نبرد مرورگرها در سال ۲۰۲۰
مجله ديجي کالا/ در عصر امروز دسترسي به اينترنت از جمله بنياديترين و اولين نيازهاي هر کامپيوتر به شمار ميآيد، اما در سال ۲۰۲۰ صفحات وب پيچيدهتر از هميشه شدهاند و مرورگرها نياز دارند بسياري از کدها و المانهاي مختلف را با سرعت بالا خوانده و اجرا کنند تا همه چيز قابل نمايش شود.
مرورگرهاي مدرن هم موتور رندر گرافيکي دارند هم موتور پردازش محتوا و با کمک اين دو فاکتور مهم ميتوانند از پس نمايش سنگينترين و پيچيدهترين وبسايتها بر بيايند.
وقتي اولين ساختار صفحات وب شکل گرفت، همه چيز کم و بيش متکي بر متون و زبان نشانهگذاري ابرمتن (HTML) بود، اما در گذر زمان محتواي سايتها پيچيدهتر و پيچيدهتر از هميشه شدند و حالا به صورت داخلي ممکن است نرم افزارهايي را اجرا کنند، اتفاقي که سالهاي قبل هرگز رخ نميداد. حالا ديگر سرعت مرورگر براي هر کاربري از اهميت خيلي زيادي برخوردار است و ملاک انتخاب از بين انواع آنها، سرعت بارگذاري بالا و خواندن صفحات در بهترين حالت به شمار ميآيد.
در سال ۲۰۲۰ نبرد بين مرورگرها دستخوش تغييراتي شد؛ چرا که مايکروسافت بعد از مدتها حضور در قعر جدول بهترينها و مورد تمسخر واقع شدن توسط عموم مردم، از منابع پردازشي اختصاصي خودش دست کشيد و به پروژه متنباز «کروميوم» براي توسعه مرورگر پيوست.
همانطور که از نامش مشخص است، کروميوم همان موتور پروژه رندر مرورگر گوگل کروم به شمار ميآيد؛ به اين ترتيب مايکروسافت بعد از سالها موتور مرورگر ويندوز ۱۰ را از EdgeHTML به Chromium HTML تغيير داد. در اين شرايط اوضاع تا حدودي به نفع مالک ويندوز شد و رفته رفته به خاطر سرعت بالاتر و صرفهجويي در مصرف باتري، به طور کلي مرورگر Edge جديد هم به يکي از گزينههاي محبوب کاربران تبديل شد.
اگرچه خود وب بر اساس HTML بنا شده و طي سالها تغييرات زيادي در بستر پايه آن شکل گرفته و امکانات بيشتري ارائه داده است، اما هرگز به اون اندازهاي که لازم بود جوابگو نبود و به همين خاطر توسعه دهندگان وب روي مرورگرهايي تمرکز کردند که بيشتر مورد توجه کاربران قرار گرفته و احساس راحتي بيشتري با آنها دارند، به همين ترتيب طي سالهاي اخير اولويتبنديهاي متعددي در بازار مرورگرها صورت گرفت.
اگر خاطرتان باشد دوراني بود که نسخه ششم اينترنت اکسپلورر مايکروسافت محبوبترين مرورگر اينترنت بود، چرا که بر پايه چارچوب نرم افزاري ActiveX نوشته شده بود و ميتوانست تمام سايتها را بدون مشکل باز کند، و در عين حال کاري کرده بود که برخي رقبا توانايي باز کردن بسياري از سايتها را نداشتند.
اينترنت اکسپلورر گزينه اول و آخر تمام سازمانها و تجارتهاي مختلف بود و از آن براي ارتباطات درون شرکتي هم استفاده ميشد. اما همه چيز طبق سليقه ردمونديها پيش نرفت و اپل موتور WebKit را براي استفاده در مرورگر سافاري و گوگل هم موتور کروم را براي مرورگر اختصاصي خودش توسعه داد.
مرورگرهاي جديد به ارائه منابع متنباز روي آوردند و تا حدودي استانداردهايي تازه وضع کردند. به اين ترتيب که قابليتها و ويژگيهاي جديد هر کدام از پلتفرمها به نوعي انحصاري بودند و روي مرورگرهاي ديگر کار نميکردند. حالا شايد برخي از مردم خوشحال باشند که مايکروسافت موتور اختصاصي خودش را کنار گذاشته و به کروميوم روي آورده است، اما در نگاه کلي نميتوان گفت اين اتفاق خاصي در دنياي مرورگرها به شمار ميآيد، چرا که عملا ديگر ويژگي خاص يا منحصر به فردي را نميتوان از مايکروسافت انتظار داشت.
اين سالها صفحات وب بيشترين سازگاري را با پروژه کروميوم دارند، که به طور طبيعي شامل گوگل کروم، نسخه جديد مايکروسافت Edge و همچنين اپرا ميشود. موزيلا فايرفاکس يکي از موارد نادري است که از موتور اختصاصي خودش يعني Gecko استفاده ميکند، و اپل هم همچنان از WebKit اختصاصي خودش براي سافاري بهره ميبرد. ناگفته نماند که کروميوم از سال ۲۰۱۲ به بعد بر مبناي موتور Blink بنا شده است.
اگرچه هر کدام از مرورگرها به موجب ارائه ويژگيها، طراحي و امنيت مختص به خودشان مزاياي منحصر به فردي دارند، اما در اين بررسي روي عملکرد فني هر کدام از مرورگرها تمرکز شده است. وقتي يک اپليکيشن روي دسکتاپ اجرا ميشود، بيشترين تايم اجراي آن مربوط به خواندن و کدگشايي است. در مرورگرها کدها اجرا نميشوند، بلکه به موتور ECMAScripting واگذار ميشوند تا فرايند پردازش آن صورت گيرد.
به همين ترتيب عملکرد کلي يک مرورگر به اندازه زيادي متکي بر عملکرد موتور اجراسازي يا اسکريپتينگ آن است. معمولا توسعه دهندگان در تلاش هستند کيفيت موتور اجراسازي را ارتقا دهند، هر چند گاهي اوقات با نسخه جديد مشکلاتي هم همراه شده است. اما بدون شک در گذر زمان شاهد ارتقاي سرعت و عملکرد کلي مرورگرها بودهايم و نتايج آزمايش آنها رو به بهبود حرکت ميکند.
ديگر فاکتور مهم در اين زمينه، صرفه جويي در مصرف باتري است که بهينهسازي مرورگر و موتور اسکريپتينگ آن را نشان ميدهد. در دنياي مدرن امروز نرخ استفاده از لپتاپها به مراتب بيشتر از کامپيوترهاي دسکتاپ شده و به همين دليل صرفهجويي در مصرف باتري اهميت خيلي بيشتري نسبت به گذشته پيدا کرده و به يکي از فاکتورهاي اساسي در انتخاب کاربران تبديل شده است.
در مجموع گزارشها و تحليل بازار حاکي از آن هستند که پروژه کروميوم از نظر سرعت و بهينگي مصرف باتري در بالاترين رده قرار دارند و به همين خاطر بين کاربران جهان بيشترين محبوبيت را دارند. هرچند که مرورگر کروم به مصرف بيش از اندازه رم (RAM) معروف شده و مايکروسافت ميتواند حرفي براي گفتن داشته باشد. اين روزها نرخ استفاده از Edge جديد تا حدي رو به رشد گذاشته که حتي توانسته موزيلا فايرفاکس را کنار بگذارد و بعد از کروم به محبوبترين انتخاب برسد، به خصوص براي کاربران پلتفرم اندرويد.
طبق جديدترين آمار ليست پرمخاطبترين مرورگرهاي دسکتاپي، در حالي که برخي تصور ميکردند جايگاه مايکروسافت Edge در ميان مردم پايدار نباشد، سهم اين مرورگر در بازار به ۸.۴۶ درصد رسيده، در حالي که فايرفاکس با سقوطي نسبي به سهم ۷.۲۷ درصدي رسيده است. کروم با سهمي معادل با ۷۱ درصد با اقتدار در صدر قرار دارد.
نظر شما در اين رابطه چيست؟ از چه مرورگري در کامپيوتر و موبايل استفاده ميکنيد و معتقد هستيد کدام يک از آنها بهترين و سريعترين انتخاب به شمار ميآيد؟ ديدگاهها و تجربيات خود را با ما در ميان بگذاريد.