نگاهی دوباره به اولین گوشیهای اندرویدی نوکیا
مجله ديجي کالا/ نوکيا در اوايل سال ۲۰۱۴ در آستانه ادغام با مايکروسافت بود. تحت رهبري مديرعامل آن زمان اين شرکت، استفن الوپ، نوکيا با بهرهگيري از استراتژيهاي مختلف ميخواست سهم بازار خود را حفظ کند. يکي از استراتژيهاي نوکيا عرضه گوشي هاي ارزانقيمت مبتني بر اندرويد بود.
نوکيا ايکس و نوکيا ايکسال که در سال ۲۰۱۴ عرضه شدند اولين گوشي هاي اندرويدي اين شرکت محسوب ميشوند. گوشيهاي سري نوکيا ايکس شامل ۵ مدل بودند. به غير از نوکيا ايکس گوشي ديگري هم به نام نوکيا ايکس پلاس معرفي شد که تنها تفاوت بين آنها تعبيه ۲۵۶ مگابايت رم بيشتر براي مدل پلاس بود که ظرفيت رم آن را به ۷۶۸ مگابايت ميرساند. در کنار اين دو گوشي، بايد به نوکيا ايکسال هم اشاره کنيم که از نمايشگر و باتري بزرگتر و همچنين ۷۶۸ مگابايت حافظه رم بهره ميبرد. مدتي بعد هم گوشي نوکيا X2 معرفي شد که از تراشه اسنپدراگون ۲۰۰ و ۱ گيگابايت حافظه رم بهره ميبرد.
اين گوشيها در زماني روانهي بازار شدند که نوکيا از ساخت گوشيهاي قدرتمند مبتني بر سيستمعامل سيمبين دست کشيده بود و مجموعه گوشيهاي اين شرکت از سيستمعامل ويندوز فون و سيستمعامل سري ۴۰ بهره ميبردند و در اين ميان بايد به گوشيهاي ساده هم اشاره کنيم. در هر صورت در ادامه به گوشي نوکيا ايکس و ايکسال ميپردازيم.
تلاش نافرجام براي موفقيت
زماني که در سال ۲۰۱۰ استفن الوپ کنترل نوکيا را در دست گرفت، مدتي بعد روند مهاجرت گوشيهاي پرچمدار اين شرکت از سيستمعامل سيمبين به ويندوز فون آغاز شد. همانطور که ميدانيد اين تلاش نوکيا به دلايل مختلف کاملا شکست خورد و همچنين در آن زمان اين شرکت در بازار گوشيهاي پايينرده حرف زيادي براي گفتن نداشت.
در سال ۲۰۱۱ نوکيا عرضه گوشيهاي پايينرده سري «آشا» را آغاز کرد که از سيستمعامل قديمي موسوم به سري ۴۰ بهره ميبردند. اين گوشيها در آن زمان با گوشيهاي جذاب اندرويدي رقابت ميکردند ولي سيستمعامل سري ۴۰ در برابر اندرويد اصلا قابليت جذابي نداشت. اين گوشيها از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ روانهي بازار شدند و سپس توليد آنها متوقف شد.
سپس در سال ۲۰۱۴ گوشي هاي نوکيا ايکس و ايکسال معرفي شدند که از طراحي گوشيهاي سري لوميا بهره ميبردند و قيمت مشابه سري «آشا» داشتند. اين دو گوشي با قيمت ۱۲۰ و ۱۵۰ دلار راهي بازار شدند.
نوکيا براي ايجاد ثبات بين گوشيهاي مختلف خود، برخي از عناصر رابط کاربري ويندوز فون را راهي گوشيهاي نوکيا ايکس کرد. اما انجام چنين کارهايي منجر به موفقيت آنها نشد.
نوکيا ايکس؛ يک تجربه کوتاهمدت
همانطور که گفتيم، گوشي هاي نوکيا ايکس از پلتفرم مشابه ويندوز فون بهره ميبردند که البته اين پلتفرم مبتني بر اندرويد بود. از طرف ديگر بدنه و طراحي اين گوشيها جذاب بود و رنگهاي آنها توجه را جلب ميکرد. اگرچه اين گوشيها به دليل قيمت پايين از بدنه پلاستيکي استفاده ميکردند، اما جنس پلاستيک مورد استفاده بسيار بهتر از گوشيهاي مشابه بود.
از آنجايي که اين گوشيها پايينرده و ارزانقيمت بودند، از ويژگيهاي سختافزاري چندان جذابي بهره نميبردند. در دوراني که بهرهگيري از دوربين ۸ مگاپيکسلي به يک نوع استاندارد تبديل شده بود، نوکيا ايکس از دوربين بيکيفيت ۳ مگاپيکسلي فاقد قابليت فوکوس خودکار بهره ميبرد. در عين حال، گوشي بزرگتر نوکيا ايکسال هم مجهز به دوربين نهچندان مناسب ۵ مگاپيکسلي بود.
نمايشگر ۴ و ۵ اينچي اين دو گوشي ويژگي خاصي نداشتند و فقط ميتوان به قابليت نمايشگر هميشه روشن اشاره کرد. در مورد عملکرد اين گوشيها هم هرچه کمتر حرف بزنيم بهتر است.
تراشه اسنپدراگون اس ۴ پلي همان موقع هم ضعيف محسوب ميشدند اما تعبيه ۵۱۲ و ۷۶۸ مگابايت رم در نوکيا ايکس و ايکسال باعث شده بود ضعف عملکرد اين دو گوشي بيشتر به چشم بيايد. در عين حال، همان زمان سامسونگ گوشي گلکسي Core را با قيمت مشابه روانهي بازار کرده بود که از تراشه بهتر و رم بيشتر بهره ميبرد.
تجربه کاربري نوآورانه
البته بايد به برخي نکات مثبت اين گوشيها هم بپردازيم. اين گوشي از پلتفرم اختصاصي موسوم به نوکيا ايکس بهره ميبردند که مبتني بر اندرويد بود ولي رابط کاربري آن شباهت زيادي به ويندوز فون داشت. به همين خاطر نميتوان جذابيت رابط کاربري آن را نسبت به گوشيهاي اندرويدي آن زمان کتمان کرد.
با اين حال نوکيا با حذف گوگل پلي استور مرتکب اشتباه بزرگي شد. برخلاف TouchWiz سامسونگ و ديگر رابطهاي کاربري آن زمان، پلتفرم نوکيا ايکس صرفا رابط کاربري نبود. در عوض نوکيا با بهرهگيري از نسخه متنباز اندرويد يک سيستمعامل جديد توسعه داده بود.
اين گوشيها يکپارچگي زيادي با سرويسهاي مايکروسافت مانند واندرايو داشتند. در دوراني که تجربه کاربري گوشيهاي هوشمند بيش از پيش اپليکيشن محور ميشد، نوکيا استور تقريبا مشابه فروشگاه Ovi در گوشيهاي سيمبين بود و حرف چنداني براي گفتن نداشت. در حالي که در گوگل پلي استور ميليونها اپليکيشن عرضه شده بودند، در نوکيا استور فقط تعداد محدودي اپ ديده ميشد.
اين شرکت تلاش کرد توجه توسعهدهندگان را به اين پلتفرم تازهنفس جلب کند ولي در نهايت اين گوشيها خيلي زود به آخر خط رسيدند. در ژوئيه ۲۰۱۴، حدود ۶ ماه بعد از عرضه گوشيهاي سري نوکيا ايکس، توليد اين گوشيها متوقف شد. در آن زمان فرايند تصاحب نوکيا توسط مايکروسافت به اتمام رسيد و به همين خاطر تمام گوشيهاي اين شرکت به پلتفرم ويندوز فون مهاجرت کردند.
آغاز يک پايان
مرگ سري نوکيا ايکس به معناي پايان جاهطلبيهاي نوکيا در زمينهي اندرويد بود. بعد از کامل شدن انتقال نوکيا به مايکروسافت، اين شرکت آمريکايي ديگر تمايلي به استفاده از اندرويد نداشت و صرفا ميخواست از ويندوز فون استفاده کند.
در اين دوران، طيف وسيعي از گوشيهاي مبتني بر ويندوز روانهي بازار شدند که البته موفقيت چنداني را کسب نکردند. در حالي که اين گوشيها از لحاظ سختافزاري و نرمافزاري ضعف خاصي نداشتند، اما همچنان مهمترين مشکل گوشيهاي نوکيا يعني فقدان پشتيباني از اپليکيشنهاي متنوع در آنها ديده ميشد.
در دوراني که ميليونها توسعهدهنده در حال توسعه اپليکيشنهاي اندرويد و iOS بودند، يک پلتفرم سوم شانس زيادي براي موفقيت نداشت. مايکروسافت تلاش کرد با خرج کردن پولهاي هنگفت و آمادهسازي اپليکيشنهاي معروف مانند فيسبوک براي ويندوز فون اين مشکل را برطرف کند که در نهايت موفقيتآميز نبود.
بدون پشتيباني از اپليکيشنهاي متنوع، کاربران کمتري گوشيهاي موردنظر را خريداري ميکنند و محدود بودن کاربران هم باعث ميشود توسعهدهندگان انگيزهي کمتري براي فعاليت در اين پلتفرم داشته باشند. در نهايت لوميا ۶۵۰ عرضه شده در سال ۲۰۱۶ به آخرين گوشي مايکروسافت موبايل تبديل شد.
مدتي بعد شرکت فنلاندي HMD Global برند نوکيا را خريداري کرد و اولين گوشي عرضه شده در دوران جديد نوکيا ۶ بود که در سال ۲۰۱۷ روانهي بازار شد و از اندرويد بهره ميبرد. از آن زمان، نوکيا با بهرهگيري از اندرويد خام و ارائهي گوشيهاي مقرونبهصرفه باکيفيت توجهات زيادي را جلب کرده ولي هنوز نتوانسته در زمينهي گوشيهاي پرچمدار به موفقيت قابل توجهي برسد.