خاطرات فوتبالی با نورمن وایتساید؛ مارادونای بلفاست، اعجوبه منچستر یونایتد و جوان جویای نام 1982

طرفداری/نورمن وایتساید، ستاره دهه هشتاد منچستر یونایتد و فوتبال ایرلند شمالی است که خیلی زود و در سن 16 سالگی، اوج فوتبال را تجربه کرد. وایتساید که خیلی زود به فوتبال آمده بود، خیلی زود و در سن 26 سالگی نیز به دلیل مصدومیت‌های مزمن‌اش، مجبور به کناره‌گیری از میادین فوتبالی شد. او در دو جام جهانی، تیم ملی ایرلند شمالی را همراهی کرده است.

 نورمن وایتساید (Norman Whiteside) زاده هفت می 1965 در شهر بلفاست در ایرلند شمالی است. او در پست‌های هافبک نفوذی و مهاجم نوک بازی می‌کرد. نورمن در محله کارگرنشین شنکیل‌رود بزرگ شد؛ جایی که بیشتر اهالی آن از پیروان فرقه پروتستان مسیحیت بودند. خانواده وایتساید، با وجود مشکلات مالی فراوان‌شان، تلاش بسیاری کردند تا نورمن از گروه‌های افراطی شنکیل‌رود دور باشد. خیلی زود استعداد فوتبالی نورمن برای اهالی محل و سپس خانواده‌اش عیان شد. او به سازمان بویز بریجید ملحق شد و در تیم فوتبال آن، بسیار درخشید. نورمن پس از رسیدن به مقطع دبیرستان، از ستاره‌های تیم فوتبال دبیرستانش بود و در برابر بازیکنانی با سن چندین برابر خودش، عملکرد بسیار خوبی داشت. به مرور آوازه نورمن در ایرلند شمالی پیچید و ادامه آن باعث شد تا چشمان استعدادیابی به نام باب بیشاپ برق بزند. او به سرعت این جوان مستعد اهل بلفاست را به منچستر یونایتد پیشنهاد داد تا شیاطین سرخ، او را در سال 1978، جذب تیم‌های پایه خود کنند. خبر علاقه‌مندی منچستر یونایتد به همکاری با این بازیکن در دفتر بیضی رئیس جمهور وقت ایالات متحده آمریکا به گوش نورمن رسید.


نورمن با دعوت مدرسه خود، به عنوان کاپیتان مدرسه به ایالات متحده آمریکا سفر کرد تا از کاخ سفید دیدن کند. او در این اردو به همراه سایر هم‌شاگردی‌هایش با جیمی کارتر، رئیس جمهور وقت آمریکا ملاقات کرد و در حضور او، به کار با توپ پرداخت. در راه بازگشت از کاخ سفید بود که خبر حضور احتمالی‌ نورمن در منچستر یونایتد به گوشش رسید. خانواده نورمن، علاقه بسیاری به باشگاه منچستر یونایتد داشتند اما نورمن، چندان اصراری به بازی در باشگاهی خاص نداشت. با این وجود او پس از انتقال به تیم‌های پایه منچستر یونایتد، عملکرد بسیار خوبی را از خود نشان داد تا سران این باشگاه را به جذب ورژن جدیدی از «جورج بست» افسانه‌ای امیدوار کرده باشد. رسانه‌ها همواره از نورمن با عنوان «جورج بست نوین» یاد می‌کردند. او در سال 1980، به دلیل فشار بیش از حد به خود، دچار مصدومیت‌های متعددی شد که باعث شد تا او در سال 1981، زانوی راستش را به تیغ جراحان بسپارد. وایتساید در سال 1982 به تیم اصلی یونایتد ملحق شد و در نخستین بازی خود برابر برایتون در هفته 38 لیگ برتر انگلستان به میدان رفت. این مسابقه باعث شد تا وایتساید با حضور در ترکیب اصلی یونایتد در 16 سالگی، جوان‌ترین بازیکن تاریخ تیمش در آن زمان شود. او سپس در آخرین بازی فصل یونایتد در هفته 42 برابر استوک سیتی بازی کرد و موفق به گلزنی برای شیاطین سرخ شد تا این فصل را با دو بازی و یک گل به پایان برساند. 


وایتساید در فصل 83-1982، بازیکن فیکس منچستر شد و توانست از فرصت بازی در ترکیب اصلی این باشگاه، نهایت استفاده را انجام دهد. او در ابتدا با گلزنی در مرحله یک‌هشتم نهایی برابر ساوتهمپتون و نیمه نهایی برابر آرسنال، به همراه یونایتد راهی فینال لیگ کاپ شود. او در فینال لیگ کاپ و دیدار حساس تیمش برابر لیورپول گلزنی کرد اما نتوانست قهرمانی این جام را به دست بیاورد. در ادامه، گل‌های پیروزی‌بخش وایتساید در مراحل یک‌هشتم نهایی و نیمه نهایی جام حذفی انگلستان برابر تیم‌های دربی و آرسنال، یونایتد را به دومین فینال فصل، این بار در جام حذفی رساند. این بار، پس از یک تساوی، شیاطین سرخ با گل وایتساید در دیدار تکراری فینال برابر برایتون پیروز شدند و به قهرمانی جام حذفی رسیدند. نورمن با گلزنی در هر دو تورنمنت داخلی فوتبال انگلیس، تاریخ‌ساز شد. 53 بازی، 14 گل و یک پاس گل، حاصل عملکرد نورمن در فصلی بود که موفق به بازی در جام یوفا شد. درخشش نورمن در ترکیب یونایتد، بالاخص در فینال لیگ کاپ برابر لیورپول و کورس تماشایی‌اش با آلن هانسن، او را به مرد محبوب سکوهای اولدترافورد تبدیل کرده بود. نورمن ادعا دارد که در آن زمان، چندان نگرانی برای بازی کردن برابر صدهزار تماشاگر را نداشت و بازی اسنوکر با برادرش، هیجان و استرس به مراتب بالاتری را در او ایجاد می‌کرد. نورمن پس از یک فصل موفق، آن هم پیش از رسیدن به 20 سالگی، مورد توجه تیم‌های مختلفی قرار گرفت. جدی‌ترین پیشنهاد او از سوی میلان ارائه شده بود که شامل 100 هزار پوند، هزینه رضایت‌نامه می‌شد. این مبلغ باعث شده بود تا یونایتد نیز چندان به درآمدزایی از بازیکن جوانش بی میل نباشد. با این وجود، جوان اهل بلفاست یونایتد، تصمیم گرفت تا پیشنهاد ایتالیایی‌ها را رد کند و هم‌چنان پیراهن یونایتد را برتن داشته باشد. 


او در فصل 84-1983، موفق به بازی در جام برندگان اروپا شد و در این جام تا مرحله نیمه نهایی پیش‌روی کرد. نورمن در دیدار نیمه نهایی این جام برابر یوونتوس بازی کرد و موفق به باز کردن دروازه بانوی پیر شد. او در رقابت‌های لیگ نیز موفق به ثبت دو بریس برابر نورویچ و لوتون و گلزنی برابر تاتنهام، استون ویلا و لیورپول شد. 48 بازی و 11 گل، به همراه قهرمانی در سوپرکاپ انگلستان، حاصل این فصل نورمن در یونایتد بود. باز هم جام حذفی انگلستان، وایتساید را به تیتر یک مطبوعات تبدیل کرد. او در مرحله یک‌چهارم جام حذفی این فصل برابر وست‌هم، یک نمایش بی‌نقص و جاودانه داشت و با هت‌تریک متنوع خود که شامل یک گل با پای چپ، یک گل با پای راست و یک گل با ضربه سر می‌شد، تیمش را به مرحله بعدی رساند. شوت زیبای وایتساید در فینال این دوره جام حذفی برابر اورتون، دومین قهرمانی جام حذفی‌اش را به ارمغان آورد. 38 بازی، 13 گل و دو پاس گل در این فصل برای نورمن به ثبت رسید. این بازیکن، چهار فصل دیگر در یونایتد حضور داشت و در این مدت به آمارهای 44 بازی، شش گل و دو پاس گل در فصل 86-1985، 35 بازی، 9 گل و یک پاس گل در فصل 87-1986، 33 بازی و 9 گل در فصل 88-1987 و شش بازی در فصل 89-1988 رسید. ورود سر الکس فرگوسن به منچستر یونایتد در سال 1986، با دوران افول وایتساید همراه بود. نورمن که مصدومیت‌های کهنه‌اش بازگشته بود، در روزهای دوری از فوتبال به نوشیدن الکل روی آورد و این عمل باعث شد تا به مرور از ترکیب اصلی تیمش دور شود.


به مرور، وایتساید در بازار نقل و انتقالات قرار گرفت اما انتقال او به باشگاه‌های پورتلند تیمبرز آمریکا و شفیلد ونزدی عملی نشد. در نهایت، او در سال 1989 راهی اورتون شد و بالاخره، پیراهن تیمی جز یونایتد را پوشید. نخستین بازی وایتساید برای اورتون در هفته نخست لیگ برتر انگلیس و برابر کاونتری رقم خورد. او در فصل نخست همکاری با تافی‌ها، دروازه تیم‌های ساوتهمپتون(سه گل در دو بازی رفت و برگشت)، میلوال، لوتون تاون، چارلتون، کریستال پالاس و ناتینگهام فارست (2) در لیگ، میدلزبورو و شفیلد ونزدی (2) در جام حذفی و لیتون اورینت در لیگ کاپ را باز کرد. آمار کلی این بازیکن در این فصل، 35 بازی، 13 گل و یک پاس گل بود. فشار تمرینات اورتون باعث شد تا دوباره مصدومیت کهنه به سراغ وایتساید بیاید. او پس از جراحی دیگری بر روی زانوی راستش، نتوانست ریکاوری مناسبی را داشته باشد و پس از دو بازی در فصل 91-1990، از دنیای فوتبال خداحافظی کرد. نورمن که خیلی زود فوتبالش را شروع کرده بود، خیلی زود و در سن 26 سالگی، مجبور به بازنشستگی شد. دیدار خداحافظی وایتساید میان دو باشگاه دوران فوتبالش یعنی منچستر یونایتد و اورتون برگزار شد. قدرت بدنی بالا، انعطاف‌پذیری تاکتیکی، شوت‌های از راه دور، تیم محور بودن، جاه‌طلبی و تحمل فشار بالای بازی، از جمله ویژگی‌های فنی و ورزشی وایتساید بودند. او به القاب مختلفی در دوران فوتبالش مشهور بود. در ابتدای شروع فوتبال، وایتساید به لطف بزرگ شدن در محله شنکیل‌رود، به کنایه از برخی گروه‌های طبقه کارگر محله زندگی‌اش به «کله طاس شنکیل» ملقب شده بود. از دیگر القاب وایتساید، «مارادونای بلفاست» و «جورج بست نوین» بودند. 


نخستین بازی ملی وایتساید برای تیم ملی ایرلند شمالی در سال 1982 و دیدار برابر یوگسلاوی به ثبت رسید. این دیدار در جام جهانی 1982 اسپانیا برگزار شد؛ تورنمنتی که باعث شد تا وایتساید، با 16 سال سن به جوان‌ترین بازیکن تاریخ جام‌های جهانی در آن زمان دست یافته و رکورد پله را بشکند. او در ادامه برابر هندوراس، اسپانیا، اتریش و فرانسه بازی کرد. بازی برابر بزرگان فوتبال جهان، فوتبال نورمن را بسیار پخته‌تر از قبل کرد. او در جام جهانی 1986، بار دیگر توانست در بزرگترین تورنمنت ملی جهان بازی کند. گلزنی برابر الجزایر و بازی برابر اسپانیا و برزیل، از تجربیات این تورنمنت برای نورمن بود. او در دیدار سال 1989 ایرلند شمالی برابر جمهوری ایرلند که به دربی ایرلندی‌ها معروف است، آخرین بازی ملی خود را تجربه کرد. 38 بازی، 9 گل و یک پاس گل، آمار نهایی این بازیکن در رده ملی بود. او پس از بازنشستگی به تحصیلات خود ادامه داد و مدرک فیزیوتراپی خود را از دانشگاه سالفورد دریافت کرد. او سال‌ها در سیستم بهداشت بریتانیا، معروف به NHS، به فعالیت‌های مرتبط با فیزیوتراپی پرداخت. زندگی‌نامه وایتساید با نام «مصمم» در سال 2007 منتشر شد. این کتاب را وایتساید با همراهی نویسنده‌ای به نام راب باغچی نوشته است. 

 

---

بازار

---

ما را در کانال تلگرامی «کانال ورزش» دنبال کنید