ديجياتو/ روزهاي پاياني سال معمولا با شور و شادي و خريد در پاساژها همراه است؛ اما اين روزها با وضعيت اقتصادي کشور و در کنار آن شيوع ويروس کرونا و مشکلات ديگري که بازار کامپيوتر را درگير کرده، اين بازار رنگ خوشي به خود نميبيند. مانند ماههاي ديگر سال ۹۸، بازار کامپيوتر همچنان راکد مانده است؛ رکودي که به گفته فعالان اين صنف بيش از دو سال است که بر اين بازار سايه انداخته است.
بنابر اظهار برخي از فعالان بازار کامپيوتر رکود حاکم بر بازار طي 30 سال گذشته بيسابقه بوده و ظرف دو سال گذشته بسياري از فعالان اين صنف تغيير شغل داده يا ورشکسته شدهاند و اگر دولتمردان چارهاي در اينباره اتخاذ نکنند شرايط به مراتب سختتر و غير قابل تحمل خواهد شد.
ارگانهاي دولتي ديگر خريدار نيستند
«مسلم ياراحمدي» از فعالان قديمي صنف رايانه و عضو هيات مديره مجتمع کامپيوتر وليعصر با بيان اينکه بازار کامپيوتر شرايط خوبي ندارد، ميگويد که اوضاع فروشندگان بازار کامپيوتر اصلا خوب نيست و بيش از دو سال است که بازار در رکودي عميق فرو رفته و هيچ توجهي به آن نميشود:
«يکي از اصليترين دلايل رکود در بازار کامپيوتر کاهش خريدهاي دولتي است. ارگانهاي دولتي بودجه کافي براي خريد ندارند و اين باعث شده براي تجهيزات کامپيوتري هزينه نکنند و بيشتر رو به تعمير قطعات قديمي بياورند. از طرف ديگر با افزايش و نوسان نرخ دلار به تبع آن قيمت اقلام کامپيوتر افزايش يافته است که اين امر موجب کاهش خريدهاي مصرفکنندگان شده است.»
ياراحمدي با بيان اينکه طي يکي دو سال گذشته بسياري از فروشگاههاي بازار جمع شدهاند، گفت: «اکثر فروشگاههاي نوپا بعد از 6 ماه تا يکسال بيشتر دوام نميآورند و ورشکسته ميشوند. فقط مالکان قديمي تاکنون دوام آوردهاند. در اين ميان افرادي که سرمايه خوبي داشتند کاسبي خود را رها کرده و از ايران رفتند.»
حاشيه سود يک درصدي و کمبود کالا
عضو هيات مديره مجتمع کامپيوتر وليعصر، «حسين ياراحمدي» با اشاره به حاشيه سود بسيار پايين فعالان صنف کامپيوتر ميگويد که حاشيه سود به يک درصد رسيده و گاهي کالاها با ضرر به فروش ميرسد. ياراحمدي همچنين درباره سختيهاي تامين قطعات و کالاها در بازار ميگويد: «واردکنندهاي که قبلا ماهي يکبار کالا به بازار کامپيوتر تزريق ميکرد در 11 ماه گذشته فقط يکبار کالا وارد کرده است. بنابراين هم در زمينه لوازم جانبي و هم قطعات با کمبود کالا در بازار مواجه هستيم.»
او همچنين با بيان اينکه تمرکز شرکتهاي واردکننده کالا اکنون بيشتر روي تعمير و خدمات پس از فروش است، اين توجه را با توجه به شرايط بازار و اقتصاد کشور منطقي خواند و اذعان کرد که بايد براي اين موضوع فکري کرد: «حاشيه سود پايين باعث شده که واردات کالا براي واردکنندگان مقرون به صرفه نباشد. واردکننده براي واردات کالا بايد حداقل ۱۰ ميليارد سرمايه بخواباند، در صورتي که سود بانکي اين پول به مراتب بيشتر است. به همين دليل کالا وارد نميکند.»
تعدد مجوزها در بازار کامپيوتر
موضوع تعدد مجوزها معمولا در همه اصناف، به ويژه اصناف فناورانه و مدرن از مشکلات هميشگي بوده که به نظر ميرسد در بخش سنتي بازار کامپيوتر کشور نيز تبديل به يک دغدغه مهم براي فروشندگان و فعالان اين حوزه شده است. ياراحمدي با اشاره به تعدد مجوزهاي مختلف اشاره ميکند و آن را يکي ديگر از مشکلات گريبانگير بازار کامپيوتر کشور عنوان ميکند:
«فروشندگان بازار کامپيوتر سالهاست زير نظر اتحاديه فناوران رايانه تهران و وزارت صنعت فعاليت ميکنند اما اکنون براي فروش کالايي جزيي به شرکتهاي دولتي بايد مجوز شوراي عالي انفورماتيک را نيز داشته باشند. چرا بايد فروشندهاي که جواز کسب دارد دوباره از يک تشکل ديگر مجوز فعاليت بگيرد؟ اين موضوع فروشندگان بازار را در اين وانفساي اقتصادي به دردسر انداخته است.»
بازار خريد و فروش کامپيوتر و قطعات کامپيوتري مانند بسياري از بازارهاي ديگر به نفس نفس افتاده و از آنجايي که اين محصولات با توجه به جو حاکم بر شرايط سخت اقتصادي کشور، به نوعي از سبد خانوار مردم حذف شده است. وضعيتي مشابه در بازار موبايل کشور نيز اتفاق افتاده که در ديجياتو پيشتر چندين بار به آن پرداختهايم و به نظر ميرسد جان دادن دوباره به اين بازارهاي مهم جامعه، نيازمند همکاري چندين نهاد و تصميمگيريهاي پراهميت بالادستيها باشد.
بازار