بررسی لغو قرارداد حق پخش؛ ای، اف، سیاسی!

فرهيختگان/ عصر روز يکشنبه خبر سايت فدراسيون فوتبال، هواداران تيمهاي ايراني را شوکه کرد. اقدام AFC در لغو قرارداد حق پخش رقابتهاي ليگ قهرمانان آسيا با صداوسيماي جمهوري اسلامي ايران باعث ميشود ميليونها ايراني از تماشاي مسابقات تيمهاي مورد علاقه خود در اين تورنمنت مهم محروم شوند. تحريمهاي آمريکا عليه ايران بهانهاي براي کنفدراسيون فوتبال آسيا شد تا قرارداد خود را لغو کند و به اين ترتيب درحالي که قرار است 4 نماينده ايران در قطر ادامه ديدارهاي مرحله گروهي خود را برگزار کنند و خبري هم از حضور تماشاگران در ورزشگاهها نيست، اين نهاد فوتبالي در تصميمي سياسي هواداران ايراني را از لذت ديدن اين مسابقات محروم کرده است.
پخش در اتريش، محروميت براي ايران
روز شنبه کنفدراسيون فوتبال آسيا و آژانس تجاري اين کنفدراسيون نامهاي را با اين مضمون به فدراسيون فوتبال و سازمان صداوسيما ارسال کردند که با توجه به تحريمهاي بينالمللي کشور ايران، ضمن لغو يکطرفه قرارداد حقوق پخش تلويزيوني آژانس تجاري کنفدراسيون فوتبال آسيا با سازمان صداوسيما، از دراختيار گذاشتن سيگنال پخش زنده مرحله گروهي متمرکز ليگ قهرمانان آسيا معذور است. به اين ترتيب صداوسيما ديگر امتياز پخش تلويزيوني اين تورنمنت را ندارد و درصورتي که بخواهد ديدارهاي نمايندگان ايران در قطر را بهصورت زنده براي تماشاگران خود پخش کند بايد از راههاي ديگر آن را روي آنتن ببرد که مسلما جرايمي را نيز بهدنبال خواهد داشت.
بهدنبال ارسال اين نامه، مهدي محمدنبي دبيرکل فدراسيون ايران با ارسال نامهاي اعتراضي به AFC نسبت به اين رفتار خارج از عرف و سياسي اعتراض کرد. در اين نامه آمده است فدراسيون فوتبال با تاکيد بر رعايت کليه قوانين و مقررات در تمامي رويدادهاي بينالمللي، حتي در شرايط شيوع ويروس کرونا با اعزام نمايندگان خود بهمنظور حضور شايسته در ليگ قهرمانان آسيا اقدام کرده و بر اين اساس انتظار دارد کنفدراسيون فوتبال آسيا بستر لازم براي پخش زنده مسابقات را از طريق صداوسيماي جمهوري اسلامي ايران معمول دارد تا خللي دراينباره رخ ندهد و ميليونها هوادار و مخاطب علاقهمند به فوتبال در ايران بتوانند بدون استرس مسابقات را از طريق تلويزيون کشورمان و بدون نياز به شبکههاي جايگزين نظاره کنند.
نکته جالب ماجرا اين است که کنفدراسيون فوتبال آسيا بهتازگي قرارداد همکاري با کمپاني «sport1» امضا کرده و قرار است رقابتهاي ليگ قهرمانان اين قاره در کشورهايي چون آلمان، اتريش و سوئيس پخش شود اما در ايران که هرساله 4 نماينده در اين مسابقات دارد، هواداران از تماشاي پخش زنده ديدارها محروم هستند. پاتريک مورفي، يکي از اعضاي کميته بازاريابي AFC درباره اين قرارداد گفته بود: «بسيار خوشحاليم که sport1 بهعنوان شريک تجاري ما در کشورهايي که آلمانيزبان هستند، با ما همکاري خواهد کرد. اين قرارداد چشمانداز خوبي براي توسعه اين مسابقات است و باعث ميشود رقابتهاي ليگ قهرمانان آسيا در قاره اروپا نيز ديده شود. ما در تلاشيم فوتبال باشگاهي آسيا در بازارهاي ساير قارهها نيز معرفي شود و آن را با کشورهاي ديگري نيز به اشتراک بگذاريم.»
اگرچه AFC در تلاش است ليگ قهرمانان را بهعنوان يک تورنمنت مهم در سطح جهاني مطرح کند و بهدنبال پخش آن در سراسر دنياست اما حالا در اقدامي عجيب و کاملا سياسي يکي از اعضاي فعال و مهم خود را از داشتن حق پخش مسابقات محروم کرده است.
ظلم به ميليونها ايراني
در چنين شرايطي شايد حتي پخش زنده مسابقاتي چون جام آسيايي 2023 در چين، مسابقات مقدماتي جامجهاني 2022 قطر و ديدارهاي فصل آينده ليگ قهرمانان نيز در ادامه شامل چنين محروميتي شوند و در اين صورت حتي پخش مسابقات تيمملي نيز در پردهاي از ابهام قرار ميگيرد. کمپاني BeIN sport قطر درحال حاضر امتياز پخش رقابتهاي فوتبال در آسيا را برعهده دارد و حدود 2ماه پيش کنفدراسيون فوتبال آسيا از کشورهاي خاورميانه خواست پيشنهادهاي خود را براي خريد حق پخش مسابقات طي سالهاي 2021 تا 2024 ارائه دهند. آنچه مسلم است اينکه فشارهاي کشورهايي چون عربستان و امارات در تصميم جديد AFC بيتاثير نبوده است و لابي آنها با اعضاي ردهبالاي اين نهاد ميتواند آنها را مجاب به لغو قرارداد رسمي خود با صداوسيماي ايران کرده باشد.
کنفدراسيون فوتبال آسيا هنوز پاسخي به اعتراض دبيرکل فدراسيون ايران نداده اما بعيد است با ارسال تنها يک نامه نظرش را در اين خصوص تغيير دهد. اين اتفاق بازتاب زيادي در رسانههاي آسيايي داشت و در کشورهاي مختلف به آن پرداخته شد. سايت «ويونيوز» هند در گزارشي از اين اتفاق نوشت: «کنفدراسيون فوتبال آسيا بهتازگي قرارداد خود را با تلويزيون ايران براي پخش مسابقات ليگ قهرمانان آسيا لغو کرده که با اعتراض مقامات فدراسيون ايران روبهرو شده است. اين کنفدراسيون با لغو اين قرارداد باعثشده ميليونها ايراني نتوانند ديدارهاي تيمهاي محبوب خود را تماشا کنند.
فدراسيون ايران در نامهاي به اين حرکت اعتراض کرده اما کنفدراسيون آسيا واکنشي به آن نداشته است. رقابتهاي ليگ قهرمانان آسيا از ماه مارس امسال بهدليل شيوع کرونا به تعويق افتاد و درنهايت AFC تصميم گرفت ادامه اين تورنمنت بهصورت متمرکز و در کشور قطر برگزار شود. هفته سوم مرحله گروهي اين مسابقات از روز دوشنبه آغاز شد و تيمهاي پرسپوليس، استقلال، شهرخودرو و سپاهان نمايندگان ايران در اين تورنمنت هستند.»
فيفا، حامي احتمالي AFC
اعتراض به فيفا يکي از راهکارهاي پيشروي فدراسيون فوتبال است اما با توجه به روندي که اين نهاد طي سالهاي گذشته داشته بعيد است تصميم يکي از کنفدراسيونهاي زيرمجموعه خود را وتو کنند و البته آنها هم ترجيح ميدهند در اين دعواي سياسي طرف آمريکاييها را بگيرند تا در ادامه با مشکلات حقوقي مواجه نشوند. پخش مسابقات ليگ قهرمانان آسيا بدون خريد حق پخش جرايم مالي سنگيني را بهدنبال خواهد داشت اما با توجه به اينکه بعيد است در اين فرصت کم، صداوسيما و همچنين فدراسيون فوتبال بتوانند کنفدراسيون فوتبال آسيا را براي تغيير اين تصميم متقاعد کنند، بهنظر ميرسد تنها راه پيشروي آنها پذيرش ريسک جريمه و محروميت احتمالي خواهد بود.
در شرايطي که تيمهاي ايراني ديدارهاي حساسي را پيشرو دارند و چشم ميليونها هوادار ايراني به عملکرد آنها در ليگ قهرمانان آسيا دوخته شده است عدم پخش اين مسابقات ظلم بزرگي در حق تيمها و هواداران آنها خواهد بود. بيشک اين اقدام کاملا سياسي است و طبق اظهارات کارشناسان حقوقي اينگونه مسابقات رويدادهاي عمده ورزشي بهشمار ميروند و هيچ سازمان بينالمللي ورزشي حق ندارد مردم يک کشور را از تماشاي اين رويدادها محروم کند و اين اقدام اخير AFC خلاف قوانين و مقررات و عرف روابط بينالملل ورزش است.