فارنافرز: چین طعم تلخ تحریمها را به آمریکا چشاند

فارس/ یک نشریه آمریکایی نوشت در عصر جدید اجبار اقتصادی، آمریکا طعم داروی تحریم خود را چشید.
گروه بینالملل خبرگزاری فارس، فارن افرز در گزارشی نوشت که اقتصاد جهانی وارد عصر جدیدی شده است. در این گزارش آمده است: «اعلام توافق "چارچوب" میان واشنگتن و پکن در ژوئن سال جاری، نشاندهنده تغییر بیسروصدای اقتصاد سیاسی جهانی است. این توافق، نه آغاز عصر آزادی یکجانبه دونالد ترامپ یا بازگشت به رقابت مدیریتشده قدرتهای بزرگ در دوره بایدن، بلکه گشایش رسمی عصر وابستگی مسلحشده است؛ زمانی که آمریکا طعم همان رفتارهایی را میچشد که سالها بر دیگران تحمیل کرده است. این عصر جدید، با ابزارهایی مثل تحریمها، حملات زنجیره تأمین و محدودیتهای صادراتی تعریف میشود که نقاط کلیدی اقتصاد جهانی را به میدان نبرد تبدیل کردهاند».طی بیش از دو دهه، آمریکا این نقاط کنترل در حوزه مالی، اطلاعات و فناوری را برای برتری استراتژیک به کار گرفته بود. اما حالا که تبادلات بازار با امنیت ملی در هم آمیخته، آمریکا باید در جهانی از منافعش دفاع کند که دیگر قدرتها نیز میتوانند نقاط قوت خود را فعال کنند. این تغییر، دولت ترامپ را وادار کرد تا با چین به توافق برسد. مقامات این دولت اعتراف کردهاند که در ازای کاهش محدودیتهای چین بر مواد معدنی نادر - که صنعت خودروسازی آمریکا را فلج کرده بود - در کنترل صادرات نیمههادیها کوتاه آمدهاند. شرکتهای آمریکایی مثل سازندگان نرمافزار طراحی چیپ، اکنون میتوانند فناوریشان را در چین بفروشند و انویدیا هم دوباره چیپهای H20 برای هوش مصنوعی به مشتریان چینی عرضه میکند.
توان صنعتی آمریکا وابسته به چین استوزیر امور خارجه، مارکو روبیو، در سخنانی در ژوئن به دلایل این تصمیم اشاره کرد و گفت: «چین بازار مواد نادر را قبضه کرده و ما را در تنگنا قرار داده است.» او افزود که دولت دریافته «توان صنعتیمان به کشورهایی مثل چین وابسته است که میتوانند آن را علیه ما به کار گیرند»، تغییری که «چالش بزرگ قرن جدید» است. هرچند روبیو بر خودکفایی تأکید کرد، عجله برای توافق نشان داد که تنها عمل کردن محدودیتهایی دارد. آمریکا حالا تهدیداتش را کاهش داده تا از فلج شدن بخشهای حیاتی اقتصادش جلوگیری کند، در حالی که دیگر قدرتها هم در این بازی جدید دست به کار شدهاند.سلاحهای اقتصادی مثل سلاحهای هستهای در حال گسترش هستنداین وضعیت، واشنگتن را مجبور کرده تا مانند دوره پس از توسعه بمب اتم توسط دیگران، امنیت اقتصادیاش را بازسازی کند. سلاحهای اقتصادی مثل سلاحهای هستهای در حال گسترشاند و معضلات جدیدی برای آمریکا و دیگر کشورها ایجاد کردهاند. چین با سرعت به این شرایط سازگار شده و مجموعهای از صنایع پیشرفته متمرکز بر انرژی میسازد، اما اروپا در تلاش است و آمریکا بهطور بیسابقهای مزیتهای نهادی و فناوریاش را از دست میدهد. یک مقام ارشد که نخواست نامش فاش شود، گفت: «ما در حال نابود کردن سیستمهایی هستیم که برای مدیریت این پیچیدگیها نیاز داریم.»
جهانی که جهانیسازی ساختوابستگی مسلحشده، محصول ناخواسته عصر جهانیسازی رو به پایان است. پس از جنگ سرد، کسبوکارها با تکیه بر زیرساختهای آمریکا، اقتصادی جهانی ساختند. اینترنت، تجارت الکترونیک و رسانههای اجتماعی آمریکا، ارتباطات جهان را به هم دوختند. سیستم مالی با دلار، بانکهای واسطه و شبکه سوئیفت ادغام شد و تولید نیمههادی به اروپا و آسیا گسترش یافت، اما مالکیت اصلی نزد شرکتهای آمریکایی ماند. این سیستمها به «استک»هایی تبدیل شدند که یکدیگر را تقویت میکردند، اما وابستگی به آنها نگرانی ایجاد نمیکرد - تا اینکه اشتباه واشنگتن برای دشمنان و متحدانش روشن شد.پس از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، آمریکا این سیستمها را برای تعقیب تروریستها به کار گرفت. طی دو دهه، اهدافش گسترش یافت؛ از بهرهبرداری از نقاط مالی علیه تروریستها به تحریم بانکها و قطع دسترسی کشورهایی مثل ایران از سیستم مالی جهانی رسید. اینترنت به ابزاری برای جاسوسی تبدیل شد و شرکتها اطلاعات کاربران را در اختیار گذاشتند. وقتی دولت اول ترامپ از توافق هستهای با ایران خارج شد، تهدید به تحریم اروپاییهایی کرد که با ایران تجارت میکردند، و دولتهای اروپایی عمدتاً ناتوان ماندند.
در سال ۲۰۱۹، کارشناسان این وابستگی مسلحشده را مطرح کردند؛ شبکههای اقتصادی کلیدی چنان متمرکز شده بودند که چند شرکت اصلی آنها را کنترل میکردند و دولتهایی مثل آمریکا میتوانستند از آنها علیه رقبا استفاده کنند. مقامات ارشد ترامپ از این ایده استقبال کردند و آن را در فشار بر هواوی به کار بردند، اما هدف اصلی نشان دادن جنبه تاریک این سلاحسازی بود. جهانیسازی به جای رقابت مسالمتآمیز، پر از سلسلهمراتب و آسیبپذیری شد.آمریکا طعم داروی تحریم را چشیدابزارهای وابستگی حالا علیه قدرت آمریکا به کار میروند. چین با تسلط بر مواد نادر، واشنگتن را به مذاکره کشاند و اروپا را تحت فشار گذاشت. در ژوئن، تولیدکنندگان آمریکایی و اروپایی با توقف خطوط تولیدشان به دلیل کمبود مغناطیسهای تخصصی روبهرو شدند. ترامپ در شبکه اجتماعیاش اعلام کرد: «چین مواد نادر و مغناطیسها را تأمین خواهد کرد»، که نشاندهنده شدت تهدید بود. چین با قانون کنترل صادرات در ۲۰۲۰ و مقررات ۲۰۲۴، سیستمی مثل آمریکا ساخت و با اطلاعات دقیق، نقاط ضعف دیگران را هدف گرفت.چالشی که اروپا با آن مواجه استآیا اروپا میتواند فشار پکن و واشنگتن را تحمل کند؟ اروپا ظرفیتهای یک ابرقدرت اقتصادی را دارد، اما نهادهای لازم را نه. سیستم سوئیفت و یوروکلیر در بلژیک است و شرکتهایی مثل ASML نقاط کلیدی را کنترل میکنند، اما نیاز به فناوریهای مستقل دارد. پروژه «یورواستک» میتواند کمک کند، اما پیشرفتش کند است. تهاجم روسیه به اوکراین وابستگی اروپا به آمریکا را بیشتر کرده و اختلافات داخلی آن را فلج کرده است. وقتی چین در ۲۰۲۱ محدودیتهایی بر لیتوانی گذاشت، شرکتهای آلمانی فشار آوردند و اروپا ابزارهای لازم برای امنیت اقتصادی را ندارد.
خودزنی آمریکامشکلات آمریکا نتیجه انتخابهای خودش است. دولت دوم ترامپ استخدام را در نهادها مثل خزانهداری متوقف کرده و بودجه را کاهش داده است. دادگاهها به تصمیمات دولت اعتراض کردهاند و دولت کریپتوکارنسیها را ترویج میدهد، که چین و اروپا را به سیستمهای جایگزین سوق داده است. با معکوس کردن سیاستهای بایدن و وابستگی بیشتر به چین در انرژی، آمریکا مرکزیتش را از دست میدهد.نیاز آمریکا به بازسازیدر عصر هستهای، آمریکا با سرمایهگذاری در نهادها ثبات را حفظ کرد. حالا در عصر وابستگی مسلحشده، باید نهادها را تقویت کند، اما دولت ترامپ بر معاملات کوتاهمدت متمرکز است. این رویکرد بازارها را متلاشی میکند و آمریکا باید به دیپلماسی روی آورد، وگرنه امنیت و رفاهش در خطر خواهد بود.