قدرتمندترین کامپیوتر کوانتومی تاریخ تولید شد



زوميت/ رايانهي کوانتومي جديد استارتاپ آيونکيو به حجم کوانتومي ۴،۰۰۰،۰۰۰ دست پيدا ميکند. اگر اين ادعا حقيقت داشته باشد، رايانهي آيونکيو قدرتمندترين رايانهي کوانتومي تاريخ لقب ميگيرد.
آيونکيو (IonQ)، استارتاپ فعال در حوزهي رايانش کوانتومي با الگوريتم يونِ گيرافتاده (Trapped-Ion Quantum Computing)، جديدترين رايانهي کوانتومي خود را معرفي کرد. آيونکيو ادعا ميکند جديدترين رايانهي کوانتومياش به ۳۲ کيوبيت (Qubit) بينقص مجهز است و خطاهاي بسيار کمي در گيتهاي سختافزارياش دارد. کيوبيت کوچکترين واحد ذخيرهي اطلاعات و معياري از مقدار اطلاعات کوانتومي است.
آيونکيو انتظار دارد که رايانهي کوانتومي جديدش بتواند در بنچمارک کوانتومي پيشرفتهي IBM به حجم کوانتومي ۴،۰۰۰،۰۰۰ دست پيدا کند. مدتي پيش، IBM اعلام کرده بود رايانهي کوانتومياش در اين بنچمارک به امتيازي دورقمي دست پيدا ميکند. با مقايسهاي کوتاه متوجه ميشويم رايانهي کوانتومي آيونکيو قدرت خيرهکنندهاي دارد و پيشرفت بسيار زيادي درمقايسهبا نسلهاي قبل و رايانههاي ديگر بهخود ديده است. ادعاي مطرحشدهي آيونکيو بسيار بزرگ بهنظر ميرسد. اگر ادعاي آيونکيو حقيقت داشته باشد، ميتوانيم از رايانهي کوانتومي جديد اين شرکت بهعنوان قدرتمندترين رايانهي کوانتومي ساختهشده تا امروز ياد کنيم.
استارتاپ آيونکيو که توانسته سرمايهي بسيار هنگفتي جذب کند، پيشتر هرگز از اين بنچمارک IBM استفاده نکرده است؛ بههميندليل، حجم کوانتومي رايانهي پيشين اين استارتاپ را براساس معيارهاي IBM نميدانيم. فردي بهنمايندگي از آيونکيو در گفتوگو با رسانهها اعلام کرد که اين شرکت اعتقاد دارد حجم کوانتومي بهترين معيار براي تعيين قدرت رايانههاي کوانتومي محسوب نميشود. بااينحال، ازآنجاکه ديگر رايانههاي کوانتومي بر آن متکي هستند و حجم کوانتومي به معياري معمول تبديل شده است، آيونکيو نيز تصميم گرفت سراغ استفاده از آن برود و حجم کوانتومي جديدترين رايانهي خود را اعلام کند.
آيونکيو ميگويد دستيابي رايانهي جديدش به حجم کوانتومي ۴،۰۰۰،۰۰۰ اتفاقي تاريخي است. اين استارتاپ دلايل متعددي براي اين موضوع عنوان ميکند؛ اما دليل اصلي را به نحوهي عملکرد کيوبيتها ارتباط ميدهد. طبق ادعاي آيونکيو، کيوبيتهاي اين رايانهي کوانتومي جديد ۹۹٫۹ درصد دقت دارند که عددي درخورتوجه است.
پيتر چپمن، مديرعامل استارتاپ آيونکيو، در بيانيهاي جديد گفت شرکتش صرفا در يک نسل توانسته شمار کيوبيتهاي رايانههاي کوانتومي خود را از ۱۱ به ۳۲ برساند و دقت عملکرد آنها را نيز بهطور درخورتوجهي افزايش دهد. همين دقت چشمگير کيوبيتها است که باعث شده رايانهي کوانتومي آيونکيو بهدليل داشتن قدرت زياد، انواع کارها را بهسادگي انجام دهد.
مديرعامل آيونکيو ميگويد براساس نوع پردازش، مشتريان به ۸۰ تا ۱۵۰ کيوبيت بسيار پردقت و گيتهاي منطقي (Logic) نياز دارند تا مزيتهاي واقعي رايانش کوانتومي را ببينند. طبق گفتهي پيتر چپمن، هدف اصلي آيونکيو اين است که بتواند هر سال تعداد کيوبيتها را دو برابر يا حتي بيشتر افزايش دهد. طبق ادعاي چپمن، آيونکيو اکنون همزمان روي دو نسل بعدي از رايانههاي کوانتومي خود کار ميکند. او ميگويد: «شرکتهايي که درحالحاضر با حوزهي کوانتوم کار نميکنند، در خطر جاماندن از رقابت هستند.»
براساس اطلاعات منتشرشده، رويکرد آيونکيو در حوزهي رايانش کوانتومي با الگوريتم يونِ گيرافتاده با رويکرد شرکتهايي مثل IBM و D-Wave متفاوت است. شرکت D-Wave اخيرا سيستمي کوانتومي با ۵،۰۰۰ کيوبيت معرفي کرده است و ادعا ميکند در اين سيستم هر کيوبيت به ۱۶ کيوبيت ديگر متصل است. پيتر چپمن ميگويد رويکرد شرکت آيونکيو متکيبر نوعي شيوهي کاملا متفاوت و جديد است. تفاوت در رويکرد ساخت باعث ميشود مقايسهي رايانههاي کوانتومي ساخت شرکتهاي مختلف براساس تعداد کيوبيت بسيار سخت باشد. معيار حجم کوانتومي با اين هدف طراحي شده که مقايسهي رايانههاي کوانتومي شرکتهاي مختلف را سادهتر کند؛ اما همين معيار نيز نقصهايي دارد.
کريس مونروئه، همبنيانگذار و محقق ارشد شرکت آيونکيو، در گفتوگو با رسانهها روي تواناييهاي رايانهي کوانتومي جديد تأکيد کرد و گفت اين رايانهي کوانتومي قدرتمند ميتواند کارهايي انجام دهدکه هيچ رايانهي کوانتومي ديگري ازپسِ انجامشان برنميآيد. او ميگويد آيونکيو درادامهي مسير، رايانههاي قدرتمندتري نيز توليد خواهد کرد. مونروئه ميگويد سيستم جديد ميتواند بهمنظور سازش با خطاها، چندين کيوبيت را انکُد کند. طبق گفتهي آيونکيو، با استفاده از شيوههاي جديد تصحيح خطا، براي توليد يک «کيوبيت منطقي تقريبا بينقص» به ۱۳ کيوبيت مجزا نياز دارد.
درحالحاضر، سيستم کوانتومي جديد آيونکيو بهصورت محدود و آزمايشي دردسترس قرار دارد. مدتي بعد، آيونکيو اين رايانه را ازطريق شرکاي تجاري بزرگش نظير آمازون و مايکروسافت عرضه خواهد کرد.