پس از هفت سال تبلت‌های اندرویدی در چه وضعیتی هستند؟

زوميت/ نکسوس 7 اولين تلاش گوگل در بازار تبلت بود. امروزه و پس از گذشت هفت سال از آن، تبلت‌هاي اندرويدي در وضعيت مناسبي قرار ندارند. تبلت‌ها دستگاه‌هاي عجيبي در دنياي فناوري هستند. آيا بايد آن‌ها را گوشي‌هاي هوشمند بزرگ بناميم؟ آيا جايگزين لپ‌تاپ‌ها خواهند شد؟ ظاهرا خود توليدکنندگان نيز پاسخ روشني به اين سؤال‌ها ندارند. حدود هفت سال پيش، نکسوس ۷ معرفي شد و گوگل را به بازار تبلت وارد کرد. در سال‌‌هاي بعد، محصولات متعدد ديگري همچون نکسوس ۱۰ و Pixel C و Pixel Slate به بازار عرضه شدند. متأسفانه از آن زمان، تمايل به تبلت‌هاي اندرويدي روند کاهشي داشته است و درحال‌حاضر، در کمترين ميزان قرار دارد. کاهش تمايل بازار به‌حدي بود که حتي گوگل تصميم گرفت کسب‌وکار خود را در آن حوزه تعطيل کند و کارمندان را در بخش کروم‌بوک به‌کار گيرد. کاهش تمايل به تبلت‌هاي اندرويدي به‌دلايل متعدد رخ داد. نظرسنجي و بررسي کاربرد تبلت‌هاي اندرويدي در ميان کاربران، چند دليل را به‌عنوان عوامل اصلي کاهش علاقه مطرح مي‌کند. تمرکز کم گوگل روي بهره‌وري با تبلت در فوريه‌ي ۲۰۱۱، گوگل اندرويد ۳ هاني‌کامب را منتشر کرد که به‌عنوان سيستم‌عامل متمرکز بر تبلت‌ها توسعه يافته بود. از به‌روزرساني‌هاي مهم آن نسخه مي‌توان به قابليت تغيير اندازه‌ي ويجت‌ها و پشتيباني از دستگاه‌هاي USB و صفحات هوم متعدد با قابليت شخصي‌سازي اشاره کرد. تقريبا تمامي قابليت‌ها به افزايش بهره‌وري سيستم‌عامل منجر مي‌شدند. سپس تعدادي تبلت با هدف ربودن سهم بازار از آيپد معرفي شد و گوگل به اين نتيجه رسيد که کاربران آيپد را نه براي بهره‌وري و کاربردهاي خاص، بلکه براي سرگرمي مي‌خرند. نمايشگرهاي بزرگ‌تر براي مصرف محتوا همچون مشاهده‌ي فيلم در يوتيوب يا خواندن اخبار مناسب‌تر و تبلت‌ها درمقايسه‌با لپ‌تاپ‌هاي سنگين ابزارهاي سرگرمي آسان‌تري بودند. درنهايت، اگر کاربر به‌دنبال بهره‌وري بود، از «کامپيوتر واقعي» استفاده مي‌کرد. وقتي گوگل نکسوس ۷ را حدود هفت سال پيش معرفي کرد، بيش از همه روي کاربرد سرگرمي متمرکز شد. سرويس‌هايي همچون Google Play Movies و Google Play Books تنها چند ماه قبل معرفي شده بودند و اولين تبلت گوگل هم با تمرکز هرچه‌بيشتر روي مصرف محتوا معرفي و بازاريابي شد. کاربران سرانجام با ابزاري با نمايشگر بزرگ روبه‌رو بودند که دنياي سرگرمي را با کاربري عالي به آن‌ها عرضه مي‌کرد. همين قابليت‌ها فروش اوليه‌ي درخورتوجهي براي نکسوس ۷ به‌همراه داشت. گوگل با وجود عملکرد مثبت در ابتداي دهه‌ي گذشته در بازار تبلت، چند موضوع را در سياست‌هاي خود ناديده گرفت. با افزايش ابعاد گوشي‌هاي هوشمند و سرعت پردازنده‌ها،‌ به‌مرور نياز به کامپيوترهاي شخصي اختصاصي نيز از بين رفت. سامسونگ با گلکسي نوت نبردي را در افزايش ابعاد گوشي هوشمند شروع کرد که هنوزهم ادامه دارد. به‌علاوه، بهبود IPC تراشه‌ها در گوشي‌هاي هوشمند باعث عرضه‌ي گجت‌هايي حتي قدرتمندتر از کامپيوترهاي قديمي شد. درمجموع، گوشي‌‌هاي هوشمند کاربران بيشتري به‌خود جلب مي‌کردند و تبلت‌ها فقط کاربري سرگرمي و تفريح داشتند. تبلت‌هاي اندرويدي؛ شهروندان درجه‌دو نکسوس ۷ هم‌زمان با اندرويد ۴/۱ آب‌نبات پاستيلي معرفي شد؛ سيستم‌عاملي که با تمرکز هم‌زمان روي گوشي‌هاي هوشمند و تبلت‌ها توسعه يافته بود. اگرچه اين نسخه‌ به برخي از قابليت‌هاي بهره‌وري نسخه‌ي قبلي مجهز شد، کاملا مشخص بود که گوگل اولويت را به گوشي‌هاي هوشمند داده است. سرگرمي در دنياي موبايل حرف اول را مي‌زد و کاربران مي‌توانستند محتوا را در گوشي هوشمند مشاهده کنند و تجربه‌اي با نمايشگر بزرگ‌تر را در خانه تجربه کنند. درواقع، هنوز کامپيوترهاي شخصي به‌عنوان ابزارهاي اصلي کاربران براي مصرف محتوا يا کارهاي جدي‌تر شناخته مي‌شدند. در چند سالي که از معرفي اولين تبلت‌هاي اندرويدي گذشت، تمايل کاربران از مصرف بيشتر محتوا به بهره‌وري بيشتر در گجت‌هاي هوشمند تغيير کرد. در آن سال‌ها هنوز بازي‌هايي همچون Angry Birds آمار دانلود خيره‌کننده‌اي داشتند؛ اما ابزارهايي با هدف بهره‌وري همچون اسلک، به‌مرور کاربران را به‌خود علاقه‌‌مند مي‌کردند. کاربران کم‌کم به اين نتيجه رسيدند که گوشي‌هاي هوشمند کارکردن با بهره‌وري زياد را در محيط‌ها و شرايط گوناگون ممکن مي‌کنند. گوشي‌هاي هوشمند براي وظايف پايه‌اي همچون برنامه‌ريزي و ارتباط و هماهنگ‌کردن قرارهاي کاري ابزارهاي کاربردي محسوب مي‌شدند؛ اما براي وظايف پيچيده‌تر همچون نوشتن يا ويرايش ويدئو کارايي چنداني نداشتند. درنهايت، کاربران به نمايشگرهاي بزرگ‌تر و ابزارهاي قوي‌تر نياز داشتند. تبلت‌هاي اندرويدي بين کارايي بهره‌وري و سرگرمي گرفتار شدند کاربراني که به نمايشگر بزرگ‌تر و ابزار قدرتمند پردازشي نيازمند بودند، هنوز از لپ‌تاپ براي کارهاي خود استفاده مي‌کردند. ناگفته نماند جهان بيش‌ازپيش به قابليت جابه‌جايي دستگاه‌ها احتياج داشت و مفاهيم سبک‌تر و نازکتر در تمامي گوشه‌هاي دنياي فناوري ديده مي‌شدند. درنهايت، قدم بعدي در توسعه‌ي دستگاه‌هاي پردازشي تبلت‌ها بودند. تبلت‌هاي اندرويدي هميشه ابزارهايي ارزان‌تر و البته ضعيف‌تر بوده‌اند. توسعه‌دهندگان iOS به‌مرور متوجه ظرفيت‌هاي بهره‌وري آيپد شدند و تمرکز بيشتري روي آن کردند. آنان با سرعت زيادي از مزيت پيش‌آمده استفاده کردند و کاربران نيز تمايل زيادي براي کنارگذاشتن لپ‌تاپ‌ها و استفاده از تبلت داشتند. توليدکنندگان تبلت اندرويدي عموما از تراشه‌هاي ضعيف در محصولات خود استفاده کرده‌اند؛ چون مصرف محتوا مانند مشاهده‌ي ويدئو يا خواندن متن، به قدرت پردازشي نياز چنداني ندارد. درمقابل، اپل هميشه آيپد را به‌عنوان محصولي پرچم‌دار در ذهن داشت. حتي زماني‌که مصرف محتوا به‌عنوان کاربرد اصلي آيپد مدنظر کوپرتينويي‌ها بود، بازهم شاهد محصولاتي با پردازنده‌هاي قوي و يکسان با آيفون‌هاي سال بوديم. با افزايش قدرت آيفون، آيپدها نيز قدرتمندتر شدند و توسعه‌دهندگان هم از فرصت پيش‌آمده بهره بردند. کمبود انگيزه در توسعه‌دهنده‌هاي اندرويدي گوگل وظيفه‌ي بهينه‌سازي اپليکيشن‌ها براي گوشي هوشمند و تبلت را برعهده‌ي توسعه‌دهندگان گذاشت. درمقابل، گوشي‌هاي اندرويدي ازلحاظ ابعاد در حال نزديک‌شدن به تبلت‌ها بودند و تبلت‌ها نيز کاربرد چنداني بيش از مصرف محتوا نداشتند؛ درنتيجه، بهينه‌‌سازي اپليکيشن براي دستگاهي ديگر آن‌‌چنان براي توسعه‌دهندگان معقول نبود. ساده‌ترين انتخاب اين بود که مقياس‌دهي اپليکيشن برعهده‌ي سيستم‌‌عامل گذاشته شود؛ اما عموما مقياس‌دهي نه‌چندان مناسب و فضاي سفيد بسيار زياد در اپليکيشن‌ها و رابط کاربري زشت را شاهد بوديم. توليدکنندگان محدودي، به‌ويژه سامسونگ و هواوي، تلاش‌هايي جدي براي ساختن تبلت‌هاي اندرويدي رقيب آيپد کرده‌اند. سامسونگ از پردازنده‌هاي پرچم‌دار استفاده و با اضافه‌کردن قابليت‌هايي همچون قلم هوشمند و کيبورد و سرويس‌هايي همچون Dex، تبلت را هرچه‌بيشتر به کامپيوتر روميزي شبيه کرد؛ البته درنهايت، آخرين بهينه‌سازي اندرويد براي تبلت‌ها به اندرويد ۳ بازمي‌گردد. درحقيقت با وجود تمامي تلاش‌هاي شرکت سازنده براي ساختن محصولي پرچم‌دار با کارايي چشمگير، نبود بهينه‌سازي اپليکيشن براي تبلت تجربه‌ي کاربري جذابي براي مصرف‌کننده به‌همراه ندارد. گوگل مسئله‌ي ساخت و فروش تبلت‌هاي اندرويدي را به‌خوبي درک کرده است؛ به‌همين‌دليل، تبلت‌هاي اندرويدي با برند اختصاصي توليد نمي‌کند و در آخرين محصول، يعني پيکسل اسليت، از سيستم‌عامل کروم بهره برد. سيستم‌عامل کروم را مي‌توان جديدترين اولويت گوگل در دنياي خارج از موبايل دانست. اگر همه‌چيز را بتوان با اپليکيشن‌هاي وب اجرا کرد و گزينه‌ي استفاده از اپليکيشن‌هاي اندرويدي را هم داشته باشيد (امکانات ChromeOS)، به‌نوعي مسئله‌ي اپليکيشن حل مي‌شود. البته متأسفانه سيستم‌عامل کروم به‌هيچ‌وجه براي رابط کاربري لمسي بهينه نيست. پيکسل اسليت، آخرين تلاش گوگل در دنياي تبلت بود. شکست آن پروژه، اهالي مانتين ويو را مجبور کرد تا به‌صورت کامل از بازار تبلت خارج شوند. رويکردهاي صحيح آيپد ژوئن سال گذشته، اپل iPadOS را معرفي کرد که به‌عنوان بزرگ‌ترين به‌روزرساني نرم‌افزاري با هدف افزايش بهره‌وري انجام شد. نياز مردم براي انجام کارهاي بيشتر با دستگاه‌هاي موبايلي روز‌به‌روز افزايش مي‌يابد. اگرچه موبايل‌ها شايد به‌‌دليل تجربه‌ي تايپ ضعيف و نمايشگر کوچک موفق نشده‌اند نيازهاي کاربران را به‌طورکامل رفع کنند، آيپد انتخاب مناسبي براي پرکردن فضاي خالي محسوب مي‌شود. امروزه، آيپد ابزاري با قابليت پرتابل بهتر از لپ‌تاپ‌‌ها محسوب مي‌شود و تمرکز بيشتري روي بهره‌وري کرده است. اپل نيز به‌خوبي با درک همين ساختار، روي محصولات خود مانور مي‌دهد. اپل در توسعه‌ي آيپد با ثبات و دوام بهتري حرکت کرد کوپرتينويي‌ها اکنون قابليت‌هايي به آيپد و سيستم‌عامل اختصاصي آن اضافه مي‌کنند که هشت سال پيش در اندرويد Honeycomb معرفي شدند. دسترسي به دستگاه‌هاي خارجي USB و ويجت‌هاي دسکتاپ با قابليت ثابت‌شدن و کارايي تقسيم صفحه‌ي نمايشگر، همگي قابليت‌هايي با تمرکز بر بهره‌وري هستند. کاربران امروز دنياي فناوري قطعا از چنين قابليت‌هايي استقبال مي‌کنند. درحال‌حاضر، آيپد ديگر دستگاهي صرفا محتوايي نيست و بسياري از مردم از آن به‌عنوان کامپيوتر اصلي استفاده مي‌کنند. عکاسان و توليدکنندگان حرفه‌اي محتوا در سرتاسر جهان حتي ويرايش عکس و ويدئو را با آيپد انجام مي‌دهند. تمامي کارايي‌هاي مذکور به‌‌دليل پشتيباني مطلوب توسعه‌دهندگان ممکن شد. پشتيباني ادامه‌دار و بهينه‌سازي‌هاي اپل در اکوسيستم آيپد از دلايل مهم موفقيت اين دستگاه هستند. APIهاي توسعه‌اي مانند Metal اجراي اپليکيشن‌ها را در سخت‌افزار اپل روان‌تر مي‌کند و توسعه‌دهندگان مي‌توانند از قدرت فراوان همين ابزارها براي توسعه‌ي بهتر اپليکيشن‌هاي متمرکز بر بهره‌وري استفاده کنند. به‌هرحال، اگرچه گوگل با توسعه‌ي زبان‌هاي تحت پشتيباني اقدام بسيار مثبتي براي توسعه‌دهندگان انجام داد، هنوز بسياري از آن‌ها سخت‌افزار اپل را ترجيح مي‌دهند. ثبات و پايداري يکي از دلايل اصلي مصرف‌کنندگان براي خريد آيپد محسوب مي‌شود. نگاه اپل به آيپد از اولين نسخه تاکنون تغييري نکرده است. وقتي مصرف‌کننده آيپد مي‌خرد، دقيقا به پيش‌نيازها و تصورات خود از تبلت مي‌رسد؛ اما درمقابل، بازار تبلت‌هاي اندرويدي بسيار به‌هم‌ريخته و نامطمئن به‌نظر مي‌رسد. گوگل پيکسل يکي از محصولات باثبات گوگل بود که از تم طراحي ثابتي بهره مي‌برد. اگر گوگل همين روند را براي تبلت‌ها نيز در پيش مي‌گرفت، شايد بهينه‌سازي‌هايي در بازار رخ مي‌داد و مردم به خريد دستگاه‌ها مجاب مي‌شدند. نتيجه‌گيري درحال‌حاضر، تبلت‌هاي اندرويدي وضعيت بسيار نامناسبي در بازار دارند. هواوي و سامسونگ همه‌ي تلاش خود را به‌کار مي‌گيرند تا کاربران را به خريد محصولات تشويق کنند؛ اما تا وقتي گوگل روي ساختن نرم‌افزار متناسب براي سخت‌افزار اختصاصي خودش سرمايه‌گذاري نکند، نمي‌توان تأثير زيادي بر بازار هدف را انتظار داشت. هنوز بسيار از کاربران و کارشناسان دنياي فناوري دلتنگ نکسوس ۷ هستند. اولين تلاش گوگل تجربه‌اي جادويي نشان مي‌داد و شايد چون بازار هنوز تازه و تشنه بود، بسياري از امکانات و چالش‌هاي دنياي تبلت ناشناخته بودند. ذکر اين نکته لازم است که تبلت‌هاي اندرويدي هيچ‌گاه چشم‌انداز متمرکزي نداشتند و درحال‌حاضر، کروم‌بوک‌ها به‌عنوان آينده‌ي گوگل شناخته مي‌شوند. احتمالا تا چند سال آينده، تبلت ديگري از گوگل به بازار عرضه نشود؛ اما هنوز بسياري اميدوار هستند که روزي اهالي مانتين‌ويو رقيبي اندرويدي براي آيپد عرضه کنند؛ محصولي که بازار واقعا به آن نياز دارد. در کانال آي‌تي و ™CanaleIT هم کلي عکس و ويدئوي دسته اول و جذاب داريم