۸۰ سال بعد از بمباران اتمی هیروشیما و ناکازاکی

ایسنا/ ۸۰ سال پس از بمباران هیروشیما، جهان با دستکم ۹ کشور مجهز به سلاح اتمی و هزاران کلاهک آماده انفجار بر لبه پرتگاه هستهای ایستاده است.
هفت صبح نوشت: درست ۸۰ سال پیش، ساعت ۸:۱۵ صبح، ششم اوت ۱۹۴۵. آسمان صاف هیروشیما ناگهان شکافت و هواپیمای آمریکایی، محمولهای مرگبار را بر فراز شهری ۳۵۰ هزار نفره رها کرد: بمبی از جنس اورانیوم با نامی کودکانه اما هولناک: پسرک کوچک (Little Boy). لحظهای بعد، انفجاری رخ داد که زمین و زمان درهم پیچید؛ دمای کانون انفجار به ۴ هزار درجه سانتیگراد رسید، اجساد بخار شدند، سایهها بر دیوارها حک شدند و هیروشیما به شهری بدون زمان بدل شد، گویی که هیچگاه نبوده است.
سه روز بعد، نوبت به ناکازاکی رسید؛ اینبار با بمبی از جنس پلوتونیوم، با نام مرد چاق (Fat Man). اما عمق فاجعه آن روزها، پشت لایههای سنگین سانسور نظامی پنهان شد. ورود خبرنگاران خارجی ممنوع شد، فیلمهای گرفتهشده از هیروشیما توقیف شدند و بازماندگان، با زخمهایی نه فقط جسمی که روانی و اجتماعی، برای دههها در سکوت ماندند. تخمینها میگوید در نتیجه آن دو بمباران، دستکم بیش از ۳۰۰ هزار نفر جان خود را از دست دادند و هزاران تن دیگر با سرطان، سوختگیهای مهلک، جهشهای ژنتیکی و انزوای اجتماعی، ادامه زندگی را تجربه کردند.
آنچه در پی این فاجعه آمد، فقط تسلیم نظامی ژاپن نبود؛ بلکه آغاز رسمی عصر هستهای جهان بود. اگرچه ژاپن از چند هفته پیش از این بمبارانها در تدارک تسلیم و پایان جنگ بهسر میبرد، اما ایالات متحده تصمیم خود را برای این کار گرفته بود. این انفجارها بیش از آنکه پایانبخش جنگ باشند، آغازگر یک نبرد تازه بودند: نمایش قدرت برای مسکو. آمریکاییها میخواستند نشان دهند که چه در چنته دارند و شوروی، چهار سال بعد با اعلام رسمی دستیابی به بمب هستهای به این چالش پاسخ داد و عصر رقابت هستهای به طور رسمی کلید خورد. البته این رقابت تنها در زمین نبرد آمریکا و شوروی باقی نماند و به کشورهای دیگر هم سرایت کرد.
در سال ۱۹۷۰، پنج قدرت اتمی وقت، شامل آمریکا، شوروی، بریتانیا، فرانسه و چین، پیمانی امضا کردند بهنام انپیتی (NPT) (پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای) که قرار بود مانعی برسر راه اشاعه این مرگآورها باشد اما در عمل، آنچه باقی ماند تنها امضایی خشک بود بر کاغذی بیاثر. نهتنها هیچیک از دارندگان جنگافزارهای هستهای زرادخانههای خود را کاهش ندادند، بلکه با فناوریهای نو، بهدنبال مدرنسازی نسلهای جدید بمبهای اتمی رفتند. هند، پاکستان، اسرائیل و کره شمالی نیز به این باشگاه مخوف پیوستند.
اکنون دستکم ۹ کشور به طور رسمی دارای جنگافزار اتمیاند. مجموع کلاهکهای هستهای فعال در جهان، طبق گزارشهای معتبر، بیش از ۱۳ هزار عدد برآورد میشود و از این میان، دستکم ۲ هزار کلاهک بهصورت آماده پرتاب فوری هستند، یعنی در هر لحظهای، با فشردن یک دکمه، فاجعهای بهمراتب بزرگتر از هیروشیما ممکن است رخ دهد. گفتنی است اگر همه این کلاهکها منفجر شوند، میتوان کره زمین را ۲۵ بار نابود کرد.
فناوری هستهای، امروز دیگر فقط ابزار جنگ نیست؛ در هیبت انرژی پاک نیز ظاهر شده است اما آنچه بسیاری از هواداران انرژی هستهای فراموش میکنند، سایه مرگباریست که بر سر این صنعت گسترده شده، از حوادث تلخ چرنوبیل تا فاجعه فوکوشیما و مهمتر از همه، خطر سرقت یا استفاده تروریستی از مواد شکافتپذیر. امروز، در 80 سالگی بمباران هیروشیما، زنگ خطر نهتنها برای گذشته که برای آینده جهان به صدا درآمده است. هر سال در پارک صلح هیروشیما، بازماندگان یا فرزندان آنان، زنگ صلح را به صدا درمیآورند، امید که این زنگها در گوش رهبران هستهای جهان صدا کند.