انتخاب/ يک دهه پيش، در سال 2009، شرکت "تليا سونرا"، غول تلفن همراه سوئدي، براي ساختن يکي از اولين شبکه هاي بي سيم نسل چهارم در يکي از شهرهاي مهم و تکنولوژيک اسکانديناوي فعاليت خود را آغاز کرد و اسلو در نروژ را به عنوان پايگاه خود انتخاب کرد. اما شايد کمتر فردي باور مي کرد که يک شرکت چيني بتواند بازار تلياسونرا در نروژ تسخير کند؛ شرکت هواوي که اين روزها مرزهاي خارج از چين را درنورديده است.
رقابت هواوي با غول هاي تکنولوژي اسکانديناي در سال هاي 2009 و 2010 آغاز شد، يعني زماني که هواوي با يک قرارداد بزرگ و غيرمترقبه اقدام به بازسازي و جايگزين کردن شبکه تلفن همراه نروژ با سيستم هاي جديدتر کرد. سيستم هايي که ابتدا توسط استانداردهاي سرشناس جهاني يعني اريکسون سوئد و نوکيا فنلاند طراحي شده بودند و بالاخره با جه طلبي شرکت چيني هواوي به پايان کار خود رسيدند.
از ديد بسياري از فعالان در صنعت بيسيم اين لحظه اي مهم براي هواوي و به بياني دقيق تر براي چين بود، چرا که ناگهان تکنولوژي پيشرفته اي را به خود اختصاص داد و جاي غول هاي اروپائي نظير اريکسون و نوکيا را تنگ کرد. دکستر سيلن، تحليلگر ارتباطات مي گويد: به مرور کاربران متوجه شدند که هواوي تنها گزينه ارزان نيست، اما مي تواند در حوزه کيفيت و قيمت رقابت کند.
اکنون کمي به جلو برويد. در کمتر از يک دهه، به دليل حمايت مالي دولت از هواوي با ميلياردها دلار، اين روزها هواوي به عنوان بزرگترين شرکت مخابراتي در جهان تبديل شده است و در سال گذشته بيش از 107 ميليارد دلار درآمد حاصل از عمليات در 170 کشور جهان را به خود اختصاص داده است.
مهمتر از همه، اين که هواوي در اکثر حوزه هاي فعاليت خود به رهبر مسابقه توسعه مهمترين فناوري هاي جهان تبديل شده است. نمونه اين موضوع توسعه نسل پنجم تلفن همراه است. بر خلاف پيشيني هاي مختلف که نقش اينترنت نسل پنجم را به سادگي به توانايي ارسال متون محدود مي کند، اين موضوع در سراسر وب، جريان هاي ويدئويي و حتي انقلابي در کل اقتصاد جهاني منجر خواهد شد.
شايد براي اولين بار در تاريخ مدرن چين، سهم بازار رو به رشد هواوي و توانايي هاي تکنولوژيکي، اين شرکت باعث شده چيني ها به لطف قهرماني هواوي مدعي تسلط بر تکنولوژي نسل بعدي باشد. 5G سريعترين سرعت داده را از فناوري تلفن همراه امروزه ارائه مي دهد که براي مصرف کنندگان بسيار مهم است. افزون بر اين 5G نوعي متفاوت از فناوري است که يکپارچگي عملکرد توابع هوش مصنوعي را تضمين کند، يعني جايي که ماشينهاي بدون راننده و خودران سقوط نمي کنند، ماشين هايي که در کارخانه هاي اتوماتيک کار مي کنند مي توانند بدون وقفه در زمان واقعي در سراسر جهان ارتباط برقرار کنند و تقريبا هريک از دستگاه هاي هوشمند روي زمين با هم هماهنگ مي شوند.به بياني دقيق تر 5G سادگي به سيستم عصبي مرکزي اقتصاد قرن بيست و يکم تبديل خواهد شدو اگر هواوي همچنان رشد يابد، پکن، حتي از واشنگتن سبقت مي گيرد.
اما توانايي هيجان انگيز هواوي با حواشي نيز همراه است و اين شرکت از سوي دونالد ترامپ رئيس جمهور ايالات متحده به جاسوسي متهم شده است. وي بارها هشدار داده که نقش رو به رشد شرکت هواوي در شبکه هاي مخابراتي جهاني مي تواند پکن را قادر به کنترل پنل هاي ديجيتال جهان و جاسوسي در کشورهاي رقيب يا سرقت اسرار تجاري کند .
تيمر روغل از موسسه امور بين الملل سوئد، که تحولات 5G را بررسي مي کند، گفت:" 5G بيشتر به يک ميدان جنگ ژئوپليتيک بين ايالات متحده و چين تبديل شده است."
اما سوالي که همچنان مطرح است، اين است که اساسا هواوي از سوي کدام نهاد پشتيباني مي شود يا واقعا براي کدام نهاد کار مي کند. اين شرکت توسط رن ژنگفي در سنژن چين تاسيس شد و ظاهرا مدعي استقلال عمل از دولت است. با اين وجود، طي ماه هاي گذشته، يک گزارش مهم توسط سازمان نظارت بر 5G بريتانيا منتشر شد که اين هراس را ايجاد مي کرد که ممکن است هواوي نقشي متفاوت با آن چه که به نظر مي رسد ايفا کند.
اين گزارش به اين نتيجه رسيد که "نقص هاي اساسي" نرم افزاري و مشکلات در سيستم هاي سايبري هواوي در را براي هکرها باز کرده و مسائل امنيتي "مهم" را به نمايش گذاشته است. با اين حال، اين گزارش عمدتا مهندسي خرابکاري را محکوم کرد و هيچ مدرکي مبني بر اينکه اين آسيب پذيري ها در جهت منافع مقامات چيني مطرح شده است، يافته نشد.
با اين حال ترامپ به متحدان خود هشدار داد دست از همکاري با هواوي بردارند و اين موضوع از سوي ژاپن، استراليا و برخي ديگر از کشورها نيز با استقبال رو به رو شد. در حال حاضر فناوري هواوي در کشورهايي مختلف ممنوع شده اما همه کشورها نيز از اين قانون تبعيت نمي کنند.
پشت همه اين نگراني هاي جديد در مورد رشد سريع و ناگهاني هواوي يک سوال ساده تر است: چگونه يک شرکت خصوصي چين که از سه دهه پيش شروع به کار کرد، ناگهان تبديل به يکي از مهمترين شرکت هاي فناوري هاي جهان شده است؟هيچ توضيحي وجود ندارد که براي موفقيت شرکت هواوي مسائل فني به شدت اثرگذار بوده باشند. يک ايده اين است که مديريت هزينه ها و قيمت گذاري در اين رشد موثر بوده است. برخي نيز معتقدند رفتارهاي اشتباه رقباي غربي به هواوي قدرت دوچندان بخشيده است.
از آنجا که شرکت هواوي به طور خصوصي از طريق يک طرح مالکيت پيچيده اداره مي شود، ملزم به انتشار گزارش هاي مالي دقيق به عنوان شرکت ثبت شده در فهرست عمومي نيست. اما محققان اروپايي شواهدي را يافته اند که بر اساس آنها، ممکن است هواوي اعتبار زيادي از بانک توسعه چين با رقم تقريبي 30 ميليارد دلار دريافت کرده باشد.
متي شوگر، تحليلگر چين در صندوق مارشال آلمان،مي گويد: "تزريق بودجه حمايت شده از سوي دولت در رشد هواوي بسيار مهم بود.اين کمک به هواوي باعث تسخير بازار داخلي و سپس بازارهاي خارجي شد."
اگرچه هواوي هر نوع از دريافت کمک مستقيم دولتي را انکار مي کند. اما نقش دولت چين، به وضوح در ديدگاه شخصي و جاه طلبي مديرعامل هواوي ديده مي شود. او پس از ترک ارتش در سن 39 سالگي براي شرکت دولتي شنژن الکترونيک به مدت 4 سال کار کرد و سپس وامي را از بانک دولتي چين با رقم 8.5 ميليون دلاري دريافت و سپس شرکت خود را با 14 کارمند تاسيس کرد. کار او به عنوان وارد کننده سوئيچ هاي ارتباطات راه دور، يک تکنولوژي شبکه اي اوليه آغاز شد. در سال 1990، اين شرکت شروع به کار در اولين سوئيچ خود کرد، اما به جاي همکاري با يک شرکت خارجي، که در آن زمان در صنعت ارتباطات چيني استاندارد بود، سرمايه گذاري هاي گسترده اي را در زمينه تحقيق و توسعه شرکت خود براي ساخت محصولات تخصصي انجام داد . در اوائل دهه 1990 اين شرکت 500 کارمند در زمينه تحقيق و توسعه و 200 کار در توليد داشت.
تا سال 1993، اين شرکت سوئيچ جديدي را به بازار عرضه کرد و ارتش را به عنوان يک مشتري انتخاب کرد و آن را با شبکه مخابراتي خود تامين مي کرد. اين قرارداد رشد هواوي برابر رقبا را افزايش داد. يک سال بعد، ژنگ في توانست حمايت ديگري از دولت را دريافت کند. او با جيانگ ، دبير کل حزب کمونيست ملاقات کرد و به او گفت که يک کشور بدون مخابرات داخلي، مانند يک کشور بدون نيروي نظامي است.
تا سال 1996، دولت چين سياست صنعتي خود را تغيير داد تا از شرکت هاي مخابراتي داخلي حمايت کند و رقباي خارج از کشور را حذف کند.در سال هاي پس از آن، هواوي شروع به مبارزه بي رحمانه گسترده داخلي کرد و مشتريان دولت محلي را که اغلب در مناطق روستايي ثبت نام کرده بودند،جذب کرد. اين شرکت فناوري خود را در قيمت هاي پايين مي فروخت تا رقباي خود را از بين ببرد و گاهي اوقات حتي خدمات خود را به موسسات دولتي رايگان ارائه داد. تا سال 1998، اين شرکت سهم بازار قابل قبولي دريافت کرد.
هواوي در بازارهاي بين المللي نيز با ارائه محصولات ارزان خود در مقايسه با رقباي خود، تخفيف قابل توجهي داشت. ميانگين تخفيف ها 20 درصد بود. اکنون سهم بازار هواوي در منطقه آسيا و اقيانوس آرام 43 درصد و در آمريکاي لاتين 34 درصد است. هم اکنون حدود 80 هزار نفر يا تقريبا نيمي از نيروي کار هواوي به تحقيق و توسعه مشغولند و ده ها هزار تن از آنان در دانشگاه بزرگ شرکت هوآوي در شنژن کار مي کنند. چرا که مديريت هواوي تاکيد خاصي روي پژوهش دارد.
هنگامي که شبکه هاي 4G و 3G در حال ساخت بودند، هواوي در حال رقابت با رقباي خارجي بود و فرصتي براي خودنمايي نداشت. اما به نظر مي رسد اکنون و در مورد 5G همه چيز فرق مي کند.اکنون وضعيت در حال تغيير است وهواوي داراي بالاترين رکورد اختراع ثبت شده در حوزه 5G نسبت به هر شرکت ديگري است. به اين معني است که شرکت هاي ديگر مجبور خواهند شد از هواوي براي توسعه 5G کمک بگيرند. در حال حاضر هواوي 30 قرارداد براي ساخت شبکه هاي 5G در سراسر جهان با ده ها کشور نزديک به امضا رسانده است.
شايد بر همين اساس است که ترامپ در مورد فعاليت هاي هواوي نگران است. چرا که بدون شک رشد هواوي، زمينه ساز رشد چين در تجارت جهاني و پيش بيني قدرت نظامي است. يعني جايي که سازمان هاي اطلاعاتي ايالات متحده سال ها در آن نفوذ داشته اند. جيمز لوئيس کارشناس مخابراتي مي گويد: "اگر شما جاي دولت چين باشيد، مي توانيد انتخاب کنيد که اقدام به ساختن يک شبکه هوشمند چند ميليارد دلاري مثل ايالات متحده کنيد يا روشي ارزان تر را پيگيري کنيد، يعني از شرکت هواوي حمايت کنيد."
در نتيجه اين ترس، واشنگتن اساسا تجهيزات هواوي را در ايالات متحده ممنوع کرده است. وزارت دادگستري نيز در ماه دسامبر دستور دستگيري مدير مالي هواوي و دختر ژنگ في را به اتهام تلاش براي سرقت فناوري آمريکايي و دروغ گويي درباره تجارت اين شرکت در ايران،صادر کرد.
علي رغم فشار ايالات متحده، اتحاديه اروپا از محدود کردن کامل اين شرکت چيني اجتناب کرده و حتي متحدان ايالات متحده مانند انگليس و آلمان نيز هنوز تصميم دارند همکاري هايي با هواوي داشته باشند. اين درحالي است که سياستگذاران ايالات متحده به شدت به آلمان فشار وارد کرده و حتي به برلين هشدار دادند که اگربا شبکه هواوي همکاري کنند، نقش ايالات متحده در آبمان کمرنگ خواهد شد. به انتقاد برخي از کارشناسان فناوري، اتحاديه اروپا به ميدان جنگ واشنگن و پکن تبديل شده است.
هيئت مديره هواوي ادعا مي کند که اتهامات ايالات متحده غير مسئولانه است و بنيانگذار اين شرکت گفته که از قانون چين براي جمع آوري اطلاعات در راستاي حفظ استقلال شرکت خود دفاع مي کند. برخي کارشناسان معتقدند در شرايطي که هواوي اينترنت 5G را توسعه مي دهد ممنوعيت اين شرکت به نوعي احمقانه است.
روي ليگ از موسسه امور بين الملل سوئد مي گويد: "هر کسي که استاندارد را تنظيم مي کند، سهم بازار بيشتري را به دست خواهد آورد.در حال حاضر اين شرکت در بخش هايي از آسيا، آفريقا و خاورميانه نفوذ کرده و در کشورهاي در حال توسعه، چين به دنبال بين المللي کردن استانداردهاي فناوري است."
تقريبا 200 سال است که چين تا حد زيادي از تکنولوژي پيشرفته استفاده کرده و تاثير اين موضوع اين روزها به وضوح قابل اثبات و مشاهده است.
بازار