
گل بهخودی های ترامپ با عنوان مسدودسازی!

زوميت/ فرمان اجرايي دونالد ترامپ براي مسدودسازي ويچت ميتواند ميليونها مشتري اپل در چين را يکشبه از اين شرکت دور کند. در کشور چين، آيفوني که ويچت نداشته باشد عملا گوشي محسوب نميشود.
دونالد ترامپ چند روز پيش فرماني اجرايي امضا کرد که پيامرسان ويچت را مسدود ميکند. درحاليکه اين اتفاق ممکن است در نگاه اول براي برخي کاربران چندان مهم بهنظر نرسد، اما ميتواند عواقب شديد و بلندمدتي براي تقريبا کل صنعت فناوري داشته باشد؛ اين تأثير مهم به ماهيت ويچت مربوط نميشود، بلکه به شرکت مادر آن يعني تنسنت ارتباط دارد. تنسنت يکي از بزرگترين شرکتهاي چيني است که تاکنون توانسته در برندهاي مختلف نظير Riot Games و ديگر برندهايي که در ايالات متحده حضور دارند سرمايهگذاري کند. نکتهاي که ممکن است خيليها به آن توجه نکرده باشند، اين است که مسدود شدن ويچت ازسوي دولت آمريکا ميتواند روي کسبوکار اپل هم اثر منفي بگذارد؛ اپل براي پيشبرد تجارت خود تا حد زيادي به چين وابسته است.
اپل شمار درخورتوجهي کاربر در کشور چين دارد و محصولات متنوعي را دردسترس آنها قرار ميدهد. تقريبا تمامي شرکاي تجاري اپل در حوزهي توليد و مونتاژ محصولات در چين حضور دارند و بههمين دليل اهالي کوپرتينو همواره اهميتي ويژه براي بازار اين کشور قائل بودهاند. فرمان اجرايي جديد ترامپ نهتنها اپل را به حذف ويچت از فروشگاه اپ استور مجبور ميکند، بلکه ميتواند بهشکلي کاملا محسوس نحوهي توليد و فروش محصولات اپل در چين را دستخوش تغيير کند. کارشناس رسانهي ورج اعتقاد دارد که حذف ويچت از اپ استور ميتواند «واحد تجاري کسبوکار موبايلي اپل در چين را نابود کند».
اپل براي ادامهي فعاليتهاي تجاري خود تا حد زيادي به چين وابستگي دارد
اپليکيشن پيامرسان ويچت در بين کاربران چيني نفوذ بسيار زيادي دارد و عملا بازار پيامرسانهاي اين کشور را بهسلطهي خود درآورده است. بن تامپسون، از تحليلگران آمريکايي، در اظهارنظري جالب در سال ۲۰۱۷ گفت: «هيچ چيزي در هيچ کشور ديگري وجود ندارد که بتوان آن را با ويچت مقايسه کرد و اين موضوع بهخصوص دربارهي سرويسهاي فيسبوک شامل خود فيسبوک، مسنجر و اينستاگرام هم صدق ميکند و اين سرويسها نيز ازلحاظ سلطه بر بازار چين، با ويچت قايلمقايسه نيستند. تمامي آن سرويسها دربارهي برقراري ارتباط وقت تلف کردن هستند؛ اين گفته براي ويچت نيز صدق ميکند، اما ويچت قابليتهاي ديگري همچون ارائهي مقالات خبري، پيدا کردن تاکسيها، پرداخت پول براي ناهار، دسترسي به منابع دولتي و قابليتهايي جالب در زمينهي کاري براي کسبوکارها ارائه ميدهد. تمامي اين موارد باعث ميشوند ويچت، خود گوشيِ شما باشد و در چين بيشتر از هر جاي ديگري، گوشيتان همهچيزِ شما است».
گفتههاي تامپسون نشان ميدهد گوشي آيفون بدون ويچت براي صدها ميليون نفر از کاربران چيني که از اين پيامرسان استفاده ميکنند، عملا گوشي بهحساب نميآيد و دليلي براي خريد آن وجود ندارد. بررسيها نشان ميدهد واحد تجاري کسبوکار موبايلي اپل در چين، روي همين کاربران که مشتري ويچت هستند اتکا دارد. اين يعني اگر اپل بهدليل فرمان اجرايي ترامپ نتواند ويچت را روي آيفونها ارائه دهد، واحد تجارياش در چين تقريبا يکشبه نابود ميشود.
در اين پروندهي بهخصوص، اپل گرفتار سياستهاي خود نيز شده چون پلتفرمي که اپل ارائه ميدهد، پلتفرم بسيار بسته و محدودي است. پلتفرمي بازتر همچون اندرويد ميتوانست به کاربران چيني امکان دهد بدون تأييد مستقيم خود اپل، ويچت را روي آيفونهاي اين شرکت نصب کنند. بااينحال اپل سختگيري بسيار زيادي روي نصب اپليکيشنها دارد و بايد حتما يکايک آنها به تأييد شرکت برسند تا امکان انتشارشان روي اپ استور فراهم شود. اجازه دادن به کاربران براي نصب ويچت بهشکل غيرمستقيم تصميم ايدئالي براي خود اپل نيست، اما حداقل ميتواند تجارتش را در چين نجات دهد. اگر اپل چنين تصميمي اتخاذ کند، حداقل ميليونها نفر از کاربرانش در چين همچنان توانايي استفاده از آيفون را خواهند داشت.
البته مسدودسازي ويچت (يا بهطور جامعتر، تنسنت) ميتواند آثار بسيار مهمتري هم روي اپل بگذارد و ماجرا صرفا به کسبوکار موبايلي خلاصه نميشود. درصورتيکه فرمان اجرايي ترامپ بهمرحلهي عملياتي برسد، قطعا تنشهاي بين ايالات متحده و چين بيشتر خواهد شد؛ همين تنشها تاکنون باعث شدهاند اپل متحمل فشارهاي زيادي شود. سالها است آمريکا و چين در حال نبرد تجاري هستند و شرکتهايي مثل اپل بيشترين ضرر را از اين جنگ کردهاند.
اپل از مدتي پيش، تحت تأثير تنشهاي بين آمريکا و چين قرار گرفته. همانطور که گفتيم بسياري از شرکاي تجاري اپل در حوزهي توليد و مونتاژ محصول در چين حضور دارند، بنابراين اپل روند توليد محصولاتش را در چين انجام ميدهد و سپس آنها را به ايالات متحده برميگرداند. بهدليل تنشهاي بين دو کشور، اپل از مدتها پيش مجبور شده ۲۵ درصد تعرفهي گمرکي براي پنج قطعه از رايانههاي دسکتاپ سري مک پرو پرداخت کند. اين تنشها همچنين اپل را به پرداخت ۱۰ درصد هزينهي گمرکي براي شارژرها، هومپاد، ايرپادز و اپل واچ مجبور کردهاند. اپل همچنين مجبور است ۱۵ درصد تعرفهي گمرگي براي آيفونها پرداخت کند؛ همين تعرفه ميتواند قيمت حياتيترين محصول ساختهشده توسط اپل را بهميزان ۱۵۰ دلار بالا ببرد.
يک تحليلگر: ويچت در چين خودِ گوشي شما است و در اين کشور گوشي شما يعني همهچيزتان
اپل ازلحاظ فيزيکي نميتواند توليد محصولاتش را به هيچ شرکت ديگري در هيچ جاي دنيا برونسپاري کند (مخصوصا شرکتهاي حاضر در ايالات متحده). تيم کوک، مديرعامل فعلي اپل که در سال ۲۰۰۵ بهعنوان مدير ارشد عملياتي شرکت شناخته ميشد در آن زمان فرايند توليد محصولات را به فرم سيستم توليدِ بهموقع (JIT) درآورد که مزيتهايي مهم بههمراه داشت. اين روش توليد باعث ميشود ميزان محصولاتي که بهصورت اضافه توليد ميشوند کاهش پيدا کند و بهطور مداوم محصولات جديدي که به درد مردم بخورد توليد شود. اين تصميم که خوبيهاي زيادي داشت، امروزه باعث شده اپل بهصورت انحصاري بر شرکتهاي توليدي نظير فاکسکان متکي باشد.
ميزان وابستگي اپل به شرکتهاي چيني بهحدي است که وقتي بهدليل دنياگيري ويروس کرونا (کوويد ۱۹) کارخانهها تعطيل شدند، مشکلاتي جدي در کل زنجيرهي تأمين اپل ايجاد شد. اپل پس از مدتها شايعه و گمانهزني، سرانجام هنگام انتشار گزارش مالي جديد خود اعلام کرد عرضهي گوشيهاي خانوادهي آيفون ۱۲ با چند هفته تأخير انجام ميگيرد. قطعا دليل اصلي تأخير در عرضهي گوشيهاي ردهبالاي جديد اپل به همين موضوع برميگردد.
اپل طي سالهاي اخير تلاش کرده است ميزان وابستگي خود را به چينيها کاهش دهد و قدمهايي براي انتقال برخي از خطوط توليد خود به هند برداشته است. بااينحال شمار محصولاتي که قرار است در هند توليد شوند بسيار کمتر از آنچيزي است که اپل در چين ميسازد. بنابراين اپل هنوز هم مجبور است تعداد بسيار زيادي از محصولات خود را در چين بسازد و سپس از اين کشور به آمريکا صادر کند.
در نظر داشته باشيد که توافق تجاري بين آمريکا و چين که مدتي پيش بهصورت اوليه منعقد شد، هنوز بهطور کامل اجرا نشده است. دونالد ترامپ بارها در مصاحبههاي اخير خود گفته فاز دوم قرارداد تجاري با چين، ديگر جزو اولويتهاي او بهحساب نميآيد و موضوعات مهمتري براي بررسي کردن دارد.
تصميم جديد ترامپ براي مسدود کردن يکي از بزرگترين شرکتهاي چيني در کل دنيا ميتواند تا حد زيادي روي مذاکرات انجامشده براي دستيابي به توافق تجاري، اثر منفي بگذارد و بهشکلي جبرانناپذير آنها را تحت تأثير قرار دهد. اپل بهجاي دريافت بازپرداخت از تعرفههايي که براي واردات محصول از چين پرداخت کرده است بايد متحمل هزينههاي بيشتر هم بشود. شايد حتي چين بخواهد در واکنش به اقدام ترامپ، تعرفههاي گمرکي را افزايش دهد تا کار اپل بيشازپيش سخت شود.
تمامي آنچه گفتيم بهوضوح نشان ميدهند اپل وابستگي زيادي به چين دارد؛ اين شرکت همچنين بهشکلي محسوس به کسبوکار خود در چين اهميت ميدهد و درآمد زيادي از آنجا کسب ميکند. براساس گزارشي که خبرگزاري اکونوميست در اوايل سال جاري ميلادي منتشر کرد، اپل توانسته در سال ۲۰۱۹ مجموعا ۴۴ ميليارد دلار درآمد در بازار چين کسب کند؛ يعني بيش از هر شرکت آمريکاييِ ديگر. چين سومين بازار درآمدزا براي اپل بهحساب ميآيد.
در گزارش جديد اپل که به سهماههي سوم سال مالي ۲۰۲۰ ربط دارد، چين توانست تقريبا ۱۵ درصد از کل درآمدهاي شرکت را بهخود اختصاص دهد. بررسيها نشان ميدهد سهم آيفونها و مکهاي اپل در بازار اروپا و ايالات متحده مدتها است رشد محسوسي نکرده و در شرايط راکد بهسر ميبرد. برخلاف اروپا و آمريکا، اپل در بازار چين هنوز هم پتانسيل زيادي براي پيشرفت دارد و ميتواند درآمدهاي خود را بيشازپيش افزايش دهد. گفته ميشود اپل امروزه صرفا ۹ درصد از بازار گوشيهاي هوشمند چين را دراختيار دارد. بازار چين امروزه به تسلط هواوي، ويوو، اوپو و شيائومي درآمده است. برخي گزارشها حتي سهم هواوي را از بازار چين، ۵۰ درصد اعلام ميکنند.
کاربران چين در آوريل ۲۰۲۰ بالغبر ۱٫۵۳ ميليارد دلار پول در اپ استور خرج کردهاند
ماجرا صرفا به فروش آيفونها خلاصه نميشود. يکي از مهمترين بازوهاي درآمدزاي اپل، بخش «خدمات» است که سرويسهايي همچون فروشگاه اپ استور و اپل موزيک و آيکلاد و موارد ديگر را شامل ميشود. آنطور که دادهها اعلام ميکنند، کاربران چين صرفا در ماه آوريل ۲۰۲۰ (فروردين و ارديبهشت ۱۳۹۹) بالغبر ۱٫۵۳ ميليارد دلار در اپ استور پول خرج کردهاند. در نظر داشته باشيد که اين عدد صرفا محدود به اپ استور است و ديگر سرويسهاي موجود در کسبوکار «خدمات» اپل را شامل نميشود. اپل طي سالهاي اخير روي بخش «خدمات» مانور بسيار ويژهاي داده و سرويسهاي جديدي همچون اپل TV پلاس و اپل نيوز پلاس راهاندازي کرده است تا درآمد بيشتري کسب کند.
بهدليل کاهش سرعت فروش گوشيهاي هوشمند، اپل مدتها است تلاش ميکند سهم خود را از بازار چين افزايش دهد اما فعلا به درِ بسته خورده است. دنياگيري ويروس کرونا نهتنها کارخانهها بلکه فروشگاهها را نيز بهتعطيلي کشاند تا ميزان فروش محصولات، کمتر از قبل شود. بهعلاوه همين دنياگيري باعث شده افراد زيادي کار خود را از دست دهند و حاضر نباشند هزينهي زيادي براي گوشي پرداخت کنند. اپل مدتي پيش در بيانيهاي فوري که دراختيار سرمايهگذاران قرار داد، پيشبيني اوليهي خود براي درآمدها را تغيير داد؛ اپل در آن زمان گفت دليل اصلي کاهش درآمدها اين است که دنياگيري کوويد ۱۹ باعث شده ميزان تقاضا براي محصولات اين شرکت در چين تحت تأثير قرار گيرد.
بسياري از سرويسهاي پولي اپل نظير آيتونز استور، اپل بوکس، اپل TV پلاس، اپل آرکيد، اپل نيوز پلاس و اپل کارت در چين دردسترس نيستند. اين موضوع مشکلي بزرگ براي اپل برشمرده ميشود. اپل تلاش کرده ازطريق بخش «خدمات»، کاهش درآمد آيفونها را تا حدي جبران کند؛ اما دردسترس نبودن بسياري از سرويسهاي اپل در چين باعث شده اين شرکت نتواند آنطور که ميخواهد از سرويسهايش درآمد کسب کند.
موفقيت اپل در دوران تحت مديريت تيم کوک تا حد زيادي مديون سياستهاي او براي گسترش فعاليتها در چين است. اپل نهتنها براي توليد و مونتاژ محصول به چين وابسته است بلکه کاربران بسيار زيادي نيز براي خود در آنجا دست و پا کرده. اپل توانسته توجه شمار درخورتوجهي از چينيها را به آيفونها جلب کند و فرمان اجرايي جديد ترامپ ميتواند در زماني بسيار سريع، جامعهي کاربران اپل در چين را از بين ببرد. فرماني که ترامپ صادر کرده نهتنها باعث کاهش مشتريان اپل ميشود بلکه ميتواند روي توانايي اين شرکت براي توليد محصول هم اثر منفي بگذارد. حتي اگر فرمان اجرايي ترامپ درنهايت عواقب بسيار جدي براي اپل بهدنبال نداشته باشد، بهصورت غيرمستقيم اخطاري جدي به اين شرکت براي وابستگي زياد به چين ميدهد.
شما چه ديدگاهي در اين رابط داريد؟