تاریخچه دوربین موبایل پیش از اندروید و آیفون

ديجي کالا/ دوربين گوشي هاي هوشمند بدون شک از مهم‌ترين بخش‌هاي اين گجت‌ها محسوب مي‌شوند. ظهور عکاسي محاسباتي به همراه افزايش تعداد لنزها باعث شده که گوشي‌هاي هوشمند به گزينه پيش‌فرض براي عکاسي تبديل شوند. طي سال‌هاي گذشته، دوربين‌هاي عکاسي جمع‌وجور از رونق افتاده‌اند و حالا دوربين‌هاي حرفه‌اي از جانب گوشي‌هاي هوشمند تخت فشار قرار گرفته‌اند. با اين حال، کيفيت عالي دوربين گوشي هاي امروزي يک شبه پديد نيامده و حاصل سال‌ها تلاش‌هاي گسترده و همچنين آزمون و خطا است. اگرچه برخي نوآوري‌هاي مربوط به اين حوزه در حال حاضر سروصداي زيادي راه مي‌اندازند، ولي بايد بگوييم که بسياري از اين نوآوري‌ها سال‌ها قبل هم عملي شده‌اند. در ادامه به برخي از مهم‌ترين نوآوري‌هاي دوربين گوشي ها در دوران پيش از همه‌گيري گسترده گوشي‌هاي اندرويدي و آيفون نگاهي مي‌اندازيم و تاثير اين تلاش‌ها بر دوربين گوشي‌هاي امروزي را بررسي مي‌کنيم. اولين گوشي هاي دوربين دار شرکت ژاپني شارپ در سال ۲۰۰۰ اولين گوشي داراي دوربين را به نام J-SH04 معرفي کرد و با اين کار تاريخ‌ساز شد. اولين گوشي‌هاي دوربين دار از رزولوشن پايين‌تر از VGA بهره مي‌بردند اما در هر صورت ايده‌ي عکاسي راحت و در تمام لحظات را مطرح کردند. خيلي سريع شرکت‌هاي سازنده متوجه شدند که دوربين گوشي ها يک ويژگي بسيار مهم به حساب مي‌آيد. نوکيا سال بعد اولين گوشي دوربين دار خود به نام ۷۶۵۰ را معرفي کرد که از دوربين VGA و بدنه کشويي بهره مي‌برد. در ضمن اين اولين گوشي نوکيا بود که قابليت MMS يا خدمات پيام چندرسانه‌اي را به ارمغان مي‌آورد. به همين خاطر کاربران مي‌توانستند با اين گوشي به راحتي عکاسي کنند و اين عکس‌ها را با دوستان و خانواده خود در شهرها و کشورهاي مختلف جهان به اشتراک بگذارند. در ادامه، انواع و اقسام شرکت‌ها در اين حوزه نوآوري‌هاي مختلفي را عملي کردند. آيا فکر مي‌کنيد گوشي ايسوس ذن‌فون ۶ اولين گوشي داراي دوربين چرخنده محسوب مي‌شود؟ بايد بگوييم که شرکت ال‌جي سال‌ها قبل براي گوشي A7150 چنين مشخصه‌اي را ارائه کرده است. دوران طلايي نوآوري دوربين گوشي هاي هوشمند ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۹ را مي‌توان دوران طلايي نوآوري دوربين در بين گوشي‌هاي هوشمند اوليه به حساب آورد؛ در اين دوران، شاهد معرفي گوشي‌هاي داراي شکل و شمايل جذابي بوديم و در عين حال به نوآوري‌هاي دوربين هم توجه زيادي نشان مي‌دادند. زماني که نوکيا گوشي‌هاي سري N را معرفي کرد، توانست معياري براي کيفيت دوربين گوشي هاي هوشمند ايجاد کند. اين روند با نوکيا N90 آغاز شد که از طراحي عجيبي بهره مي‌برد و اولين گوشي نوکيا متمرکز بر فيلم‌برداري بود. در ادامه همين روند، شاهد معرفي N93 با طراحي تقريبا مشابه بوديم که از سنسور ۳.۱۵ مگاپيکسلي و لنز تله‌فوتو ساخت شرکت زايس بهره مي‌برد. اما در اين سري، غول واقعي گوشي نوکيا N95 بود که از سنسور ۵ مگاپيکسلي و لنز ساخت شرکت زايس استفاده مي‌کرد. دوربين اين گوشي مي‌توانست عکس‌هاي جذاب و بسيار واضحي را ثبت کند و توجه کاربران زيادي را جذب کرد. در ادامه، نوکيا N82 چنين رويکردي را براي دوربين ادامه داد. دوربين ۵ مگاپيکسلي به همراه فلش Xenon باعث شد که کاربران بتوانند در شرايط مختلف عکس‌هاي قابل توجهي را ثبت کنند. اگرچه در مقايسه با دوربين گوشي‌هاي امروزي عکس‌هاي اين گوشي به چشم نمي‌آيند، اما در مقايسه با گوشي‌هاي رقيب در سال ۲۰۰۷، نوکيا N82 حرف اول را در زمينه‌ي کيفيت دوربين مي‌زد. در اين رابطه بايد به گوشي‌هاي سوني اريکسون هم اشاره کنيم که به لطف سابقه طولاني در حوزه دوربين‌هاي عکاسي، اين برند تلاش کرد کيفيت دوربين گوشي‌هاي خود را بهبود ببخشد. در اين زمينه مي‌توانيم گوشي‌هاي سري K و به‌خصوص گوشي K850i را نام ببريم. اين گوشي از دوربين ۵ مگاپيکسلي به همراه فلش xenon بهره مي‌برد ولي در عين حال، براي فيلم‌برداري مي‌توانست از فلش LED سه‌گانه هم استفاده کند. از بين قابليت‌هاي دوربين اين گوشي مي‌توانيم به امکان عکس‌برداري پشت‌سرهم تا ۹ عکس اشاره کنيم. در ضمن نبايد درپوش لنز دوربين اين گوشي را از قلم بيندازيم که به‌طور خودکار باز و بسته مي‌شد. روي هم رفته، اين گجت در اصل يک دوربين عکاسي قرار گرفته درون گوشي بود. دوربين اين گوشي همچنين قادر به ثبت عکس‌هاي ماکرو هم بود که اين مشخصه به تازگي در بين گوشي‌هاي هوشمند مورد استقبال قرار گرفته است. در ادامه همين رويکرد، ال‌جي گوشي عجيب KU990 Viewty را به بازار عرضه کرد. براي رقابت با گوشي‌هاي نوکيا، ال‌جي از لنزهاي ساخت شرکت آلماني Schneider Kreuznach استفاده کرد. اين گوشي از فلش Strobe و سيستم فوکوس خودکار هم بهره مي‌برد. در بخش فوقاني اين گوشي مانند دوربين‌هاي عکاسي دکمه‌هاي مختلفي قرار داشت که براي حالت‌هاي مختلف دوربين، شاتر و فعال‌سازي سيستم لرزش گير مورد استفاده قرار مي‌گرفتند. همچنين بايد بگوييم که اين گوشي از نمايشگر لمسي استفاده مي‌کرد. به دليل وجود تراشه‌هاي نه‌چندان قدرتمند و فقدان الگوريتم‌هاي هوشمند، شرکت‌ها براي حل مشکلات بايد به نوآوري‌هاي مختلفي روي مي‌آوردند. به‌عنوان مثال اگرچه ثبت عکس‌هاي HDR امروزه به پديده‌اي عادي بدل شده، اما در اواسط دهه ۲۰۰۰ بدون داشتن قدرت پردازشي مناسب، ثبت چنين عکس‌هايي امکان‌پذير نبود. موتورولا اولين شرکتي بود که براي افزايش جذابيت عکس‌هاي ثبت شده در محيط‌هاي بسيار روشن، راهکار نوآورانه‌اي را معرفي کرد. موتورولا Zine ZN5 با ديافراگم متغير براي دوربين معرفي شد که در محيط‌هاي کم‌نور مي‌توانست از ديافراگم f/2.8 استفاده کند و در محيط‌هاي پر نور هم اين ديافراگم به f/5.6 مي‌رسيد. اين گوشي همچنين از سنسور ۵ مگاپيکسلي و فلش xenon هم بهره مي‌برد. نوکيا هم چنين رويکردي را براي N86 تکرار کرد که اولين گوشي مجهز به سنسور ۸ مگاپيکسلي اين شرکت بود. دوربين گوشي N86 از ديافراگم متغير و شاتر مکانيکي بهره مي‌برد و همين موضوع باعث مي‌شد در شرايط نوري مختلف عکس‌هاي بهتري ثبت شود. با مرور اين گوشي‌ها، مي‌توانيم تفاوت رويکرد شرکت‌ها را ببينيم. با وجود اينکه نوکيا تلاش کرده دوربين موجود در گوشي را ارتقا بدهد، اما شرکت‌هاي سوني و ال‌جي تلاش کرده‌اند يک گوشي را درون دوربين عکاسي قرار بدهند. اگرچه گوشي‌هاي داراي شکل و شمايل منحصر به فرد جذاب هستند، اما در نهايت رويکرد کاربردي نوکيا در آن دوران بيشترين توجهات را جلب کرد. آغاز جنگ مگاپيکسل‌ها در ابتدا تصور مي‌شد که دوربين گوشي‌ها در رزولوشن ۵ مگاپيکسلي باقي خواهند ماند اما در نهايت نبرد بر سر مگاپيکسل‌هاي سنسور آغاز شد. سامسونگ با معرفي i8510 اولين گوشي داراي سنسور ۸ مگاپيکسلي را معرفي کرد و با اين کار رقابت شديدي در صنعت گوشي‌هاي هوشمند آغاز شد. سال بعد، يعني در سال ۲۰۰۹، سامسونگ يک گوشي ديگر را معرفي کرد و بار ديگر در اين زمينه رکورد جديدي ثبت شد. سامسونگ W880 فقط اولين گوشي داراي دوربين ۱۲ مگاپيکسلي محسوب نمي‌شود بلکه براي اولين بار فيلم‌برداري با سرعت ۳۰ فريم در ثانيه را امکان‌پذير کرد. اگرچه رزولوشن فيلم‌برداري محدود به ۷۲۰p بود، اما در هر صورت اين کار باعث شد قابليت فيلمبرداري دوربين گوشي بيش از پيش مورد توجه قرار بگيرد. علاوه بر اين بايد به قابليت‌هاي ديافراگم متغير و فلش xenon هم اشاره کنيم. طراحي اين گوشي يادآور دوربين‌هاي عکاسي کامپکت بود ولي در هر صورت به دليل اينکه به غير از دوربين از قابليت‌هاي شاخص ديگري بهره نمي‌برد، مورد استقبال گسترده قرار نگرفت. در سال ۲۰۱۰، نوکيا گوشي N8 را راهي بازار کرد که از سنسور بزرگ‌تري نسبت به مدل‌هاي قبلي بهره مي‌برد. احتمالا مي‌دانيد که هرچقدر سنسور دوربين بزرگ‌تر باشد، نور بيشتري جذب مي‌کند و اين موضوع ارتباط مستقيمي با کيفيت دوربين دارد. اين سنسور ۱/۱.۸۳ اينچي با رزولوشن ۱۲ مگاپيکسلي مي‌توانست عکس‌هاي بسيار باکيفيتي را ثبت کند. در ادامه مي‌توانيد دو عکس گرفته شده با دوربين اين گوشي را مشاهده کنيد. آغاز ترکيب پيکسل‌ها به سبک نوکيا اولين گوشي داراي دوربين مبتني بر رزولوشن بسيار بالا، نوکيا ۸۰۸ بود که از سنسور غول‌پيکر ۱/۱.۲ اينچي و رزولوشن ۴۱ مگاپيکسلي بهره مي‌برد. اين رکورد نوکيا سال‌ها بعد در سال ۲۰۱۹ توسط آنر ويو ۲۰ شکسته شد که همراه با سنسور ۴۸ مگاپيکسلي به دست کاربران رسيد. نوکيا براي گوشي مبتني بر ويندوز فون لوميا ۱۰۲۰ بار ديگر از اين سنسور استفاده کرد اما عکس‌هاي ثبت شده با آن چندان مناسب نبودند که بخش زيادي از اين کاهش کيفيت به سيستم‌عامل برمي‌گردد. در اين ميان، نکته قابل توجه اين دوربين، بهره‌گيري از مشخصه عکاسي محاسباتي بود. اين سنسور ۴۱ مگاپيکسلي به لطف ترکيب ۷ پيکسل مجاور، قادر به ثبت عکس‌هاي ۵ مگاپيکسلي بود. در ادامه مي‌توانيد سه نمونه عکس ثبت شده با نوکيا ۸۰۸ را ببينيد. چنين کاري نه‌تنها نويز تصاوير را کاهش مي‌داد، بلکه دوربين مي‌توانست در محيط‌هاي کم‌نور عکس‌هاي جذاب‌تري ثبت کند. علاوه بر اين، بايد به بهره‌گيري دوربين نوکيا ۸۰۸ از قابليت oversampling هم اشاره کنيم که با اين کار مي‌توانست کيفيت زوم ديجيتالي را افزايش بدهد. اگرچه کيفيت اين کار هيچ‌گاه به پاي لنزهاي تله‌فوتو نمي‌رسد، اما در مقايسه با ديگر گوشي‌هاي سال ۲۰۱۲، نتيجه‌ي اين رويکرد شگفت‌انگيز بود. پيش از ظهور اندرويد و آيفون، دوربين‌هاي موبايل شگفت‌انگيز بوده‌اند اگرچه برخي از اين گوشي‌ها بعد از معرفي آيفون و گوشي‌هاي اندرويدي روانه‌ي بازار شده‌اند، اما در هر صورت مي‌توانيد ببينيد که طي اين سال‌ها انواع و اقسام شرکت‌ها چه تاثيري در بهبود کيفيت دوربين گوشي هاي هوشمند داشته‌اند. به دليل پيشرفت سريع اين فناوري، معمولا بسياري از کاربران نوآوري‌هاي قديمي را فراموش مي‌کنند. روي هم رفته مي‌توانيم بگوييم که بسياري از امکانات جذاب دوربين گوشي‌هاي هوشمند امروزي، نسخه‌هاي بهبود يافته از فناوري‌هايي هستند که سال‌ها قبل ارائه شده‌اند. بايد ببينيم طي يک دهه آينده دوربين گوشي هاي هوشمند چه امکانات جذابي را براي کاربران به ارمغان مي‌آورند. در کانال آي‌تي و ™CanaleIT هم کلي عکس و ويدئوي دسته اول و جذاب داريم