فروش گوشی‌های لاک شده در آمریکا ممنوع می‌شود

زوميت/ آن‌طور که به‌نظر مي‌رسد در آينده‌اي نزديک قرار است قانوني براي منع فروش گوشي‌هاي لاک شده در ايالات متحده وضع شود. اين يعني آمريکا کم‌کم به پايان دوران گوشي‌هاي لاک شده نزديک مي‌شود.
   
تصور کنيد در ايالات متحده هستيد و گوشي هوشمند خود را ازطريق يکي از اپراتورهاي بزرگ آمريکايي خريداري مي‌کنيد. در اين حالت دستگاهي که مي‌خريد صرفا روي سيم‌کارت عرضه‌شده توسط آن اپراتورِ به‌خصوص کار مي‌کند. گوشي‌هايي که بدين صورت خريداي مي‌کنيد، اصطلاحا لاک (قفل) هستند و دستگاه‌هايي که با همه‌ي سيم‌کارت‌ها کار مي‌کنند، آنلاک محسوب مي‌شوند.

در همين حين ممکن است برخي کاربران بخواهند از همان گوشي در شبکه‌ي يکي ديگر از اپراتورها استفاده کنند که فرايند انجام اين کار، بسيار طاقت‌فرسا خواهد بود. دولت از اپراتورهاي آمريکايي خواسته است که به کاربران اجازه‌ي جابه‌جايي در بين شبکه‌ها را بدهند و هر يک از اپراتورها براي آنلاک کردن گوشي‌هاي هوشمند، فرآيندي اختصاصي و نسبتا طولاني در نظر گرفته است.

---

بازار

---

فرايند آنلاک‌سازي گوشي در برخي از اپراتورها راحت‌تر است اما در تقريبا تمامي مواقع، به‌طور کلي انجام اين کار با زحمت فراوان ممکن مي‌شود. خوشبختانه در آينده‌اي نزديک ممکن است اين سختي به تاريخ بپيوندد.

تا همين چند وقت پيش، لاک کردن گوشي‌هاي هوشمند در بريتانيا نيز بسيار مرسوم بود. بااين‌حال در اواخر ماه اکتبر ۲۰۲۰ (اوايل آبان ۱۳۹۹) دفتر ارتباطات بريتانيا موسوم‌به آفکام (Ofcom) اعلام کرد گوشي‌هاي هوشمند لاک شده در بازار ممنوع مي‌شوند. قانون ممنوعيت گوشي‌هاي لاک شده در بريتانيا تا سال ۲۰۲۱ اجرايي خواهد شد. بدين ترتيب بريتانيا به کشورهاي ديگري نظير سنگاپور و کانادا مي‌پيوندد. در اين کشورها نيز خبري از فروش گوشي لاک شده نيست.

اين اتفاق براي طرفداران گوشي‌هاي هوشمند خبر خوبي محسوب مي‌شود. کاربران همواره از دولت‌ها درخواست کرده‌اند تمامي گوشي‌هاي هوشمند را به‌صورت آنلاک به بازار عرضه کنند. فروشندگان موبايل مي‌گويند فروش اين دستگاه‌ها به‌صورت آنلاک، فرايند جابه‌جايي در بين سيم‌کارت اپراتورهاي مختلف و بازفروش گوشي‌ها را بسيار ساده‌تر مي‌کند. 

کايل وينز، مديرعامل شرکت iFixit، مي‌گويد: «هيچ چيزي در دنيا به اندازه‌ي فروش گوشي لاک شده باعث ناراحتي مشتريان نمي‌شود. عرضه‌ي گوشي‌هايي که صرفا با يک اپراتور کار مي‌کنند همچون توليد خودروهايي است که صرفا در برخي جاده‌هاي خاص امکان رانندگي با آن‌ها وجود دارد. هيچ کس توانايي تحمل چنين خودرويي را نخواهد داشت و ما نبايد گوشي‌هاي لاک شده را تحمل کنيم».

در ايالات متحده‌ي آمريکا ترکيبي پيچيده از منافع شرکت‌ها و البته قوانيني که در دوران پيش از روي کار آمدن گوشي‌هاي هوشمند وضع شده‌اند باعث شده‌اند به‌مدت بيش از دو دهه درباره‌ي قانوني بودن عرضه‌ي گوشي‌ها به‌صورت لاک شده، اختلاف نظر وجود داشته باشد. به‌نظر مي‌رسد که اختلاف نظرهاي اين حوزه قرار است در سال آينده‌ي ميلادي به سرانجام برسد.

انتقال دولت در ايالات متحده و آغازبه‌کار رسمي جو بايدن به‌عنوان رئيس جمهور آمريکا مي‌تواند برخي قوانين را به‌شکلي محسوس دست‌خوش تغيير کند. تحليلگران مي‌گويند سياست‌هايي که بايدن براي نهادهاي ناظر بر اين حوزه اتخاذ مي‌کند، قرار است تفاوت‌هايي محسوس با دونالد ترامپ داشته باشد.

در نظر داشته باشيد که انتخاب جو بايدن به‌عنوان رئيس جمهور آمريکا با جلسه‌ي بسيار مهم کنگره که هر سه سال برگزار مي‌شود مصادف شده است؛ اعضاي کنگره‌ي آمريکا در اين جلسه‌ي مهم تعيين مي‌کنند که قوانين حقوق ديجيتالي بايد چه اصلاحاتي به‌خود ببينند. در ۲۰۲۱ ممکن است سرانجام شاهد وضع شدن قانوني براي عرضه‌ي تمام گوشي‌ها به‌صورت آنلاک باشيم. شماري از فعالان اين حوزه سال‌ها است در تلاش براي متقاعد کردن دولت هستند و ۲۰۲۱ ممکن است حاوي خبر بسيار خوبي براي آن‌ها باشد. 

آنلاک سازي گوشي‌هاي هوشمند در ايالات متحده، تاريخچه‌ي پيچيده‌اي دارد. از اوايل دهه‌ي ۲۰۰۰ ميلادي کنگره بارها عرضه‌ي گوشي‌هاي لاک شده را اتفاقي منفي حساب کرده و به‌دفعات نيز شاهد حمايت از اين اتفاق بوده‌ايم. کنگره تاکنون عبارت‌هاي متنوعي را به عرضه‌ي گوشي‌هاي لاک شده نسبت‌ داده است؛ از «مجاز» گرفته تا «غيرقانوني» و «ممنوع».

مقررات اصلي اين حوزه، نتيجه‌ي لايحه‌اي است که در سال ۱۹۹۸ توسط کلينتون، رئيس‌ جمهور وقت آمريکا، به حالت قانون درآمد. قانون کپي رايت هزاره ديجيتال موسوم‌به DCMA در تلاش براي تعيين کردن قوانين مربوط به کپي رايت ديجيتال است. يکي از اصلي‌ترين و بحث‌برانگيزترين بخش‌هاي اين قانون، بخش ۱۲۰۱ است که به نظارت روي «دور زده شدن سيستم‌هاي محافظ کپي رايت» ارتباط دارد. به‌بياني بهتر، شرکت‌ها مي‌توانند ازطريق نرم‌افزار، قفل‌هاي ديجيتالي روي محصولات خود اعمال کنند تا از دستکاري شدن آن محصولات توسط مردم جلوگيري شود.

بخش ۱۲۰۱ قانون DCMA در اصل براي محافظت از ناشران نوشته شده است؛ ناشراني که همواره به‌دليل کپي شدن غيرقانوني فيلم‌ها و کتاب‌هاي الکترونيکي و بازي‌هاي ويدئويي متحمل ضرر زيادي شده‌اند. بااين‌حال اپراتورهاي بي‌سيم همچون ديگر توليدکنندگان دستگاه‌ها همواره مدعي شده‌اند قفل‌هاي ديجيتالي که روي دستگاه‌هايشان مي‌گذارند، توسط بخش ۱۲۰۱ قانون DCMA پوشش داده مي‌شود. اپراتورها ادعا مي‌کنند آنلاک کردن گوشي به‌معني دور زدن ويژگي‌هاي امنيتي قرارداده‌شده در دستگاه است و هيچ تفاوتي با نقض قانون کپي رايت ندارد. 

درصورت وضع شدن قانون جديد، شماري از اپراتورها ممکن است فرايند آنلاک کردن دستگاه‌ها را ساده کنند. ورايزن مي‌گويد اکثر گوشي‌هايي که به‌فروش مي‌رساند پس از گذر ۶۰ روز به‌صورت پيش‌فرض آنلاک مي‌شوند. بااين‌حال AT&T مي‌گويد مشتريان پيش از آنلاک کردن گوشي‌هاي خود بايد يک‌سري پيش‌نياز خاص را رعايت کنند. به‌منظور آنلاک کردن گوشي عرضه‌شده توسط T-Mobile به اپليکيشن اختصاصي اين اپراتور نياز پيدا خواهيد کرد. 

در نظر داشته باشيد که محدوديت‌هاي ناشي از لاک بودن گوشي‌ها، مشکلات چندان زيادي را براي مردم ايجاد نمي‌کند. بااين‌حال زماني‌که از مشتريان براي آنلاک کردن گوشي گرفته مي‌شود، براي آن‌ها اهميت دارد و همين موضوع باعث مي‌شود مردم گوشي‌هاي آنلاک را ترجيح دهند.

همچنين لاک بودن گوشي‌هاي هوشمند باعث مي‌شود خريد و فروش يا هديه دادن آن‌ها، کار چندان راحتي نباشد. در فروشگاه‌هايي نظير Swappa که محلي براي فروش مجدد محصولات به‌حساب مي‌آيد، گوشي‌هاي لاک شده قيمت‌شان به‌شکلي درخورتوجه پايين‌تر از گوشي‌هاي آنلاک است. مبحث اقتصادي به‌کنار، اين موضوع اهميت زيست‌محيطي نيز دارد. کم‌ضررترين روش براي طبيعت اين است که گوشي‌هاي استفاده‌شده مجددا فروخته شوند و دراختيار مشتري جديدي قرار بگيرند.

زباله‌ي الکترونيکي، معضلي بزرگ است و هرچه زمان مي‌گذرد به حجم آن افزوده مي‌شود. ازطرفي فرايند بازيافت دستگاه‌ها به منابعي خاص نياز دارد و هزينه‌بر است. شرکت‌هاي بازيافت‌کننده بايد به اين نتيجه برسند که نابودسازي و بازيافت دستگاه ازلحاظ اقتصادي توجيه‌پذيرتر از بازفروش آن است. اگر ميزان تقاضا براي گوشي‌هاي لاک شده کمتر باشد، قطعا ارزش آن‌ها نيز پايين‌تر مي‌آيد. هر معياري که ارزش گوشي را پايين بياورد، احتمال بازفروش آن را نيز کاهش مي‌دهد. 

رسانه‌ي وايرد مي‌گويد کساني که مي‌خواهند دولت بخش ۱۲۰۱ قانون DCMA را اصلاح کند، مي‌توانند درخواست خود را تا اواخر آذرماه امسال ثبت کنند. مردم سپس مي‌توانند در بهار ۲۰۲۱ همچنان نظرات خود را به گوش دولت برسانند تا اينکه درنهايت دفتر کپي رايت آمريکا، تصميم قطعي را در اين زمينه بگيرد. يک تحليلگر مي‌گويد احتمال اصلاح بخش ۱۲۰۱ قانون DCMA قطعا وجود دارد. 

رسانه‌ي وايرد مي‌گويد با نمايندگان اپراتورهاي بزرگ آمريکايي تماس گرفته و حتي به آن‌ها ايميل زده، اما فعلا جوابي دريافت نکرده است. 

ديدگاه شما کاربران گرامي در اين زمينه چيست؟

در کانال آي‌تي و ™CanaleIT هم کلي عکس و ويدئوي دسته اول و جذاب داريم