آی تی آموزی/ XPDL یا زبان تعریف فرایند به‌صورت XML چیست؟

ايتنا/ XPDLيا زبان تعريف فرايند به‌صورت XML، يک فرمت استاندارد است که توسط (Workflow Management Coalition (WfMC در سال ۲۰۰۸ مطرح گرديد و هدف آن فراهم نمودن امکان تبادل تعاريف فرايندهاي کسب‌وکار بين محصولات ارائه‌دهنده گردش کار و همچنين دستگاه‌هاي مديريت فرايندهاي کسب‌وکار (ابزارهاي مدل‌سازي مختلف) است. زبان XPDL يک الگوي XML را براي تعيين بخش‌هاي فرايند کسب‌وکار و يا گردش کار تعريف مي‌نمايد. در واقع XPDL يک فرمت طراحي فرآيند است و شامل اطلاعاتي است که با استفاده از آن، مي‌توان فرآيند را به‌صورت بصري نمايش داد؛ اطلاعاتي از قبيل موقعيت و اندازه المان‌هاي فرآيند از اين نوع هستند؛ همچنين مي‌توان خطوطي را تعريف نمود که المان‌ها را به هم متصل نمايند. خطوط و گره‌ها شامل ويژگي‌هايي هستند که اطلاعات اجرايي را دربرمي گيرند، نمونه‌هايي از اين اطلاعات عبارت‌اند از: قوانين، تشريح فعاليت‌ها، فراخواني وب‌سرويس‌ها و غيره. همچنين XPDL 2 داراي المان‌هاي معادل المان‌هاي BPMN است. به‌عنوان‌مثال Activity(فعاليت)ها در BPMN معادل Generic Activity در XPDL مي‌باشد و همچنين BPMN Event معادل XPDL Event Activity، BPMN Gateway معادل XPDL Route Activity و BPMN Connections معادل XPDL Transition است. هدف XPDL ذخيره و انتقال فرآيند است. زبان XPDL به يک ابزار طراح فرآيند اجازه مي‌دهد تا فرآيند را در فايلي ذخيره نموده و طراح فرآيند ديگر آن را فراخواني نمايد و نمادهاي مخصوص به خود را نمايش دهد. استاندارد XPDL اجراي فرآيند را تضمين نمي‌کند زيرا ممکن است قوانين در يک BPMS قابل‌اجرا باشند ولي در ديگري قابل‌اجرا نباشند. مفهوم و هدف XPDL در شکل زير بيان‌شده است. در بخش بالايي شکل، ابزارهاي طراح فرآيند مختلف وجود دارند و در بخش پائين شکل محيط اجراي فرآيند قرارگرفته است. همان‌طور که مشاهده مي‌شود XPDL در محيط اجرايي فرآيند نقشي ندارد در اين محيط BPEL نقش اصلي را ايفا مي‌نمايد، لذا گرفتن کد اجرايي از XPDL غيرممکن است. مبادله فرآيندها براي شرکت‌هايي که فعاليتشان ساخت و فروش فرآيندها مي‌باشد بسيار بااهميت است، زيرا آنان نمي‌خواهند فقط در يک نرم‌افزار خاص، فرايندها را به کار ببرند. چراکه يک طراحي را مي‌توانند به شرکت‌هاي مختلف بفروشند و ازآنجايي‌که شرکت‌هاي مختلف ممکن است از BPMS هاي متنوعي استفاده نمايند لذا XPDL براي آن‌ها بسيار حياتي خواهد بود. دسته ديگري که XPDL براي آنها بسيار بااهميت است متخصصين طراح فرآيند مي‌باشند، زيرا هر BPMS ممکن است ابزار طراحي فرايند مخصوص به خود را داشته باشد و چنانچه يک متخصص در يک ابزار خبره گردد، ديگر نياز نيست در ابزار ديگر براي يادگيري هزينه صرف نمايد و مي‌تواند تمرکز را بر روي ساخت فرآيند نه در يادگيري ابزار جديد قرار دهد. نمونه‌اي ديگر اينکه با XPDL مي‌توان فرآيند را بين ابزارهاي مختلف انتقال داد؛ مثلاً ابزارهايي که مخصوص شبيه‌سازي فرآيند مي‌باشند و يا ابزارهايي که مسئول بهينه‌سازي فرآيندها هستند؛ حتي يک متخصص طراح فرآيند مي‌تواند با طراحي فرآيند در يک ابزار با XPDL آن را به ابزارهاي مختلف انتقال داده و از آن‌ها استفاده نمايد. البته هر ابزاري علاوه بر نمادهاي استاندارد، يک سري نمادها و ويژگي‌هاي مخصوص به خود را دارد که قطعاً در XPDL داراي معادل نيست لذا انتقال آن نيز امکان‌پذير نخواهد بود ولي ازآنجايي‌که بعضي ابزارها فقط به المان‌هاي استاندارد نياز دارند، XPDL براي استفاده از آن‌ها بسيار مفيد خواهد بود.