الجزیره: ترامپ متوجه شده پوتین با نیت صادقانه مذاکره نمیکند

جماران/ ترامپ قویترین تهدید تحریمی را تاکنون مطرح کرد و پیشنهاد داد در صورتی که مسکو با آتشبس در مدت 50 روز، یعنی تا 3 سپتامبر، موافقت نکند، یک تعرفه گمرکی ثانویه 100 درصدی بر کشورهایی که نفت روسیه را میخرند، اعمال شود.
به گزارش الجزیره، دوشنبه 14 ژوئیه 2025، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، به تغییر اساسی در رویکرد خود در قبال جنگ روسیه علیه اوکراین اشاره کرد. او عزم خود را برای اعزام واحدهای بزرگ اضافی از سیستمهای دفاع هوایی به اوکراین ، در زمانی که شهرهای این کشور روزانه مورد حمله متوسط بیش از 100 پهپاد و موشک روسی قرار میگیرند، اعلام کرد.
مطابق با درز اطلاعات از کاخ سفید، او در یک تماس تلفنی قبلی از ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، درباره نوع سلاحهای تهاجمی که کییف برای حمله مستقیم به مسکو نیاز دارد، پرسید.
ترامپ همچنین قویترین تهدید تحریمی را تاکنون مطرح کرد و پیشنهاد داد در صورتی که مسکو با آتشبس در مدت 50 روز، یعنی تا 3 سپتامبر، موافقت نکند، یک تعرفه گمرکی ثانویه 100 درصدی بر کشورهایی که نفت روسیه را میخرند، اعمال شود.
اما علیرغم لحن تند او، این اظهارات تغییر ملموسی ایجاد نکرد. مقامات روسی سخنان او درباره حمله به مسکو را به سخره گرفتند. و محمولههای دفاع هوایی، با وجود اهمیتشان، رساندن آنها به مقادیری که ترامپ دربارهاش صحبت کرد، ماهها طول خواهد کشید.
تهدیدات تحریمی ترامپ بازارهای انرژی را تکان نداد، با اینکه چنین اقدامی معادل تلاش برای محاصره سومین تولیدکننده بزرگ نفت در جهان است.
اما تغییر در موضع ترامپ در قبال روسیه نباید غافلگیرکننده باشد. با وجود آنچه از تحسین شخصی او نسبت به ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، به نظر میرسد، دیدگاه او نسبت به منافع استراتژیک آمریکا به طور اساسی با دیدگاه پوتین در تضاد است.
ترامپ خواهان صادرات بیشتر گاز آمریکا است، در حالی که پوتین به دنبال جبران خسارت خود به بازارهای اروپایی از طریق صادرات گاز روسیه از طریق بازارهای جایگزین است.
ترامپ به دلیل موقعیت گرینلند در مسیرهای حمل و نقل قطبی در آینده به آن اهمیت میدهد، در حالی که روسیه برای تقویت حمایت چین از خود، به یک مسیر قطبی رقیب متکی است. پوتین خواهان کنترل بر بیشترین مقدار ممکن از منابع معدنی اوکراین است و ترامپ نیز همین را میخواهد، اما به نفع واشنگتن.
ترامپ از وعده اولیه خود مبنی بر پایان دادن به مناقشه در یک روز، ولو با تأخیر، عقبنشینی کرد، که بعداً اعتراف کرد که مبالغه بوده است. همچنین دشمنی قدیمی او با زلنسکی، که به رسوایی تلاش او برای اخاذی از رئیس جمهور اوکراین به نفع کارزارش علیه بایدن (که منجر به استیضاح او برای اولین بار در کنگره شد) بازمیگردد، پس از موافقت کییف با یک مشارکت استراتژیک بلندمدت با واشنگتن در مورد منابع معدنی، کاهش یافته است.
ترامپ متوجه شده است که پوتین با نیت صادقانه مذاکره نمیکند. مذاکرات صلح بین کییف و مسکو در ماه مه و ژوئن هیچ پیشرفتی نداشت، بلکه طرفین فقط برای راضی کردن ترامپ و جلب او به طرف خود در آن شرکت کردند.
شاید این درک ترامپ پس از آن حاصل شد که پوتین سقف خواستههای خود را در طول آن مذاکرات بالا برد. او اصرار داشت که تمام مناطق اوکراینی جنوبی و شرقی را که ادعای ضمیمه کردن آنها را دارد، کنترل کند، با اینکه کنترل کامل خود را بر آنها اعمال نکرده است، بلکه خواستار ایجاد یک "منطقه حائل" در شمال اوکراین نیز شد.
تا به امروز، تغییرات ترامپ به دو دلیل تأثیر واقعی نداشته است:
اولاً، به این دلیل که تهدید او به وضع تعرفه بر نفت روسیه به خودی خود جدی به نظر نمیرسد. ترامپ همواره نسبت به افزایش قیمت نفت هشدار داده و پیش از این نیز علناً از جهش قیمت نفت پس از حملاتش به ایران در ژوئن انتقاد کرده بود.
ثانیاً، به این دلیل که وضع تعرفههای ثانویه قبلاً مؤثر واقع نشده است. ترامپ تهدیدی مشابه را علیه صادرات ونزوئلا در ماه مارس به کار برد و با وجود کاهش موقت آن، پس از افزایش خریدهای پکن، دوباره افزایش یافت.
در سایه جنگ تجاری بین ترامپ و چین، که شاهد تهدیدات آمریکا به وضع تعرفههای بیش از ۱۰۰٪ بود، بعید است پکن، بزرگترین خریدار نفت روسیه، به تهدیدی مشابه اهمیت دهد.
تصمیم ترامپ مبنی بر مهلت دادن به مسکو تا ۳ سپتامبر، شاید تصویب پیشنویس قانونی در مجلس سنا را که تحریمهای بیشتری را علیه روسیه وضع میکند، پیچیده کند، با وجود اینکه ۸۳ نفر از ۱۰۰ عضو مجلس در حمایت از آن مشارکت دارند. همچنین رهبری حزب جمهوریخواه در هر دو مجلس سنا و نمایندگان از خشمگین کردن ترامپ، که خواستار تسلط تقریباً مطلق بر سیاستهای حزبش است، محتاط هستند.
با اینکه ترامپ اروپاییها را وادار کرد علناً اعتراف کنند که حمایتشان از کییف پرهزینه است - و حمایت جمعی آنها حتی پیش از آغاز دوره دوم ریاستجمهوری ترامپ از آنچه ایالات متحده ارائه کرده بود فراتر رفت - تجهیزات و فناوری آمریکایی همچنان اساس توانایی اوکراین برای مقاومت یا تغییر مسیر جنگ خواهد بود. با این حال، رساندن سلاحهای جدید و آموزش نیروهای اوکراینی برای استفاده از آنها زمان خواهد برد.
ترامپ باید رویکرد خود را تغییر دهد. ایالات متحده نمیتواند به تنهایی از نظر اقتصادی به روسیه فشار بیاورد تا پوتین را مجبور به مذاکره جدی کند، بلکه نیازمند رویکردی چندجانبه است، که دستیابی به آن زمانی که واشنگتن با متحدان و شرکای خود در تضاد است، دشوار است.
در مورد محدودیتهای بیشتر بر صادرات نفت روسیه، شانس ترامپ برای متقاعد کردن مسکو اندک است. اما چنین محدودیتهایی ممکن است هند را به تغییر موضع خود سوق دهد. دهلی نو از یک خریدار حاشیهای نفت روسیه پیش از تهاجم همهجانبه به دومین بازار بزرگ آن تبدیل شده است و اکنون ۴۰٪ از واردات آن را تشکیل میدهد.
هاردیب سینگ پوری، وزیر نفت هند، هفته گذشته گفت که کشورش موضع خود را تغییر نخواهد داد و اشاره کرد که به محدودیتهای قبلی مانند سقف قیمت نفت که توسط دولت بایدن با همکاری گروه هفت در سال ۲۰۲۲ تصویب شد، پایبند بوده است.
هدف از این سقف، اجازه دادن به ادامه جریان نفت روسیه بود، اما با محدود کردن درآمدهای آن، برای جلوگیری از اختلال در بازار. این منطقی است که ترامپ هنوز هم آن را تقلید میکند و پیش از این نیز جنت یلن، وزیر خزانهداری آمریکا، از آن برای تأمین "معاملات" نفتی برای هند و بازارهای در حال توسعه حمایت کرده بود.
اما وزیر هندی افزود که کشورش ممکن است در صورت وجود توافق بینالمللی برای تغییر الگوی خرید نفت روسیه، در موضع خود تجدید نظر کند.
اگر ترامپ میخواهد تهدیدهایش برای مسکو معتبر باشد، باید رویکردی بینالمللی را در پیش بگیرد.
برخی از اقدامات به راحتی قابل انجام هستند. در حالی که دولت ترامپ در اعمال تحریمهای جدید مردد است، بروکسل و لندن رهبری تلاشها برای هدف قرار دادن "ناوگان پنهان" روسیه را بر عهده دارند که برای دور زدن تحریمها و سقف قیمت استفاده میشود و پیشنهاد بستههای جدیدی از تحریمها را میدهند که شامل تعدیل سقف قیمت نفت در زمان پایین بودن قیمتها میشود.
اتحادیه اروپا طی شش ماه گذشته دو بسته تحریمی را تصویب کرده است که آخرین آن در ۱۸ ژوئیه بود و فرض بر این است که ترامپ به سرعت اقدامات مشابه را اتخاذ کند.
اگر اروپا نیز بتواند از وضع تعرفههای ثانویه یا سایر تحریمها علیه خریداران نفت روسیه حمایت کند، این امر اثربخشی این اقدام را افزایش میدهد. همچنین ترامپ میتواند صادرات گاز طبیعی مایع روسیه را از طریق قرار دادن شرکت "نواتک"، صادرکننده اصلی، در فهرست تحریمها هدف قرار دهد.
اروپا تا به امروز این اقدام را انجام نداده است، بلکه فقط از قصد خود برای توقف تدریجی خرید تا پایان سال آینده خبر داده است. اما از آنجا که بازار تانکرهای گاز مایع بسیار کوچکتر از بازار تانکرهای نفت است، دور زدن تحریمهای قبلی آمریکا علیه پروژههای گاز مایع روسیه دشوارتر بود.
اقتصاد روسیه سرانجام زیر بار جنگ پوتین و تمام تحریمهای ناشی از آن ناله میکند. گزارشها حاکی از آن است که بانکهای روسی مذاکرات اولیه را در مورد شرایط نجات خود توسط دولت آغاز کردهاند.
با این رنج، روسیه ادعا میکند که بر شهری در منطقه دنیپروپتروفسک (مرکز اوکراین) تسلط یافته است، ادعایی که کییف آن را رد میکند و هنوز تأیید نشده است. ترامپ میتواند عملاً بر مسیر جنگ تأثیر بگذارد اگر از مقاومت خود در برابر اجازه دادن به اوکراین برای حمله به زیرساختهای انرژی روسیه دست بردارد.
ترامپ شاید رویکرد جدیدی را در قبال روسیه اعلام کرده باشد، اما اینکه آیا این رویکرد از مرز سخنان فراتر خواهد رفت، به میزان آمادگی او برای همکاری با شرکا و متحدان و تحمل پیامدهای این فشار بستگی دارد.