خاطرات فوتبالی با جیم لایتون

طرفداری/جیم لایتون (Jim Leighton) زاده 24 جولای 1958 در شهر جانستون اسکاتلند است. او در پست دروازه‌بان بازی می‌کرد. لایتون پس از گذراندن دوران تحصیل خود، مدتی در دفتر خدمات ملکی مشغول به کار بود. لایتون کم و بیش در مسابقات محلی فوتبال بازی می‌کرد اما در سال 1976، پس از حضور در دو باشگاه آماتور اسکاتلند، زیر نظر اریک سورنسن، دروازه‌بان سابق رنجرز تمرین کرد و مدتی نیز زیرنظر لاوری ویلیامز، دیگر دروازه‌بان لیگ اسکاتلند، تعلیم دید.

 اریک سورنسن در من پتانسیلی را می‌دید که می‌تواند به نقطه اوجی برسد. ساعت پنج صبح سوار اتوبوس می‌شدم و تا ساعت 10 مشغول به تمرین بودم. می‌ترسیدم درباره مرخصی صحبت کنم زیرا او مرا کتک می‌زد با این حال، اریک و لاوری در فوتبال من نقش مهمی داشتند.

---

بازار

---

جیم لایتون

او در سال 1977، با قراردادی به آبردین اسکاتلند پیوست. با این وجود، آبردین، لایتون را به صورت قرضی به باشگاه دوِرون دیل فرستاد تا این بازیکن با تجربه بیشتری به تیم بازگردد. در سال 1978 و پس از قرارداد آبردین با الکس فرگوسن، لایتون در این باشگاه باقی ماند و به دروازه‌بان اصلی آن تبدیل شد. اولین بازی اروپایی لایتون، در دیدار با مارک دوپنیتسا در جام در جام اروپا یا جام برندگان این قاره رقم خورد و او در سه بازی این تورنمنت، یک کلین شیت را ثبت کرد. او در فصول آینده موفق به بازی در لیگ قهرمانان اروپای 81-1980 و جام یوفا در فصل 82-1981 شد. شاهکار فرگوسن با حضور لایتون درون دروازه باشگاه آبردین، در جام برندگان اروپا در فصل 83-1982 رقم خورد و آبردین که پس از قهرمانی در جام حذفی اسکاتلند، مجوز حضور در این تورنمنت را به دست آورده بود، پس از حذف تیم‌هایی مثل سیون سوئیس، دینامو تیرانا، لخ پوزنان، بایرن مونیخ و واترشی بلژیک، به فینال رسید. در فینال، آبردین با نتیجه 2-1 و در وقت‌های اضافی، رئال مادرید را شکست داد تا به یکی از بزرگترین افتخارات خود دست یابد. لایتون، در تمام مسابقات آبردین در ترکیب اصلی حضور داشت و آمار 11 بازی، شش کلین‌شیت را به ثبت رساند.

آبردین سپس با دو کلین‌شیت لایتون، هامبورگ را در سوپرکاپ اروپا شکست داد و دومین جام اروپایی را تصاحب کرد. او به همراه آبردین، قهرمانی در دو دوره لیگ برتر اسکاتلند، چهار جام حذفی، یک لیگ کاپ، یک جام برندگان اروپا و یک سوپرکاپ اروپا را به دست آورد و در سال 1988 این باشگاه را ترک کرد. این دروازه‌بان، دو سال پس از حضور الکس فرگوسن در منچستر یونایتد، به مربی سابقش در این باشگاه ملحق شد. منچستر یونایتد برای جذب لایتون، 750 هزار پوند را به باشگاه اسکاتلندی پرداخت کرد. اولین بازی لایتون با پیراهن منچستر یونایتد، در دیدار برابر کوئینزپارک رنجرز رقم خورد و این دروازه‌بان موفق به ثبت یک کلین‌شیت شد. دیدار دوم نیز برابر لیورپول رقم خورد و لایتون، یک گل خورد و منچستر با همین گل، بازی را به رقیبش واگذار کرد. او در فصل اول حضور خود در منچستر، در 41 مسابقه به میدان رفت و در 16 بازی، کلین‌شیت کرد. او در فصل دومش در منچستر نیز به عنوان گلر شماره یک این باشگاه فعالیت کرد و در 35 بازی به 9 کلین‌شیت دست یافت. منچستر در این فصل، به فینال جام اتحادیه صعود کرد و در این مهم، آمار لایتون، شش بازی و دو کلین‌شیت بود. همه چیز از دیدار فینال این جام برای این دروازه‌بان و منچستر یونایتد، تغییر کرد. لایتون در فینال برابر کریستال پالاس سه گل دریافت کرد و منچستر با تساوی 3-3 این مسابقه را به اتمام رساند و مجبور به برگزاری یک دیدار تکراری برابر پالاس شد. پس از این بازی، میان لایتون و فرگوسن اختلافات شدیدی پیش آمد و در بازی تکراری فینال، دروازه‌بان ذخیره لایتون، به جای وی، در ترکیب قرار گرفت و منچستر یونایتد در نهایت قهرمان جام اتحادیه شد. لایتون پس از قهرمانی، از دریافت مدال امتناع کرد.

 رابطه میان من و فرگوسن، شش ماه قبل از قهرمانی در جام اتحادیه، سرد بود اما پس از آن، به صفر رسید و دیگر با او هیچ صحبتی نکردم. من در دوران فوتبالم به جام‌های مختلفی رسیدم و حسرت جام اتحادیه را بر دل نداشتم؛ به همین دلیل، مدال این جام را پس زدم.
لایتون که دو سال دیگر با منچستر یونایتد قرارداد داشت، دیگر در هیچکدام از مسابقات این باشگاه به میدان نرفت. او سپس به آرسنال به صورت قرضی فرستاده شد اما بدون حتی یک بازی در این باشگاه، بار دیگر مجبور به حضور قرضی در تیمی دیگر و این بار، ردینگ شد. لایتون در میان رفت و آمدهای خود به منچستر، به دروازه‌بان چهارم این باشگاه تبدیل شده بود. در نهایت، او در سال 1992، به اسکاتلند بازگشت و راهی باشگاه دندی شد. دندی که در لیگ سطح دوم اسکاتلند بازی می‌کرد، به سکویی برای احیای لایتون تبدیل شد و به همراه او به لیگ برتر اسکاتلند صعود کرد. پس از تغییر سرمربی دندی، او به صورت قرضی به شفیلد یونایتد پیوست اما در بازگشت به لیگ برتر انگلستان، بار دیگر بدون ثبت یک بازی رسمی، از تیمش جدا شد. او در تابستان 1993 با نظر الکس میلر، به هیبرنیان پیوست و در این باشگاه احیا شد و طی پنج فصل، در 151 مسابقه به میدان رفت و بار دیگر به تیم ملی اسکاتلند دعوت شد. لایتون سپس در سال 1997 به آبردین بازگشت و سه فصل برای این باشگاه به صورت منظم بازی کرد و تعداد بازی‌هایش با پیراهن این باشگاه را به 500 بازی رساند. او پس از شکست آبردین در فینال جام حذفی در سال 2000، از فوتبال حرفه‌ای خداحافظی کرد. او در این بازی به صورت نمادین در سه دقیقه ابتدایی به میدان رفت و پس از تشویق تماشاچیان، جای خود را در دقیقه سوم به رابی وینترز داد. رابی وینترز که مهاجم آبردین بود، به دلیل مصدومیت دروازه‌بان دوم، وارد زمین شد و به اجبار درون دروازه جای گرفت. این دیدار با پیروزی 4-0 رنجرز به پایان رسید و لایتون از رسیدن به آخرین جام در آخرین بازی‌اش بازماند. او در آخرین فصل فوتبالی خود، با 41 سال سن، مسن‌ترین بازیکن تاریخ لیگ برتر اسکاتلند در آن تاریخ شد.

جیم لایتون در تیم ملی اسکاتلند

لایتون در رده ملی، ابتدا برای تیم ملی زیر 21 سال اسکاتلند بازی کرد و در سال 1982 و در دیدار اسکاتلند برابر آلمان غربی، اولین بازی ملی خود را تجربه کرد. او در لیست کشورش برای جام جهانی 1982 قرار داشت اما نیمکت‌نشین بود و نتوانست در این آوردگاه، به اولین بازی ملی خود دست یابد. او در جام جهانی 1986، برای نخستین بار در این تورنمنت بازی کرد و در سه دیدار کشورش برابر دانمارک، آلمان و اروگوئه در ترکیب ثابت قرار گرفت. لایتون فقط در دیدار سوم برابر اروگوئه، موفق به بسته نگه‌داشتن دروازه‌اش شد. او در جام جهانی 1990 نیز در ترکیب ثابت اسکاتلند به میدان رفت و در هر سه بازی کشورش حضور داشت. پس از شرایط نه چندان جالب باشگاهی، لایتون در یورو 1992 و 1996، دروازه‌بان ذخیره کشورش شد و در هیچ مسابقه‌ای به میدان نرفت. این دروازه‌بان پس از بهبود شرایطش در هیبرنیان، به ترکیب اصلی اسکاتلند بازگشت و در جام جهانی 1998، با 40 سال سن، در هر سه بازی کشورش به میدان رفت. آخرین بازی ملی لایتون، در دیدار اسکاتلند و استونی در سال 1998 به ثبت رسید. او با آمار 91 بازی و 46 کلین‌شیت، به کار خود در رده ملی پایان داد. لایتون پس از خداحافظی از فوتبال، به عنوان مربی دروازه‌بان، دو دوره در کادر فنی باشگاه آبردین حضور داشت و مدتی در باشگاه هانتلی و تیم ملی اسکاتلند کار کرد. او یک کتاب از زندگی خودش منتشر کرده است و در مصاحبه‌های مختلف، همچنان به اختلافاتش با الکس فرگوسن ادامه داده است. لایتون در سال 2004 به تالار مشاهیر باشگاه آبردین راه یافته است.

ما را در کانال تلگرامی «کانال ورزش» دنبال کنید