت دانست و گفت: اصل بعدي تفويض اختيار به شوراي مدرسه و منطقه است تا در خصوص نوع آموزش با تقدم ذاتي سلامت بر همه امور تصميم بگيرند.
حسيني افزود: عدالت بويژه توزيع عادلانه امکانات ديجيتالي، اقناع سازي، حفظ تجربه دوران کرونا بويژه استفاده از شبکه شاد، حفظ آرامش و پرهيز از هرگونه تنش اصول هفتم تا دهم بازگشايي مهري باشکوه است. وي با تشريح اصل تدريجي و اقتضايي بودن بازگشايي مدارس و بيان اينکه در فرآيند بازگشايي، مدارس به دو گروه تقسيم ميشوند، بيان کرد: در گروه اول همه دانش آموزان روستايي و عشاير زير ۱۵ نفر از اول مهرماه حضوري به مدرسه خواهند رفت؛ همه دانش آموزان روستايي و عشاير زير ۳۰ نفر از نيمه مهر ماه به کلاس خواهند رفت، کلاسهاي مهارتي حضوري خواهد بود و در پايه اول ابتدايي هم از مهر مجوز حضور کوتاه مدت جهت آشنايي با معلم و مدرسه به مدارس داده ميشود.
وي گفت: در گروه دوم مدارس با جمعيت زير ۳۰۰ نفر از آبان ماه و با گروه بندي بازگشايي خواهند شد و مدارس بالاتر از ۳۰۰ نفر با مجوز ستاد ملي کرونا و به صورت گروه بندي بازگشايي خواهند شد.
معاون وزير با بيان اينکه در مهر جاري در ۴ محور ۱۰ شاخص بايد محقق شود گفت: تامين معلم براي تمامي کلاسها، وجود مدير و معاون در تمام مدارس، وجود برنامه عملياتي و اطلس يادگيري در تمام مدارس، رعايت پروتکل هاي بهداشتي در تمام مدارس، ثبت نام همه دانش آموزان، توزيع کتب بين همه دانش آموزان، سنجش تمامي دانش آموزان بدو ورود به دبستان، دسترسي همه دانش آموزان به امکانات ديجيتالي، صدور ابلاغ براي تمامي معلمان و واکسينه شدن همه معلمان شاخص هاي است که در محور هاي کلاس، مدرسه، دانش آموز و معلم بايد اجرايي شود.
تلاش براي جبران کمبودهاي انساني و تجهيزاتي
حسيني با اشاره به کمبود نيروي انساني در آموزش و پرورش گفت: بر اساس گزارشها استان خراسان جنوبي براي آغاز مهر ۳۰۰ معلم کمبود دارد که استفاده از ظرفيت اضافه کار نيروهاي رسمي و بازنشستگان و نيروهاي خريد خدمات از جمله راه هاي تامين نيرو براي سال جاري است.
وي افزود: استفاده ۸۵ درصدي دانش آموزان استان خراسان جنوبي از شبکه شاد و ثبت نام و توزيع ۹۵ درصدي کتب درسي در اين استان نشان از تلاش گسترده براي ارتقاي نظام تعليم و تربيت دارد.
حسيني با اشاره به طرح هدايت و عدم دسترسي حدود سه ميليون دانش آموز به شبکه شاد تصريح کرد: ۷۰۰ هزار نفر از اين تعداد دسترسي به شبکه اينترنت ندارند و دو ميليون و ۳۰۰ هزار نفر هم وسايل هوشمند آموزشي ندارند که تاکنون در قالب طرح هدايت بيش از ۳۳۰ هزار تبلت براي اين دانش آموزان تهيه شده است.
وي با بيان اينکه در استان خراسان جنوبي قريب ۲۳ هزار دانش آموز کم برخوردار وجود دارند که تجهيزات هوشمند آموزشي ندارند، بيان کرد: تاکنون با همت مسئولين استاني و خيرين براي ۶ هزار نفر از اين تعداد تبلت و گوشي هوشمند تهيه شده است و اميد است باقيمانده دانش آموزان از طريق اعتبارات ملي و درون استاني به زودي صاحب تبلت و گوشي هوشمند شوند.
حسيني از برخورداري۱۰۰ دانش آموز با نياز ويژه استان از تبلت هوشمند در آيندهاي نزديک خبر داد و يادآور شد: تاکنون براي ۱۸۰ دانش آموز کم برخوردار استثنايي استان خراسان جنوبي وسايل هوشمند آموزشي تهيه شده است.
وي خاطرنشان کرد: در راستاي نهضت توان افزايي و تامين تجهيزات آموزشي و توانبخشي دانش آموزان با نيازهاي ويژه دو ميليارد تومان اعتبار در سال جاري به دانش آموزان استثنايي استان خراسان جنوبي اختصاص خواهد يافت.
وي با بيان اينکه بر اساس آمايش سرزميني استان خراسان جنوبي به ۱۲ مدرسه استثنايي نياز دارد گفت: دو مدرسه از اين تعداد در حال ساخت است و در صورت تامين زمين، باقيمانده مدارس نيز يا همت خيرين ساخته خواهد ش؛ همچنين ، ۱۰ سالن ورزشي درون مدرسهاي براي دانش آموزان استثنايي استان خراسان جنوبي ساخته خواهد شد.