کنفرانس رقه؛ تجزیه سوریه وارد فاز جدید می‌شود

فارس/ «قسد» می‌گوید، ظرف روزهای آینده نشست گسترده‌ای را در رقه برگزار خواهد کرد که خروجی آن، می‌تواند، تأثیر بسزایی روی بحران سوریه داشته باشد و آن را وارد مرحله جدیدی از تقسیم و تجزیه کند.

یک منبع آگاه نظامی در «نیروهای دموکراتیک سوریه» موسوم به «قسد» فاش کرد که کُردهای سوریه درحال تدارک برای برگزاری کنفرانس «مشورتی گسترده» در شهر «رقه»، مرکز استان «رقه» در شمال سوریه با مشارکت نمایندگان گروه‌های اجتماعی و سیاسی داخل و خارج این کشور هستند. در این کنفرانس، قسد درصدد اعلام شهر «رقه» به‌عنوان «پایتخت دائمی منطقه شمال سوریه» است. این درحالی است که حکومت جولانی صراحتا اعلام کرده، نتیجه این نشست هرچه باشد، را نمی‌پذیرد. خروجی کنفرانس هرچه‌ باشد و موضع جولانی هرگونه که باشد، کنفرانس رقه نشان‌می‌دهد، سوریه در آستانه تحولات مهم جدیدی در سطوح سیاسی و میدانی است.

---

بازار

---

کنفرانس رقه
کنفرانسی که قرار است، قسد در رقه برگزار کند، محدود به احزاب سنتی منطقه جزیره و فرات سوریه نمی‌شود، بلکه گروه‌ها و جریان‌های اجتماعی و سیاسی مرکز و جنوب این کشور را نیز شامل می‌شود تا کُردهای سوریه آنگونه که ادعا می‌کنند، قدرت سیاسی بیشتری در برابر حکومت جولانی در دمشق داشته‌باشند. تدارک برای برگزاری کنفرانس رقه، تنها چندهفته پس‌از برگزاری کنفرانسی مشابه به‌نام « کنفرانس حسکه» در اوایل ماه‌مه ۲۰۲۵ توسط قسد و اداره خودمختار شمال سوریه صورت‌می‌گیرد. در کنفرانس حسکه طیف گسترده‌ای از نیروها و شخصیت‌های عرب، کُرد و سریانی، همچنین روحانیون و شخصیت‌های برجسته سوری ازجمله «شیخ حکمت الهجری»، نماینده دروزی‌های سویدا مشارکت‌داشتند. بیانیه پایانی کنفرانس حسکه بر تدوین قانون‌اساسی مبتنی بر تمرکززدایی تأکید کرده‌بود. قسد می‌گوید، کنفرانس آتی رقه همانند نشست حسکه نخواهد بود، بلکه این کنفرانس درصدد تدوین بندهایی است که در «اعلامیه موقت قانون‌اساسی» جولانی گنجانده‌نشده‌ تا برای ارائه به دمشق و مذاکره برسر آنها آماده‌شود.

مهم‌ترین هدف نشست رقه معرفی قسد و اداره خودمختار کُردهای سوریه به‌عنوان یک تشکل سیاسی متحد و یک‌پارچه است که دارای ماهیتی فرا نظامی و رویکردی جامع‌تر است و این رویکرد به آن اجازه جذب و ادغام جناح‌ها و جریان‌های دیگر را در خود می‌دهد. به‌همین‌منظور تماس‌های فشرده‌ای با شخصیت‌ها و رهبران دروزی در سویدا گرفته‌شده تا هماهنگی‌های لازم درباره دستورکار کنفرانس و توافق برسر بندها و خروجی آن، ازجمله اعلام «رقه» به‌عنوان پایتخت منطقه شمال انجام‌شده‌است.از زمان سقوط دمشق در ۸ دسامبر ۲۰۲۴ و به‌دست گرفتن قدرت در سوریه توسط جولانی، قسد و حکومت جدید در سوریه سلسله مذاکراتی با یکدیگر داشته‌اند که همگی آنها به بن‌بست منتهی شده‌است. یک منبع نزدیک به «فرهاد شامی»، سخنگوی قسد فاش کرد، این کنفرانس ظرف یک هفته تا ده‌ روز آینده برگزار خواهد شد و قسد تلاش خود را به‌کار می‌گیرد تا دایره شرکت‌کنندگان و دادن وجهه ملی فراگیر به آن را گسترش‌دهد، لذا از طیف‌های مختلف سوری، ازجمله سیاستمداران، محققان، روزنامه‌نگاران و فعالان حقوق‌بشر، داخل و خارج دعوت‌کرده، در این نشست شرکت‌کنند.حالا به‌ظاهر کُردها آنچه چندهفته قبل در سویدا رخ‌داده را دستاویز کرده و می‌گویند، رخدادهای سویدا علاوه‌براینکه شکنندگی اوضاع امنیتی و سیاسی در سوریه را به‌تصویر کشید، بلکه نگرانی‌هایی درباره احتمال تکرار آن در مناطق دیگر، ازجمله شمال‌شرقی سوریه ایجاد کرده و باعث‌شده، قسد بیش‌ازپیش موضوع تحویل سلاح‌هایش به جولانی را مورد بازنگری قرار دهد.

رقه مافوق قانون‌
قسد می‌گوید، کنفرانس رقه صرفاً یک گردهمایی نمادین نیست، بلکه خروجی آن بیانیه‌های سیاسی مهمی را دربرخواهد گرفت که انتظار می‌رود، با جنجال و واکنش‌های گسترده مواجه‌باشد.قرار است، کنفرانس ۳ خروجی داشته باشد:

اعلام «رقه» به‌عنوان پایتخت دائمی اداره خودمختار در منطقه شمال‌شرقی سوریه. این اعلام دو بُعد را دربرمی‌گیرد: یکی نمادین که جایگاه رقه را به‌عنوان یک جبهه سیاسی ارتقا داده و آن را جایگزین دمشق معرفی‌می‌کند و دوم اداری؛ بدین‌معنا که رقه پایتخت دائمی منطقه شمال‌شرقی سوریه و اداره خودمختار خواهد شد.

دوم اعلام آغاز تدوین «قوانینی مافوق قانون‌اساسی» جدید سوریه که از منظر قانونی و سیاسی تصمیم خطرناکی برای حکومت جولانی خواهد بود. این قوانین قابل بحث و تغییر و اعلامیه قانون‌اساسی جولانی نمی‌شوند. قسد با توسل به این بندها می‌خواهد، آینده سیاسی جدیدی در شمال سوریه ترسیم کند که مبتنی بر مدل حکومتی غیرمتمرکز است تا به اداره خودمختار کُردها مشروعیت قانونی ببخشد.

سوم اعلام چارچوب ساختاری این روندهاست. براین اساس کنفرانس «شورایی اجرایی» برای اداره امور رقه و نظارت بر تدوین قانون‌اساسی جدید تشکیل خواهد داد. این شورا شبیه یک دولت موازی عمل خواهد کرد و خود را به‌عنوان «دولت جدید سوریه» به داخل و جامعه بین‌المللی معرفی و تلاش خواهدکرد، جایگزینی سیاسی برای دمشق باشد و واقعیت جدیدی را به جولانی تحمیل کند.بی‌تردید اجرای این تصمیمات، قسد و جولانی را وارد رویارویی سیاسی و شاید میدانی جدی خواهد کرد، به‌ویژه آنکه جولانی تاکنون هرگونه مذاکره برای تقسیم قدرت یا تغییر مدل حکومت در سوریه را رد کرده‌ و موجب به بن‌بست کشیده‌شدن مذاکرات جولانی و «عبدی مظلوم»، رهبر قسد تاکنون شده‌است.

تشدید نگرانی‌ها درباره آینده سوریه
این تحولات سؤالات مهمی را درباره آینده سوریه و وحدت و یکپارچگی آن مطرح می‌کند. اعلام رقه به‌عنوان پایتخت جایگزین و تدوین قانون‌اساسی جدید با نادیده‌انگاری جولانی و حکومتش در دمشق، عملا قدرت‌مرکزی در سوریه را به‌چالش کشیده و تا آخرین حد تضعیف خواهد کرد، مهم‌ترین پیامد این اقدام تشدید بحران در سوریه، ورود آن به فاز جدید و چه بسا تحقق خواسته چندین ساله کُردهای سوریه برای تشکیل کشوری مستقل برای خویش‌ است.همچنین، مشارکت شخصیت‌هایی خارج از طیف کُردی و از مناطق دیگر مانند سویدا در آن نشان‌دهنده تلاش آشکار قسد برای خروج از چارچوب‌های گذشته و معرفی خود به‌عنوان نماینده قانونی طرحی گسترده‌تر در سطح ملی است که بیش‌از هرچیز اقدامی شعاری خواهد بود.علاوه‌بر مخالفت حکومت جولانی، این طرح با مخالفت جدی آنکارا هم مواجه خواهد شد که هرگونه تشکیل کیان مستقل کُردی در شمال سوریه را تهدیدی برای امنیتی ملی خود می‌داند.در عین‌حال که انتظار می‌شود، روسیه از اقدام کُردها حمایت کند، به‌ویژه آنکه در این اواخر شهر حسکه و حومه آن شاهد تحرکات نظامی جدید روس‌ها در این منطقه بوده که می‌توان آن را در چارچوب این نشست ارزیابی کرد.

کنفرانس رقه؛ تجزیه سوریه وارد فاز جدید می‌شود
اما آمریکا با وجود حمایت نظامی و سیاسی‌اش از قسد تاکنون موضع روشنی در برابر این کنفرانس و تصمیمات آن اعلام‌نکرده و این نشان‌می‌دهد، همه گزینه‌ها روی میز آمریکایی‌ها مطرح است و چه‌بسا آنها براساس موازنه‌های میدانی و سیاسی در مرحله آینده به‌ویژه منافع اسرائیل در سوریه موضع‌گیری خواهند کرد.سرانجام اسرائیل، بی‌شک بیشترین بهره‌برنده از چنین نشست‌هایی رژیم‌صهیونیستی است. چون این نشست‌ها، تل‌آویو را به مهم‌ترین هدفش در سوریه یعنی تجزیه آن نزدیک می‌کند و این نشست، با توجه به خروجی‌های اعلام‌شده آن، می‌تواند بسترساز جدایی شمال سوریه، پس‌از تقریبا جدایی عملی سویدا، در جنوب از سوریه است.لذا برگزار این کنفرانس، نقطه‌عطف مهمی در روند بحران سوریه خواهد بود، به‌گونه‌ای که می‌تواند، بحران سوریه را از مرحله مذاکرات با دمشق وارد مرحله جدیدی از جمله .

پرویارویی مستقیم میدانی و سیاسی کند و این بحران سوریه را با سناریوهای پیچیده‌تری مواجه خواهد کرد

اهمیت شهر رقه برای قسد
رقه، مرکز پروژه سیاسی و نظامی قسد محسوب‌می‌شود. از زمان آزادسازی این شهر از اشغال «داعش» در سال ۲۰۱۷ رقه به نماد پیروزی نظامی و سیاسی برای کُردها تبدیل شده‌است.رقه در کرانه‌های رود فرات، حلقه اتصال مناطق شمال‌شرقی و مرکزی و جنوبی سوریه است و اهمیت راهبردی بسیاری دارد. قسد بر این‌باور است، اعلام رقه به‌عنوان پایتخت موقت اداره خودمختار یا سوریه جایگزین، مشروعیت سیاسی بیشتری به طرح خودمختاری کُردها و تشکیل کشور موردنظرشان می‌بخشد، به‌ویژه آنکه رقه علاوه‌بر عرب‌ها، جوامع متنوعی ازجمله کُردها را خود جای داده و به‌دست‌گرفتن کنترل آن، برای قسد یک برگ برنده در هرگونه مذاکرات آینده است. اوضاع در شمال‌شرقی سوریه مرحله بحرانی را طی می‌کند، اگر جولانی نتواند، با کُردها ازجمله قسد کنار بیاید، طرح تجزیه شمال سوریه از پیکره اصلی این کشور بیش‌از هر زمان دیگری به واقعیت نزدیک است، البته در این میان باید موازنه‌های قدرت منطقه‌ای و بین‌المللی را هم در نظر داشت، چراکه آنها بیش‌از خواست و تصمیم قسد و جولانی تعیین‌کننده آینده و سرنوشت سوریه خواهند بود.

🔹"آخرین خبر" در روبیکا
🔹"آخرین خبر" در ایتا
🔹"آخرین خبر" در بله