آیا کتاب های الکترونیک ما را کندذهن می کنند؟

ديجياتو/ نتايج تحقيقي که اخيرا انجام شده نشان مي دهد ميزان درک محتوا پس از مطالعه کتاب هاي کاغذي بيشتر و بهتر از زماني است که از کتاب هاي الکترونيک براي مطالعه استفاده مي شود. در اين صورت آيا مي توان نتيجه گرفت که با افزايش مطالعه کتاب هاي الکترونيک در مقابل کتاب هاي کاغذي، جوامع نهايتا کندذهن تر مي شوند؟ در تحقيق انجام شده ۵۰ نفر براي مطالعه يک داستان انتخاب شدند. به نيمي از آنها نسخه چاپي کتاب و به بقيه نسخه الکترونيک روي کيندل داده شد تا شروع به خواندن داستان کنند. هر دو گروه در شرايطي مشابه اقدام به مطالعه کتاب کرده و پس از آن ميزان درک مطلب از محتواي کتاب اندازه گيري شد. نتيجه نشان داد افرادي که نسخه چاپي کتاب را خوانده بودند در مجموع جزئيات بهتري را با دقت بيشتر توضيح مي دادند. استدلال اوليه محققان با توجه به نتيجه تحقيق اين است که تفاوت ميزان درک افراد پس از مطالعه نسخه چاپي و الکترونيکي کتاب، احتمالا بخاطر حس لمس برگه ها است. در اين استدلال آنها معتقدند لمس ورق هاي کاغذ احتمالا منجر به ثبت لحظه براي خواننده مي شود؛ چيزي که در کتابخوان هاي پلاستيکي الکترونيک بروز نمي کند. تئوري ديگري که براي اين نتيجه به ذهن محققان رسيده اين است که متون الکترونيک به اندازه متون چاپي براي خواننده ها قابل درک و هضم نيستند. تمامي شرکت کنندگان در اين تحقيق، دانشجويان دکترا و پست دکترا بوده اند و تنها دو نفر از آنها پيش از آن مطالعه از طريق کيندل را تجربه کرده بودند. خانم Anne Mangen در اين باره مي گويد: آشکار است که ما هنوز نمي توانيم نتيجه دقيقي از تجربه مطالعه با ابزارهاي مختلف از تحقيق انجام شده استخراج کنيم. بهبود نتايج ممکن است به آزمايشات بيشتر نياز داشته باشد. آزمايشاتي که در آن کاربران بيشتري با تجربه مطالعه با کيندل در مقابل افرادي که تجربه مطالعه کتاب هاي چاپي بيشتري دارند را مورد مقايسه قرار دهد. نتايج کامل چنين مقايسه اي شايد دهه ها طول بکشد. مقايسه کيفيت و سايز صفحه نمايش کتابخوان هاي الکترونيک در مقايسه با کتابهاي چاپي و فاکتورهاي متعدد ديگر ممکن است در نتيجه نهايي موثر باشند. همچنين تمرکز بر رفتار کودکان در کار با ابزارهاي ديجيتال و قدرت و سرعت يادگيري آنها مي تواند در فهم بهتر ميزان درک کافي يا ناکافي انسان از مطالعه کتاب هاي الکترونيک به ما کمک کند. البته براي بهبود مقايسه محتواي چاپي و ديجيتال، بايد نوع محتوا، موضوع و سن کودکان يا ساير نمونه هاي بررسي نيز مورد توجه قرار گيرد. همچنين همانطور که اشاره شد، ميزان متني که در هر صفحه از کتاب هاي چاپي و الکترونيک در معرض ديد و مطالعه افراد قرار مي گيرد نيز بايد مورد توجه قرار گيرد. براي مثال، در اين تحقيق، افرادي که از کتابخوان الکترونيک براي مطالعه داستان مزبور استفاده کرده بودند، در مقايسه با آنها که نسخه چاپي کتاب را خوانده اند، قدرت طبقه بندي و ترتيب دهي کمتري در اتفاقات داستان داشتند، که مي تواند به نوعي توجيهي بر فاکتور اشاره شده باشد. همچنين لازم است ساير حالاتي که ممکن است نتيجه تاثير مطالعه کتاب چاپي يا الکترونيک باشد نيز بايد مورد توجه و مقايسه قرار گيرد. بر اساس نتايج يک نظرسنجي مجزا، قدرت تشخيص همه کودکان سه تا پنج ساله که به محتواي چاپي دسترسي داشتند به يک اندازه و نامطلوب بوده است. در حالي که نيمي از کودکان سه تا پنج ساله که به صورت ترکيبي از محتواي چاپي و الکترونيک بهره مي بردند داراي قدرت تشخيص و ارزيابي کافي از آن محتوا در سن خود بوده اند. حدود پنج ششم کودکان دسته اول تا ۱۰ سالگي مهارت کافي در مطالعه ندارند و اين نشان مي دهد مطالعه محتوا به صورت ترکيبي از کتابهاي چاپي و الکترونيک مي تواند براي بچه ها موثرتر و البته مثبت باشد. در مجموع اينکه چه شکلي از ميزان مطالعه براي بزرگسالان بيشترين تاثير را بر روي ميزان درک مطلب داشته باشد، کماکان نامشخص است. اما احتمال مي رود ترکيبي از هر دو نوع براي بهبود درک محتوا تاثير بيشتري داشته باشد.