تراشه M1 اپل با لیتوگرافی 5 نانومتری برای مک معرفی شد
زوميت/ ام وان (Apple M1)، نخستين مدل از تراشههاي سري اپل سيليکون، برپايهي ليتوگرافي پنج نانومتري ساخته شده، ۱۶ ميليارد ترانزيستور دارد و به ترکيبي از هستههاي قوي با هستههاي کممصرف مجهز است.
همانطور که اپل چند روز پيش اعلام کرده بود، ساعت ۲۱:۳۰ امشب بهوقت تهران شاهد آغاز مراسمي با شعار One More Thing بوديم. اين مراسم که ويدئويي ازپيشضبطشده بود با سخنراني تيم کوک، مديرعامل اپل، آغاز شد. کوک ضمن اشاره به دو کنفرانس ديگري که اپل با محوريت اپل واچ و آيفون برگزار کرد گفت اکنون زمان معرفي محصولات جديد خانوادهي مک فرا رسيده است.
کوپرتينوييها بههنگام برگزاري کنفرانس جهاني توسعهدهندگان (WWDC) اعلام کردند در رايانههاي سري مک سراغ تراشههايي اختصاصي برپايهي معماري آرم ميروند. انتظارات سرانجام بهپايان رسيد و اولين اپل سيليکون با نام اپل ام وان (Apple M1) رسما معرفي شد. با معرفي تراشهي ام وان، اپل رسما فرايند گذار به تراشههاي اختصاصي سري اپل سيليکون را آغاز کرد. اپل پس از سالها قصد دارد استفاده از تراشههاي اينتل را در مک کنار بگذارد و معرفي تراشهي ام وان، اهميت بسيار زيادي براي اين شرکت و طرفدارانش دارد.
اپل در جريان برگزاري مراسم One More Thing گفت: «ما بهمدت بيش از يک دهه مشغول ساخت اپل سيليکون بودهايم. تراشههاي اختصاصي ما بهعنوان قلب تپندهي آيفون و آيپد و اپل واچ فعاليت ميکنند و اکنون ما قصد داريم اين تراشهها را به رايانههاي سري مک بياوريم. بدين ترتيب رايانههاي مک ميتوانند بهلطف قدرت پردازشي شگفتانگيز، فناوريهاي سفارشي و مصرف انرژيِ بسيار کم اپل سيليکون، جهشِ روبهجلوي عظيمي تجربه کنند».
بر اساس اعلام رسمي، تراشهي اپل M1 مجهز به هشت هستهي پردازشي است، برپايهي ليتوگرافي پنج نانومتري ساخته شده و از معماري يکپارچهي حافظه استفاده ميکند. اين سبک طراحي باعث ميشود مک هاي مجهز به اپل M1 نسبتبه مک هاي قبلي که داراي CPU و GPU و رم مجزا بودند، عملکرد بهتر و باثباتتري داشته باشند. نخستين مدل از تراشههاي سري اپل سيليکون ۱۶ ميليارد ترانزيستور دارد. اپل ميگويد تراشهي M1 مجهز به چهار هستهي قدرتمند بههمراه چهار هستهي کممصرف است. ترکيب هستههاي پرقدرت و کممصرف، مدتها است در تراشههاي ساختهشده برپايهي معماري آرم ديده ميشود. اين نوع طراحي باعث ميشود تراشه بتواند وظايف سنگين را بهخوبي انجام دهد و درعينحال بههنگام انجام کارهاي پسزمينه سراغ هستههاي کممصرف برود تا درنهايت مصرف کليِ انرژي تراشه کاهش يابد. تراشههاي مبتنيبر معماري آرم در دستگاههاي قابلحمل نظير لپتاپ و گوشي و تبلت که به شارژ مجدد نياز دارند، بسيار پراهميت است.
اپل ميگويد M1 قويترين تراشهاي است که تابهامروز موفقبه ساختنش شده و ميتواند قدرتي شبيه به آنچه امروزه مک بوک اير مجهز به پردازندهي دو هستهاي اينتل ارائه ميدهد را دراختيار کاربر بگذارد (در نظر داشته باشيد که مک بوک اير موردبحث قدرت پردازشي چندان زيادي ندارد). نکتهي مهمتر به معياري تحت عنوان قدرت پردازشي بهازاي وات (Performance Per Watt) مربوط ميشود. اپل ميگويد تراشهي M1 ازلحاظ معيار قدرت بهازاي وات عملکرد بسيار خوبي دارد.
تراشهي M1 افزونبر پردازندهي مرکزي (CPU) هشت هستهاي، مجهز به پردازندهاي گرافيکي (GPU) با حداکثر هشت هستهي پردازشي است. پردازندهي گرافيکي تراشهي M1 مجموعا ۱۲۸ واحد اجرايي (Execution Unit) دارد و ميتواند حداکثر ۲۴٬۶۷۵ ترد (Thread) همزمان را مديريت کند. اين GPU به حداکثر قدرت پردازشي ۲٫۶ ترافلاپس (TFLOPS) دست پيدا ميکند. اپل ميگويد GPU موردبحث سريعترين پردازندهي گرافيکي مجتمع در لپتاپها محسوب ميشود که با درنظرگرفتن پردازندههايي گرافيکي نظير Xe اينتل، ادعايي بزرگ محسوب ميشود. همانطور که انتظار داشتيم، تراشهي M1 از موتور عصبي اختصاصي اپل هم بهره ميگيرد تا بتواند پردازشهاي مربوط به يادگيري ماشين را بهخوبي انجام دهد.
اپل اوايل سال جاري ميلادي نخستين مجموعه از مک هايي را که مخصوص توسعهدهندگان بودند و از تراشهي آرم استفاده ميکردند، با تراشهي A12Z توليد کرد. A12Z نسخهي تقويتشدهي تراشهي A12 محسوب ميشود و پيشتر شاهد استفاده از آن در تبلت آيپد پرو ۲۰۲۰ بوديم. بهنظر نميرسيد که اپل تراشهي هشت هستهاي A12Z را براي کيت مخصوص توسعهدهندگان اصلاح کرده باشد؛ حتي بدون اصلاح تراشه، کيتهايي که اپل براي توسعهدهندگان ارسال کرد توانستند به قدرتي پردازشي در حد و اندازهي مک بوک اير جديد دست پيدا کنند. تراشهي M1 از ليتوگرافي پيشرفتهتر نسبتبه A12Z استفاده ميکند و ترانزيستور بيشتري دارد بههمين دليل قطعا قدرت بيشتري ارائه خواهد داد.
اپل براي توليد تراشهي M1 تلاش زيادي کرده است آرم نيز طي چند سال اخير بيکار نبود و فناوريهاي پيشرفتهتري روي کار آورد تا تراشههايي قويتر براي دسکتاپ و لپتاپ و سرور ساخته شوند. آرم پيشتر در دنياي لپتاپها حضور پيدا کرده و توانسته عملکرد نسبتا خوبي از خود برجاي بگذارد. دنياي لپتاپهاي آرم دنيايي تازهنفس است و اپل با توليد نخستين مک هاي مبتنيبر آرم، رقابت را در اين بازار بسيار شديدتر ميکند.