آیا ترکیه عضو اتحادیه اروپا نخواهد شد؟

تسنیم/ گزارشگر پارلمان اروپا بر این باور است که ترکیه کنونی نسبت به کشور چند سال قبل پسرفت جدی به خود دیده و سال به سال از اتحادیه اروپا دور و دورتر شده است.
در شرایطی که ترکیه به دنبال راضی کردن کشورهای اروپایی برای کاهش نرخ تعرفههای گمرکی است، این کشورها تمایلی به دادن امتیاز ندارند و درخواست مکرر مقامات آنکارا برای تساهل در صدور ویزا را نیز نادیده گرفتهاند.
یکی از دلایل اصلی این رویکرد اروپا، گزارشهای انتقادی پارلمان اروپا در مورد شرایط سیاسی و اجتماعی ترکیه است و در این گزارشها، انتقادات فراوانی در مورد نظام حکمرانی ترکیه، تمامیت خواهی حزب حاکم و فقدان استقلال قوه قضاییه مطرح شده است.
قبلاً تدوین گزارشهای سالانه در مورد اتحادیه اروپا بر عهده یک سیاستمدار هلندی به نام کاتی پیری بود که به خاطر بیان انتقادات گسترده در مورد ترکیه، نزد مقامات دولت اردوغان منفور بود. دولت اردوغان امیدوار بود پس از انتخابات جدید پارلمان اروپا، وظیفه تدوین گزارش درباره ترکیه بر عهده سیاستمدار دیگری گذاشته شود که درباره ترکیه، حسن نیت و تسامح بیشتری به خرج دهد. اما این اتفاق نیفتاد و ناچو سانچز آمور، دیگر گزارشگر ترکیه در پارلمان اروپا، حتی از کاتی پیری نیز سخت گیرتر است.
ترکیه انتظارات توقعات اتحادیه اروپا را برآورده نکرد
ناچو سانچز آمور، گزارشگر پارلمان اروپا (EP) ترکیه جدیداً در مصاحبه با پایگاه اینترنتی خبری T24 به موضوعاتی اشاره کرده که نشان دهنده توقف کامل روند پیوستن ترکیه به اتحادیه است.
موضوعی که دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه در آنکارای پایتخت را عصبانی کرده، این است که سانچز آمور درخواست مصاحبه با دو رسانه طرفدار حزب حاکم ترکیه را رد کرده، اما در شرایطی با تی 24 مصاحبه کرده که این پایگاه خبری تحلیلی به عنوان مهمترین سکوی اینترنتی منتقدین اردوغان شناخته میشود.
گزارشگر ترکیه در پارلمان اروپا درباره وضعیت سیاسی ترکیه میگوید: «چیزهایی که در ترکیه اتفاق میافتد، به طور مداوم توسط ما رصد و پیگیری میشود. موج اخیر دستگیری فعالان سیاسی و روزنامه نگاران در آنکارا و استانبول، شایان تاسف است. من سال گذشته در سفر به آنکارا، سعی کردم در این مورد پیامهایی بدهم و اتحادیه اروپا نیز پیامهای مشابهی داده است. گفتیم لطفاً بگذارید شهرداران منتخب مردم بر سر کار بمانند و سیاست عزل، انتخاب قیم و سرپرست و بیتوجهی به نتایج انتخابات محلی را کنار بگذارید. اما متاسفانه هر هفته شاهد این هستیم که یک شهردار به راحتی عزل میشود و فردی از حزب حاکم به جای او نصب میشود. البته در برخی موارد رویههای بسیار عجیبی اعمال میشود. به عنوان مثال، در دستگیری احمد اوزر، شهردار اسنیورت استانبول، یک فقره شنود تلفن 10 سال پیش، به عنوان مدرک جرم ارائه شد! ما حتی نمیدانیم که آیا آن شنودها با حکم قضایی انجام شده یا خیر. عزل شهرداران، ضربهای جدی به دموکراسی ترکیه است. بدون تصمیم دادگاه نمیتوان شهردار را از سمت خود برکنار کرد. آنچه در حال حاضر در ترکیه اتفاق میافتد این است که شهرداران با تصمیم اداری از سمت خود برکنار میشوند، نه با تصمیم دادگاه در پایان یک روند قانونی. مشکل بزرگ دیگر این است که همیشه یک نماینده از حزب حاکم به جای شهردار برکنار شده منصوب میشود و چنین چیزی به معنی نادیده گرفتن اراده مردم است».
گزارشگر پارلمان اروپا اعلام کرده که دولت اردوغان به بهانه حمایت از ترور، به راحتی افراد را زندانی میکند و این در حالی است که شمولیت این اتهام، به حدی غیرقانونی و گسترده است که با چنین استدلال ضعیفی، میتوان نیمی از جمعیت ترکیه را متهم و دستگیر کرد!
عادی سازی جرایم و تخلفات دولت
گزارشگر پارلمان اروپا درباره تمامیت خواهی و اقتدارطلبی حزب اردوغان میگوید: «بدترین چیز این است که جامعه ترکیه، در حال عادیسازی تمام جرایم و تخلفات دولت است. مردم و بسیاری از رسانهها تقریباً این موارد را عادی قلمداد میکنند. حتی عجیبترین چیزها در حال حاضر توسط مردم ترکیه عادی تلقی میشود. اینها به قدری مکرر اتفاق افتاده که گویی قبح آن از بین رفته است. در یک کشور عادی تحت استیلا و حاکمیت قانون وجود دارد، چنین اتفاقاتی نمیتواند رخ دهد».
کسی ترکیه را به عنوان نامزد عضویت نمیبیند
گزارشگر پارلمان اروپا اعلام کرده که حالا در بروکسل، عملاً کسی ترکیه را به عنوان نامزد عضویت نمیبیند. چرا که دولت ترکیه عملاً به انتقادات و درخواستهای قبلی اتحادیه هیچ اعتنایی نکرده است.
سانچر آمور میگوید: «امروزه با ترکیه بیشتر شبیه یک حزب ثالث رفتار میشود تا یک کشور نامزد. دولت به شهروندان ترکیه میگوید: شما در مهمترین کشور جهان زندگی میکنید و از آنجایی که شما در مهمترین کشور جهان زندگی میکنید، نگران حقوق بشر نباشید، ما از آن مراقبت خواهیم کرد! اما این فقط راهکاری برای ساکت کردن مردم است. مقامات دولت اردوغان میخواهند هیچ کس در مورد زندانیان سیاسی همچون عثمان کاوالا، صلاح الدین دمیرتاش، عایشه بریم یا روزنامه نگاران دستگیر شده صحبت نکند. به عنوان مثال، برای ما بسیار عجیب است که ملیسا سوزن بازیگر به خاطر نقشی که سالها پیش در یک سریال تخیلی تلویزیونی بازی کرده، مورد بازجویی قرار میگیرد! اینها مجموعهای از دلایل مهم است که موجب شده سیاستمداران اروپایی بگویند، دیگر چیزی برای گفتگو با ترکیه وجود ندارد. شاید من تنها کسی باشم که هنوز معتقدم صحبت درباره این مسائل مهم است».
سانچز در ادامه گفته است: «وضعیت واقعی ترکیه چنین است: دولت تمایل ندارد در مورد دموکراسی و حقوق بشر صحبت کند. این دقیقاً همان چیزی است که من در سالهای اخیر نگران آن بودم. به همین دلیل، ترکیه هر روز از قامت یک کشور نامزد عضویت در اتحادیه، دور و دورتر میشود. همانطور که میدانید، زمانی که تنشهای ناشی از مدیترانه شرقی اعم از یونان و قبرس کاهش یافت، ما یک برنامه مثبت به ترکیه پیشنهاد کردیم. ولی متاسفانه از ترکیه پاسخی دریافت نکردیم. سپس هاکان فیدان وزیر امور خارجه را به نشست غیررسمی وزرای خارجه اتحادیه اروپا دعوت کردیم، چیزی که سالها طرف ترکیه از ما میخواست. در مقابل، آنکارا هیچ علامتی مبنی بر بازگشت به دستور کار اتحادیه اروپا نشان نداد و به احکام دادگاه حقوق بشر اروپا نیز اعتنا نمیکند. تنها چیزی که به ما گفته شد این بود که ما خواهان نوسازی اتحادیه گمرکی و آزادسازی ویزا هستیم. به عبارت دیگر، دائماً چیزی از اتحادیه اروپا خواسته می شود، اما از اصلاحاتی که باید در داخل کشور انجام شود، خبری نیست. نکته ای که در پایان این روند به آن رسیدیم این است که ترکیه صرفاً به یک کشور همسایه برای اتحادیه اروپا تبدیل شده است. در این شرایط که دولت به راحتی سران توسیاد و مهمترین نهاد بخش خصوصی اقتصاد ترکیه را بازداشت می کند، هیچ شرکتی از اروپا در چنین کشوری سرمایه گذاری نمی کند. چرا که می ترسد، کارمندانش هر لحظه در معرض خطر تحقیق و دستگیری باشند».