اینترنت ماهواره‌ای در ایران به کجا رسید؟
ايسنا
بروزرسانی
ايسنا/ مسوولان ايراني درحالي که معتقدند نبايد از اينترنت ماهواره‌اي بترسيم، بلکه بايد خود را براي فراگيري اين فناوري آماده کنيم، طي ماه‌هاي گذشته و با جدي‌تر شدن موضوع پروژه‌هاي اينترنت ماهواره‌اي، بارها عنوان کردند که اپراتورهاي ماهواره‌اي ملزم به فعاليت طبق معاهدات بين‌المللي در حوزه فضايي هستند و بايد قوانين و مقررات ملي کشورها را رعايت کنند.
طبق آمار اتحاديه بين‌المللي مخابرات (ITU)، بيش از ۴ ميليارد نفر در کشورهاي در حال توسعه و بيش از ۲۰۰ ميليون نفر در کشورهاي پيشرفته به اينترنت دسترسي ندارند و اين درحاليست که طبق آمار اتحاديه بين‌المللي مخابرات، متوسط ضريب نفوذ اينترنت در دنيا از حدود ۱۷ درصد در سال ۲۰۰۵ به حدود ۵۳ درصد در سال ۲۰۱۹ است. بنابراين تأمين خدمات پهن‌باند و اينترنت، محرک اصلي توسعه منظومه‌ها و ارائه خدمات به صورت منطقه‌اي و جهاني شده است.
منظومه‌هاي ماهواره‌اي مي‌توانند با توجه به ويژگي‌هاي ذاتي خود همچون پايداري، انعطاف‌پذيري، تأخير کم و تأمين ظرفيت قابل ملاحظه و ارزان‌قيمت، کمک شاياني در کاهش شکاف ديجيتال در کشور و سيگنال‌رساني به مناطق محروم و دورافتاده داشته و به عنوان بخش مهمي در لايه زيرساخت و خدمات پايه معماري شبکه ملي اطلاعات نقش‌آفرين باشد.
در اين راستا پروژه اينترنت ماهواره‌اي"استارلينک" به طور رسمي در سال ۲۰۱۵ اعلام شد. اين پروژه ايده اصلي ايلان ماسک، ميلياردر علاقه‌مند به فضاست. هدف آن فراهم کردن پوشش گسترده اينترنت با پرتاب هزاران ماهواره کوچک به مدار نزديک زمين است. اين پروژه مي‌تواند انقلابي در دسترسي به اينترنت پرسرعت در سراسر جهان ايجاد کند. با اتمام آن بسياري از افراد جهان خواهند توانست با کمترين تأخير و به راحتي به اينترنت دسترسي پيدا کنند.
شرکت فضايي اسپيس‌ايکس در آن زمان اعلام کرد که قصد دارد با ارسال هزاران ماهواره به مدار زمين، اينترنت را در سراسر دنيا در دسترس قرار دهد. آنطور که در گزارش‌ها منتشر شده، دسترسي به اينترنت استارلينک از طريق ديش‌هاي ماهواره‌اي که انتظار مي‌رود بين ۲۰۰ تا ۳۰۰ دلار هزينه داشته باشد در دسترس افراد عادي قرار خواهد گرفت. نصب آنها به دانش فني خاصي احتياج ندارد و ديش به طور خودکار جهت خود را براساس مجموعه‌اي از موتورهاي نصب شده در زير ديش تنظيم مي‌کند.
لزوم فعاليت اپراتورهاي ماهواره‌اي در چارچوب قانون
مرکز ملي فضاي مجازي پيش از اين در اسفندماه ۱۳۹۹، رويکرد خود را درباره منظومه‌هاي ماهواره‌اي اينطور مطرح کرده بود که با رشد اقتصاد بخش فضايي، کشورها براي ايجاد نوآوري و رشد اقتصادي به دنبال نقش‌آفريني و بهره‌برداري در اين صنعت نوپا هستند و دولت‌ها به طور فزاينده‌اي براي جذب و تسهيل ورود سرمايه‌گذاران جديد فضايي رقابت مي‌کنند. در اين ميان اگرچه اهدافي همچون ايجاد فرصت‌هاي جهاني ارتباطات براي کاهش شکاف ديجيتال و پوشش مناطق محروم و کم‌برخوردار کره زمين در کنار اهداف اقتصادي و توسعه سهم بازار جهاني مشهودند اما اهداف جانبي و نهفته سياسي و امنيتي آنها از جمله تاثيرگذاري بر حکمراني ارتباطات نيز غير قابل انکارند.
اپراتورهاي ماهواره‌اي ملزم به فعاليت طبق معاهدات بين‌المللي در حوزه فضايي و اصول و مقررات سازمان ملل و اتحاديه‌هاي تخصصي مربوطه هستند و بايد قوانين و مقررات ملي کشورها را براي حفظ استقلال و حاکميت دولت‌ها در حوزه ارتباطات و صيانت از گذرگاه‌هاي رسمي تبادل اطلاعات را به منظور جلوگيري از هرج و مرج و مقابله با جرايم سايبري رعايت کنند. حفظ حريم خصوصي آحاد جامعه از جمله الزامات و خطوط قرمز مقرات براي اپراتورهاي ماهواره‌اي در توسعه زيرساخت ارتباطي و فعاليت در معماري شبکه ملي اطلاعات کشور است.
مرکز ملي فضاي مجازي ضمن توجه به تأثير منظومه‌هاي ماهواره‌اي به عنوان بخش جدايي‌ناپذير ارتباطات آينده و به منظور سامان‌بخشي به فعاليت سازمان‌هاي متولي در اين حوزه، اقدام به تشکيل کارگروه منظومه‌هاي ماهواره‌اي با رويکرد بهره‌مندي از فرصت‌هاي جهاني و صيانت از ظرفيت‌هاي ملي با حضور همه نمايندگان و نقش آفرينان صنعت فضايي، حوزه ارتباطات و فناوري اطلاعات، تنظيم مقررات ارتباطات و کسب و کار کرده است. اين کارگروه‌ها مسئوليت تدوين راهبردها، طرح‌هاي کلان ملي، مقررات، دستورالعمل‌ها و استانداردهاي بهره‌مندي از فرصت‌ها و پيشگيري از آسيب‌هاي احتمالي را از ابعاد مختلف فني و توسعه زيرساخت، رگولاتوري، کسب و کار، حقوقي، ارتباطات بين‌الملل و دفاعي و امنيتي بر عهده دارند.
سرنوشت اينترنت ماهواره‌اي در ايران
کارشناسان درباره اينکه اينترنت استارلينک چه زماني به ايران خواهد رسيد و بهترين سياست در قبال اين موضوع چه بايد باشد، معتقدند اينترنت استارلينک خيلي سريعتر از آنچه فکر مي‌کنيم در ايران هم در دسترس خواهد بود و تا چند ماه آينده در آسمان ايران ظاهر مي‌شود اما بايد صبر کرد و ديد که شرايط ارائه سرويس اينترنت ماهواره‌اي اسپيس ايکس در ايران چگونه خواهد بود.
علاوه بر اين سوال اينجاست که آيا وزارت ارتباطات ايران مجوز استفاده از اين نوع اينترنت را صادر مي‌کند. از آنجا که اسپيس ايکس يک شرکت آمريکايي است ملزم به رعايت قوانين دولت آمريکاست بنابراين ارائه اين سرويس مانند ساير سرويس‌هاي ديگر شرکت‌ها دستخوش برخي جهت‌گيري‌هاي سياسي خواهد بود. مواضعي که در همين ابتداي کار ديده مي‌شود بدون شک بر کيفيت و کميت ارائه سرويس اينترنت موثر خواهد بود.
دولت نگاه تهديدي به اينترنت ماهواره‌اي ندارد
البته چندي پيش علي ربيعي - سخنگوي دولت، با اشاره به نظر دولت درباره دسترسي مردم ايران به اينترنت ماهواره‌اي، گفت: اينترنت ماهواره‌اي ضرورتي است که در عصر اقتصاد ديجيتال و براي توسعه صنعت اينترنت اشيا و همچنين دسترسي به اينترنت در مناطق دورافتاده در همه دنيا در حال پيگيري است. در سازمان فضايي ايران و کميسيون‌هاي تخصصي شوراي عالي فضايي، برنامه مدوني براي توسعه و نيز همکاري‌هاي بين‌المللي در جهت بهره‌برداري از اين تکنولوژي، ترسيم شده است.
همچنين در حالي که نمايندگان مجلس در مصوبه‌اي مقرر کرده بودند ١٠ درصد افزايش حق‌الامتياز و حق‌السهم دولت از کارور (اپراتور)هاي ارائه‌دهنده خدمات مخابراتي بايد صرف مقابله با تهديدات اينترنت ماهواره‌اي توسط مخابرات شود، ربيعي در اين خصوص توضيح داد: هر شرکت بين‌المللي براي ارائه خدمات مي‌تواند پس از اخذ مجوز، در ايران خدمت‌رساني کند و دولت نگاه تهديدمحوري به اين فناوري ندارد. آنچه تحت عنوان مقابله با اين فناوري ابتدا در مجلس مصوب شده بود، نيز پس از ايراد شوراي نگهبان، در قانون بودجه توسط مجلس محترم از قانون حذف شد.
ايران براي استفاده از فناوري‌هاي ماهواره‌اي مقررات سرزميني دارد
در عين حال، محمدجواد آذري جهرمي -وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات- به‌تازگي خاطرنشان کرد: آمريکا همواره به دليل خوي سلطه‌جويي در تمام عرصه‌ها نه‌تنها در برابر ايران بلکه در برابر بسياري از کشور دارد، مي‌خواهد پلتفرم‌هاي خود را توسعه بدهد و اقتصاد حوزه ديجيتال را به‌صورت ۱۰۰ درصدي براي شرکت‌هاي خودش مطالبه کند. آمريکا از مدت‌ها قبل دنبال ابزاري براي بسط سلطه خودش بر کشورها بوده است، پروژه‌هايي به اسم آزادي و مقابله با سانسور که در نهان اهداف اقتصادي دارند.
آذري جهرمي با بيان اينکه ما نيز بايد در اين شرايط خود را آماده کنيم، افزود: برخي از سخت‌گيري‌هايي که داخل کشور صورت مي‌گيرد، بايد مديريت شده و رويه‌ها اصلاح شوند. البته بايد به نياز مردم هم توجه شود و اينکه تکنولوژي اينترنت ماهواره‌اي در حال حاضر ايجاد شده است. ما براي استفاده از فناوري‌هاي ماهواره‌اي مقررات سرزميني داريم و هر شرکتي که بخواهد در اين زمينه فعال شود، اگر حقوق بين‌الملل را رعايت کند، بايد از ما مجوز بگيرد و اگر مثل خيلي از مسائل ديگر رعايت نکنند، بايد پيگيري حقوقي شود.
وي ادامه داد: البته سازمان فضايي هم به دنبال ايجاد منظومه ماهواره‌اي بوده و سند آن را استخراج کرده و طراحي‌ها را انجام داده است. هم شرايط مذاکرات بين‌المللي را در نظر گرفتيم تا ما نيز به کشورهاي داراي منظومه ماهواره‌اي بپيونديم. ما نبايد از اينترنت ماهواره‌اي بترسيم، بلکه بايد خودمان را آماده کنيم تا اين فناوري هم فراگير شود و براي آن اعتماد به نفس داشته باشيم و بدانيم اينترنت ماهواره‌اي قطعاً براي ما تهديد نيست و ما از فرصت‌هايي که ايجاد شده، استفاده مي‌کنيم.
اخبار بیشتر درباره
اخبار بیشتر درباره
پس از این بخوانید
اژدهای ۶۴ هستهای AMD، سریع ترین پردازنده دسکتاپ جهان شد!
شایعه: مدت زمان کمپین بازی Battlefield 6 فقط ۶ ساعت خواهد بود
اولین گوشی tri-fold سامسونگ معرفی میشود؛ هفته آینده منتظر باشیم؟
مشکل باتری گوشی پیکسل 6a هفته آینده برطرف میشود
گوشی تاشوی آنر Magic V5 رسماً معرفی شد؛ سبکترین و نازک ترین گوشی تاشو دنیا
این گوشی انتخاب اول مجرمان اسپانیایی است!
کارت گرافیک جدید انویدیا GeForce RTX 5090D V2 برای چین از راه میرسد؛ مهندسیشده برای عبور از محدودیتها
آپدیت جدید ویندوز ۱۱ یکی از ابزارهای کاربردی را ناقص کرد
