اسرائیل هر روز تنهاتر؛ سونامی انزوای تل‌آویو به اروپا رسید

فارس/ تصاویر تلخ و تکرارشونده از غزه، افکار عمومی در اروپا را به نقطه‌ای رسانده که دولت‌ها چاره‌ای جز بازنگری در روابط خود با اسرائیل نمی‌بینند؛ اکنون زمزمه‌هایی از تعلیق شراکت با کابینه نتانیاهو در پایتخت‌های اروپایی شنیده می‌شود.

شبکه «الجزیره» امروز (دوشنبه) در گزارشی تحلیلی در این باره می‌نویسد: نگرانی عمیق از انزوای اسرائیل به بحث اصلی رسانه‌های اسرائیلی و بین‌المللی تبدیل شده است؛ نگرانی که ناشی از برملا شدن رویکرد خشونت‌آمیز در جنگ ۱۹ ماهه اخیر است. به عقیده این رسانه‌ها، این موضوع دیگر فقط به اروپا محدود نمی‌شود؛ بلکه بی‌تفاوتی آمریکا نسبت به تحرکات و تهدیدهای اروپا نیز به این نگرانی دامن زده است. اکنون، سپر حفاظتی آمریکا در محافل بین‌المللی که همواره حامی اسرائیل بوده، در اروپا رو به زوال است و بیم آن می‌رود که این اتفاق در سازمان ملل نیز رخ دهد. برخی معتقدند تحرکات اروپا سنجیده و از پیش با دولت آمریکا هماهنگ شده است تا اسرائیل را از دستیابی به اهداف اعلام شده‌اش در جنگ بازدارد. گروهی دیگر نیز بر این باورند که گسترش اهداف جنگ توسط نتانیاهو و افزودن طرح ترامپ برای آواره کردن فلسطینیان به آن، به وخامت فزاینده بحران افزوده است. تحرکات اروپا دیگر با اصطلاحات سیاسی معمول توصیف نمی‌شود، بلکه از واژگانی چون «سونامی» و «گردباد» برای توصیف آن استفاده می‌شود. از دیدگاه اسرائیل، وضعیت کنونی بی‌سابقه است و جوهره رابطه اسرائیل با غرب و مشروعیت اقداماتش را به خطر می‌اندازد.
تغییر دیدگاه‌ها و افزایش فشارهابا وجود اینکه اسرائیلی‌های راست‌گرا هنوز از پذیرش واقعیت سر باز می‌زنند و تنها به تکرار اتهامات یهودستیزی می‌پردازند، اما اکثر اسرائیلی‌ها شاهد تغییر در افکار عمومی اروپا هستند. آن‌ها می‌بینند که دولت‌هایی که زمانی قویا از اسرائیل حمایت می‌کردند، اکنون مجبور به تغییر موضع شده‌اند.

---

بازار

---

تقریبا پس از گذشت ۱۹ ماه از جنگ، هلند که همواره در کنار اسرائیل بوده، اکنون یک خط قرمز در برابر ادامه تجاوزات اسرائیل تعیین کرده و خواستار بازنگری در توافق‌نامه‌های شراکتی با این رژیم شده است. رهبران فرانسه، بریتانیا و کانادا نیز با شعار «بس است»، قصد خود را برای بررسی تحریم‌ها علیه اسرائیل در صورت عدم توقف جنگ اعلام کرده‌اند. از دیدگاه اسرائیل، خطرناک‌ترین بخش اظهارات آن‌ها، تأکید بر اهمیت کنفرانس صلح ماه آینده بود؛ زیرا این کنفرانس بهترین امید برای پایان دادن به رنج خانواده‌های اسرا، کاهش مصائب غیرنظامیان در غزه و ایجاد مسیری به سوی راه حل دو دولتی را فراهم می‌کند.

آن‌ها تأکید کردند: «همه ما باید برای اجرای راهکار دو دولتی تلاش کنیم؛ این تنها راه دستیابی به صلح و امنیت پایدار مورد نیاز اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها و تضمین ثبات بلندمدت در منطقه است.»
علاوه بر این، نخست‌وزیر اسپانیا نیز بر لزوم مقابله با نسل‌کشی فلسطینیان در غزه تأکید کرده است. رئیس‌جمهور فرانسه نیز اعلام کرد که این کشور و سایر کشورها در کنفرانس بین‌المللی آتی، کشور فلسطین را به رسمیت خواهند شناخت.

۲۵ کشور غربی نیز نگرانی شدید خود را از وضعیت فلسطینیان در غزه اعلام کرده‌اند. عملا بریتانیا مذاکرات توافقنامه تجارت آزاد با اسرائیل را متوقف کرده و تحریم‌هایی را علیه سران شهرک‌نشینان اعمال کرده است. سوئد نیز قصد خود را برای اعمال تحریم‌هایی علیه وزرای اسرائیلی، به‌ویژه حامیان قحطی و آوارگی، اعلام کرده است. پیامدهای اقتصادی و دیپلماتیکدر وضعیت کنونی و به دعوت وزیر امور خارجه هلند، جلسه‌ای با حضور وزرای خارجه اتحادیه اروپا برگزار شد تا درباره لغو توافق شراکت با اسرائیل گفت‌وگو شود. از ۲۷ کشور عضو اتحادیه، ۱۷ کشور با بازنگری در این توافق موافقت کردند؛ زیرا لغو کامل آن نیازمند اجماع است، در حالی که بخش‌هایی از آن را می‌توان با اکثریت آرا لغو کرد. اسرائیلی‌ها اذعان دارند که اظهارات و مواضع افراطی سرانشان در مورد «نسل‌کشی، آوارگی و قحطی»، علاوه بر کشتار و ویرانی غیرنظامیان، نقش محوری در تغییر مواضع دولت‌های اروپایی داشته است. این اظهارات و اقدامات، ترمزهایی را که در گذشته مانع از ابتکارات برای محدود کردن اسرائیل در اتحادیه اروپا می‌شد، از بین برده است.
همچنین، فشارهای مردمی مداوم در بیش از یک سال و نیم گذشته برای اقدام به نفع فلسطینیان، بقایای حمایت اروپا از کابینه نتانیاهو را در هم شکسته است. آلمان، دوست بزرگ اسرائیل، اکنون در تلاش است تا نفوذ خود را برای اتخاذ موضعی یکپارچه در بروکسل نسبت به اسرائیل به کار گیرد و خواستار بازگشایی گذرگاه‌ها و توقف صریح جنگ است و عملیات نظامی را محکوم می‌کند. وزیر خارجه آلمان گفته است که حمله زمینی «نگرانی عمیقی» در آلمان ایجاد کرده است.وزیر خارجه ایتالیا نیز با لحنی تندتر گفته است: «باید به کابینه اسرائیل بگوییم که کاسه صبر لبریز شده است.» او تأکید کرد که دولت ایتالیا از بزرگترین حامیان اسرائیل بوده، اما اکنون زمان آن رسیده است که این حمایت متوقف شود.
طبق نظرسنجی‌های روزنامه «گلوبس»، ۴۲٪ از آلمانی‌ها معتقدند که اسرائیل با فلسطینیان همان کاری را می‌کند که نازی‌ها با یهودیان کردند (نظرسنجی بنیاد برتلزمن). همچنین ۵۰٪ از اسپانیایی‌ها از مادرید می‌خواهند «تلاش بیشتری برای مهار اسرائیل» انجام دهد. ۵۶٪ از سوئدی‌ها نگاه منفی به اسرائیل دارند و ۶۰٪ از ایتالیایی‌ها معتقدند حمله اسرائیل به غزه «غیرموجه» است (داده‌ها بر اساس نظرسنجی‌های یوگاو). در هر حال، دولت‌ها تاکنون موفق شده بودند اسرائیل را از افکار عمومی مخالف حفظ کنند. اکنون این محافظت از بین رفته است. انزوای اسرائیل همانطور که پیشتر ذکر شد، اسرائیل معتقد است که انتقادات جدید اروپا، لحن تند و تهدیدها و مطالبات، تنها به دلیل افکار عمومی داخلی نیست، بلکه حاصل حمایت ضمنی واشنگتن است. اروپایی‌ها می‌بینند که دولت کنونی آمریکا نیز از سیاست‌های فعلی انتقاد می‌کند و از این منظر، سعی در بهره‌برداری از قدرت خود دارند. با وجود واکنش‌های تند نتانیاهو و وزیر خارجه‌اش گیدئون سعر نسبت به مواضع و اظهارات اروپا، آن‌ها این موضع‌گیری‌ها را بسیار جدی می‌گیرند. پیامدهای اقتصادی مواضع اروپا برای اسرائیل وخیم است؛ دلیل ساده آن این است که اروپا بزرگترین شریک تجاری اسرائیل با ارزشی بالغ بر ۵۰ میلیارد یورو است. به گفته دکتر «مایا سئون تزدقیاهو» از مؤسسه «متاویم» در دانشگاه عبری، «گلوله از لوله تفنگ شلیک شده است.» او می‌گوید: «ما نمی‌دانیم به کجا خواهد رسید. این گامی است برای وخامت بیشتر جایگاه اسرائیل به عنوان یک طرف طردشده که تعدادی از دوستانش را در اروپا از دست می‌دهد. این سیل به سرعت در هفته‌های اخیر رخ داد و این تصمیم می‌تواند به یک سونامی سیاسی دامن بزند.»
طبق مفاد توافق‌نامه‌ها، همواره بندی مربوط به احترام به حقوق بشر وجود دارد و در این زمینه، اکثر نهادهای اروپایی معتقدند که سابقه اسرائیل فورا آن را به عنوان «متمرد» تلقی می‌کند. بر اساس یکی از روزنامه‌های اسرائیلی: «یک شرکت اروپایی وقتی به فکر راه‌اندازی کارخانه در اسرائیل یا همکاری با یک شرکت اسرائیلی است، باید چه فکری کند، در حالی که از فروپاشی کامل روابط نگران است؟» بازنگری در شراکت و سونامی سیاسی«کایا کالاس» وزیر خارجه اتحادیه اروپا، اظهار داشته است که با توجه به ادامه و تشدید جنگ در نوار غزه و بدتر شدن بحران انسانی در این منطقه، اتحادیه امکان لغو توافقنامه‌های مشارکتی را که اسرائیل و اتحادیه اروپا در سال ۱۹۹۵ امضا کرده‌اند، بررسی خواهد کرد؛ توافقنامه‌هایی که چارچوب روابط بین دو طرف را تنظیم می‌کنند. رسانه‌های اسرائیلی می‌گویند این «بازنگری» نه‌تنها مهمترین توافقنامه‌های تجاری اسرائیل را که ارزش آنها سالانه حدود ۵۰ میلیارد یورو است، به خطر می‌اندازد، بلکه تمام توافقنامه‌های دیگر بین اسرائیل و کشورهای اروپایی را نیز زیر سوال می‌برد. از جمله مهم‌ترین این توافقنامه‌ها، برنامه پیشگام «افق» برای همکاری‌های علمی، پژوهشی، توسعه‌ای و فناوری بین اسرائیل و کشورهای اتحادیه اروپا است که حداقل دوسوم از آن قبلا از این اعلامیه حمایت کرده‌اند. رؤسای دانشگاه‌های اسرائیل نگرانی شدید خود را از پیامدهای چنین اقدامی ابراز کرده‌اند و هشدار داده‌اند که این امر می‌تواند برای اسرائیل بی‌سابقه باشد.
رؤسای دانشگاه‌ها به روزنامه اسرائیلی «معاریو» گفته‌اند: »این یک گام بی‌سابقه است که می‌تواند به طور جدی به همکاری با نهادهای تحقیقاتی پیشرو در اروپا آسیب برساند و منجر به حذف پژوهشگران اسرائیلی از گروه‌های تحقیقاتی بین‌المللی و توقف سرمایه‌گذاری‌های تحقیقاتی به مبلغ حدود ۱.۵ میلیارد یورو شود.» از سوی دیگر، توافقنامه شراکتی با توافقنامه «آسمان‌ باز» و تبادل دانشجو در چارچوب برنامه «اراسموس» نیز مرتبط است. حتی اگر توافقنامه شراکتی لغو نشود، نتیجه‌گیری حاصل از بررسی ماده دوم مربوط به حقوق بشر این خواهد بود: «اسرائیل متمرد است.»یکی از شدیدترین نگرانی‌های کنونی اسرائیل، سکوت آمریکا در قبال مواضع اروپا است. واشنگتن هیچ بیانیه محکومیتی در پی تهدیدهای بریتانیا، فرانسه و کانادا مبنی بر اعمال تحریم‌ها صادر نکرده است.
چیزی که به نگرانی می‌افزاید، این است که اگر مطالبات برای پایان جنگ به شورای امنیت سازمان ملل برسد، آمریکا چه خواهد کرد؟ آیا در این شرایط از حق وتو استفاده خواهد کرد، در حالی که گزارش‌های مکرری مبنی بر «لبریز شدن صبر» و «ناامیدی» ترامپ از کابینه نتانیاهو وجود دارد و حتی بنا بر گزارش‌های متعددی که تکذیب شده‌اند، ترامپ تهدید به رها کردن اسرائیل کرده است؟ به طور کلی، وب‌سایت «یدیعوت» به نقل از منبعی در وزارت خارجه اسرائیل گزارش داد: «ما با یک سونامی واقعی مواجه هستیم که بدتر خواهد شد. ما در بدترین وضعیتی قرار داریم که تاکنون تجربه کرده‌ایم. این بسیار بدتر از یک فاجعه است، زیرا جهان با ما نیست.»

وی ادامه داد: «از نوامبر ۲۰۲۳، جهان در صفحه تلویزیون‌های خود تنها کودکان فلسطینی کشته شده و خانه‌های ویران شده را دیده و خسته شده است. اسرائیل هیچ راه‌حلی، هیچ تمهیداتی برای فردای جنگ، و هیچ امیدی ارائه نمی‌دهد. تنها مرگ و ویرانی. تحریم خاموش ابتدا اینجا بود و شدیدتر خواهد شد. نباید این موضوع را دست کمبگیریم. هیچ کس نمی‌خواهد نام خود را با اسرائیل مرتبط کند.»
با وجود تمام این مسائل، در اسرائیل کسانی هستند که شرط می‌بندند اروپا قادر به تحمیل نظر خود و تحریم اسرائیل نخواهد بود. آن‌ها معتقدند که آنچه رخ خواهد داد، اقداماتی مانند فراخواندن سفیران برای مشورت، اعمال تحریم‌های بیشتر علیه شهرک‌نشینان افراطی، و ادامه تهدید به تعلیق توافقنامه‌های تجاری خواهد بود؛ امری که می‌توان با کمک دوستان اسرائیل در اتحادیه اروپا، به ویژه مجارستان و جمهوری چک، مانع آن شد. با این حال، تهدیدها به اعمال تحریم‌ها و به رسمیت شناختن کشور فلسطین، فضای موجود را به میزان قابل توجهی تیره و تار خواهد کرد. این امر چراغ سبز را برای تعمیق «تحریم خاموش» علیه اسرائیل روشن خواهد کرد: اجتناب بخش خصوصی از روابط اقتصادی، لغو همکاری‌های علمی، دانشگاهی و فناوری، و کنار گذاشتن پروژه‌های فرهنگی، گردشگری، پژوهشی، توسعه‌ای و ورزشی و سایر موارد.

به پیج اینستاگرامی «آخرین خبر» بپیوندید
instagram.com/akharinkhabar