وضعیت میزبانی سایت‌هایی که ایرانیان استفاده می‌کنند

ايسنا / فريدون قاسم‌زاده - کارشناس فناوري اطلاعات - با بيان اين مطلب اظهار کرد: در مجموع از ميان 500 سايت پرمراجعه ايرانيان 11 درصد سايتهاي خارجي، 56 درصد سايتهاي ايراني ميزباني شده در ديتاسنترهاي خارجي و 33 درصد سايتهاي ايراني هستند که در داخل کشور ميزباني مي‌شوند. او افزود: هرچند با توجه به تصميم مسوولان مبني بر انتقال سايت‌هاي دولتي به داخل و نيز به دنبال افزايش نرخ ارز تعداد سايت‌هاي ايراني در خارج بويژه آمريکا و کانادا که در طول سالهاي گذشته بيشترين سهم ميزباني سايتهاي ايراني را داشته‌اند کاهش يافته و تعداد سايتهاي ميزباني شده در ايران به تدريج افزايش يافته و به 33 درصد رسيده است اما براساس آمار آذرماه سال جاري مجدداً سهم کشورهاي خارجي در ميزباني سايتي پرمراجعه ايراني افزايش يافته واز 52 درصد در پايان آبان به 56 درصد در پايان آذرماه رسيده است. وي ادامه داد: نکته جالب توجه ديگر در آمار اخير اين است که سهم کشور آلمان در ميزباني سايتهاي ايراني در طي اين دوره به سرعت افزايش يافته به نحوي که در حال حاضر ديتاسنترهاي مستقر در آلمان با ميزباني 101 سايت پربيننده ايران (نزديک 20 درصد) بيشترين سهم را در ميزباني سايتهاي ايراني در خارج به خود اختصاص داده‌اند. اين درحاليست که آمريکا با 73 سايت (15درصد) در رتبه دوم و کانادا با 62 سايت (12درصد) در رتبه سوم ميزباني سايتهاي پرمراجعه ايراني قرار دارند. علت؟ او تاکيد کرد: مهمترين علت اين روند حجم ترافيک بالاي مورد نياز سايتهاي پربيننده و در نتيجه عدم امکان رقابت ديتاسنترهاي ايراني که از پهناي باند بسيار گران در مقايسه با ديتاسنترهاي خارجي استفاده مي­کنند است. وي ادامه داد: در مورد قيمت خدمات ديتاسنتر، هر چند به دنبال افزايش قيمت ارز فاصله قيمت‌هاي خدمات ديتاسنترهاي داخلي با خارجي کمتر شده ولي هنوز بدليل وجود اختلاف قيمت بسياري از سايت‌هاي پرمراجعه که ترافيک بالايي دارند، انگيزه کافي براي انتقال به داخل کشور پيدا نکرده‌اند. براي بررسي علت اين امر بايد توجه کرد که قيمت خدمات ديتاسنترها از دو بخش ثابت و متغير تشکيل مي‌شود. قاسم‌زاده ادامه داد: قيمت ثابت خدمات ديتاسنتر مربوط به هزينه‌هاي سربار، استهلاک، حقوق و دستمزد و مقدار مشخصي ترافيک است که در حال حاضر و به دنبال افزايش نرخ ارز هزينه اين بخش براي خدمات ديتاسنترهاي ايراني به قيمت‌هاي جهاني نزديک شده است. بخش دوم قيمت خدمات ديتاسنتر قسمت متغير آن است که مربوط به هزينه استفاده از ترافيک مازاد بوده و ميزان آن مستقيماً به قيمت خريد پهناي باند مربوط مي‌شود و لذا گران بودن پهناي باند در کشور ما باعث بالا ماندن هزينه متغير يعني هزينه ترافيک در مقايسه با ديتاسنترهاي خارجي و در نتيجه عدم تمايل بسياري از سايتهاي ايراني مستقر در خارج بويژه سايتهاي پرترافيک به انتقال به ايران شده است. اين کارشناس ادامه داد: عليرغم اين مساله امکان رقابت ديتاسنترهاي داخلي با خارجي از نظر قيمت وجود دارد، مشروط بر آنکه قيمت پهناي باندي که در اختيار ديتاسنترهاي داخلي قرار مي‌گيرد نزديک به قيمت پهناي باندي که توسط ديتاسنترهاي خارجي مورد استفاده قرار مي‌گيرد باشد که براي اينکار لازمست دولت يا قيمت پهناي باند خود را که به صورت انحصاري از سوي زيرساخت عرضه مي‌شود کاهش دهد و يا تخفيف ويژه را براي تشويق ديتاسنترهاي داخلي و کمک به توسعه آن‌ها در کشور پيش بيني کند. ديتاسنترهاي ايراني قدرت رقابت با ديتاسنترهاي خارجي را دارند؟ او تاکيد کرد: اصولاً براي سايتهاي ارائه‌دهنده خدمات و نيز کاربران هر کشور بهتر است سايت‌هاي مورد مراجعه از سوي مردم در ديتاسنترهاي همان کشور ميزباني شوند. معمولاً در معماري شبکه براي سايتهاي پربيننده اين موضوع مدنظر قرار مي­گيرد و ديتاسنترهاي بزرگ براي پاسخگويي به مراجعان سايت توسط مردم هر کشور سعي مي‌کنند از ديتاسنترهاي موجود در همان کشور استفاده کنند زيرا با اين روش ترافيک بي‌مورد در شبکه اينترنت کاسته شده و به تبع آن هزينه ارائه خدمات به شدت کاهش مي‌يابد، ضمن اينکه سرعت دسترسي و پايداري خدمات براي کاربران که اطلاعات را از نزديکترين سرور دريافت مي‌کنند افزايش مي‌يابد. وي افزود: بنابراين ديتاسنترهاي محلي امروزه حلقه مکمل و نيز شريک تجاري ديتاسنترهاي خارجي براي ارائه خدمات در آن کشور محسوب مي شوند و اين نوع همکاري ميان ديتاسنترهاي کشورها بسيار رايج است. در مورد کيفيت نيز امکان ارائه خدمات ديتاسنتر با کيفيت طراز جهاني در ايران حتي در شرايط فعلي وجود دارد مشروط بر آنکه دولت حداقل سطح کيفيت (SLA) پهناي باند خود را که بايد در طراز جهاني باشد، براي خدمات اينترنت خود تعريف و براساس آن پهناي باند خود را ارائه کنند تا مشتريان اين پهناي باند يعني ديتاسنترها بتوانند براساس آن سطح کيفيت خدمات ديتاسنتر را براي مشتريان خود تعريف کنند. چرا ديتاسنتر ايراني؟ به اعتقاد اين کارشناس در مورد سازمانها و شرکتهاي دولتي مهمترين دليل استفاده از ديتاسنترهاي داخلي ملاحظات امنيتي است. به همين دليل اکثر اين سازمانها و شرکتها از مدتي پيش سايتها و سرورهاي اصلي و پشتيبان خود را به داخل کشور منتقل کرده‌اند. در مورد سازمانها و شرکتهاي غير دولتي و سايتهاي خصوصي مهمترين انگيزه براي انتقال به داخل کشور قيمت و کيفيت ارائه خدمات است. او افزود: در مورد کيفيت خدمات ديتاسنترهاي داخلي با توجه به اينکه سرعت دسترسي به سايتها در صورت ميزباني آنها در داخل کشور بدليل حذف ترافيک بين‌الملل به شدت افزايش مي‌يابد، انگيزه زيادي بويژه از سوي سايتهاي پرمراجعه از قبيل سايتهاي خبري و سايتهايي که از آنها براي انتقال عکس، فيلم و فايلهاي با حجم بالا استفاده مي‌شود و اينترنت بين‌الملل بدليل ظرفيت پايين آن در ايران براي آن‌ها بصورت گلوگاه عمل مي کند وجود دارد. به گفته وي عامل مهم ديگر براي استفاده از خدمات ديتاسنترهاي داخلي امکان مراجعه حضوري به اين ديتاسنترها و انعطاف بالاي اين مراکز براي تامين نيازمنديهاي اختصاصي سازمانها و شرکتها است که اين امکان در صورت استفاده از ديتاسنترهاي خارجي براي ايشان وجود ندارد. راه‌حل توسعه ديتاسنترهاي داخلي قاسم‌زاده خاطر نشان کرد: عليرغم اهميت استراتژيک ديتاسنتر در توسعه IT در کشور متاسفانه امروزه ديتاسنترها به حلقه مفقوده در صنعت IT ايران مبدل شده‌اند به نحوي که تعداد ديتاسنترهاي تجاري موجود در کشور کمتر از تعداد انگشتان دست هستند که از اين تعداد محدود نيز برخي بنا به دلائل مختلف فعاليتهاي خود را در اين زمينه محدود کرده‌اند و نمونه آن را عدم حضور اکثر آن‌ها در نمايشگاه الکامپ سال قبل و امسال شاهد بوديم. او تاکيد کرد: براي توسعه ديتاسنترها در داخل کشور اولاً دولت بايد از رقابت با بخش خصوصي در اين زمينه خودداري کند و ثانياً به شرکتهاي خدمات دهنده در بخش ديتاسنتر پهناي باند ارزان‌تر و نزديک به قيمت‌هاي جهاني و با کيفيت بالا ارائه کند تا اين شرکتها نيز به واسطه دريافت پهناي باند ارزان و با کيفيت مناسب بتوانند کيفيت و قيمت خدمات خود به کاربر نهايي را بهبود داده و امکان رقابت با ديتاسنترهاي خارجي را بدست آورند. او در پايان تصريح کرد: با توجه به اينکه سياست دولت اين است که سايت‌ها و سرورهاي ايراني در داخل کشور ميزباني مي‌شود بايد علاوه بر تخفيف در قيمت پهناي باند، سياست‌هاي تشويقي مناسبي براي فعالان اين بخش از قبيل معافيت‌هاي مالياتي و ارائه تسهيلات بانکي ارزان قيمت در نظر گرفته شود تا انشاالله بتوانيم در کشورمان شاهد رشد و شکوفايي ديتاسنترها که نقش صنعت ما را در فضاي مجازي ايفا مي کنند باشيم.