فروپاشی روابط اسرائیل و اعراب؛ از شریک به بازیگر خطرناک

ایسنا/نشریه آمریکایی با تشریح پیامدهای تجاوزگریهای رژیم صهیونیستی در غرب آسیا، بهویژه در ۲ سال گذشته که منجر به مشارکتهای امنیتی جدید در میان کشورهای منطقه و نظامیگری بیشتر شده است، خاطر نشان کرد واشنگتن اکنون با منطقهای روبروست که دیگر نه ایران، بلکه اسرائیل را یک چالش امنیتی میبیند.
به گزارش ایسنا، کشورهای غرب آسیا این روزها بهطور فزایندهای رژیم صهیونیستی را بهعنوان تهدید مشترک جدید علیه خود میبینند؛ جنگ اسرائیل در غزه، سیاستهای نظامی توسعهطلبانه آن و موضع تجدیدنظرطلبانهاش، در حال تغییر شکل دادن به منطقه به گونهای است که کمتر کسی پیشبینی میکرد.
حمله ماه سپتامبر رژیم صهیونیستی به رهبران سیاسی حماس در قطر، هفتمین کشوری که از زمان آغاز جنگ غزه در اکتبر ۲۰۲۳، علاوه بر سرزمینهای فلسطینی هدف حمله قرار داده است، کشورهای خلیج فارس را متزلزل کرده و اعتبار چتر امنیتی ایالات متحده را زیر سوال برده است. در دو سال گذشته، سران صهیونیست از تضعیف حزبالله در لبنان، حملات مکرر خود به اهدافی در یمن و حمله به ایران استقبال کردهاند.
نشریه فارن افرز با انتشار این مقدمه نوشت: اما به جای تثبیت قدرت اسرائیل یا بهبود روابط با کشورهای عربی که مدتهاست نسبت به ایران و گروههای مورد حمایت آن محتاط بودهاند، این اقدامات نتیجه معکوس میدهند. کشورهایی که زمانی اسرائیل را به عنوان یک شریک بالقوه میدانستند، از جمله پادشاهیهای خلیج فارس، اکنون آن را به عنوان یک بازیگر خطرناک و غیرقابل پیشبینی میدانند.
چشمانداز طرح ترامپ تیره و تار است
فارن افرز در ادامه با اشاره به طرح ۲۰ مادهای «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا برای به اصطلاح پایان دادن به جنگ غزه، موسوم به «طرح صلح» خاطر نشان کرد: اگرچه آنها طرح خود را بهعنوان یک پیشرفت بزرگ و راهی برای بازگشت ثبات به منطقه جشن گرفتند، تا زمانی که اسرائیل به رفتار تهاجمی خود ادامه دهد و خواستهها و نگرانیهای مشروع فلسطینیان را نادیده بگیرد، چشمانداز آن تیره و تار است و بعید به نظر میرسد که این طرح بتواند خسارات دو سال جنگ در نوار غزه را جبران کند.
رژیم صهیونیستی پیش از اکتبر ۲۰۲۳ با حمایت قوی آمریکا امیدوار بود که منطقه را به نفع خود بازسازی و خود را بهعنوان شریکی برای دولتهای عربی معرفی کند و در عین حال رقبا، به ویژه ایران را کنار بگذارد. اکنون، صهیونیستها فقط خود را منزوی کرده، کشورهای عربی را از پذیرش هزینههای اعتباری و سیاسی همکاری با خود بیمیل کرده و شرکای سابق را به دشمنانی محتاط تبدیل کردهاند.
بسیاری از کشورهای منطقه با متنوعسازی مشارکتهای امنیتی، سرمایهگذاری در استقلال خود و دوری از عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی به تجاوزات آن پاسخ میدهند. همچنین حمایت بیدریغ آمریکا از این رژیم، جایگاه واشنگتن در منطقه را تضعیف میکند. در حالی که زمانی مقابله با ایران میتوانست کشورهای منطقه را به نزدیکی به آمریکا تشویق کند، اکنون شبح یک اسرائیل تندخو، آنها را از ایالات متحده دور میکند.
کشورهای منطقه در حال دوری از آمریکا و اسرائیل هستند
نشریه آمریکایی با تاکید بر اینکه «ایالات متحده باید نسبت به تغییرات در حال وقوع در منطقه هوشیار باشد» تصریح کرد: چارچوب پیشنهادی اخیر ترامپ به خودی خود، روابط از هم گسیخته بین اسرائیل و منطقه وسیعتر را ترمیم نخواهد کرد. اگر واشنگتن از مهار اسرائیل خودداری کند و به دنبال یک پاسخ سیاسی عادلانه برای مسئله فلسطین نباشد، خطر تضعیف روابط با شرکای کلیدی منطقهای و از دست دادن نفوذ بر نظم منطقهای در حال ظهور را به جان میخرد. عدم رسیدگی به مسئله فلسطین و اجازه دادن به اسرائیل برای رفتار تهاجمی و بدون مجازات، موج جدیدی از رادیکالیسم را دامن خواهد زد که منافع ایالات متحده، ثبات منطقهای و امنیت جهانی را تهدید خواهد کرد.
فارن افرز در ادامه به تشریح چگونگی از بین رفتن روابط بهبود یافته رژیم صهیونیستی با چند کشور معدود منطقه، ازجمله مصر، امارات متحده عربی، ترکیه و عربستان سعودی پرداخت و آن را نتیجه مستقیم جاهطلبی و تجاوزگریهای اسرائیل در طول دو سال گذشته دانست و هشدار داد: این اقدامات همچنین نظامیسازی و تنوعبخشی به استراتژیهای دفاعی در سراسر منطقه را تسریع میکند. کشورهای منطقه از این دو سال جنگ درسهایی میگیرند، از جمله محدودیتهای سیاسی و امنیتی که با اتکا به سیستمهای تسلیحاتی آمریکایی همراه است. اکنون دولتها با سرمایهگذاری در قابلیتهای بومی و تنوعبخشی به تأمینکنندگان خود، در حال مصونسازی خود هستند.
عربستان سعودی همکاری خود را با چین در زمینه موشکها و پهپادها گسترش داده، به دنبال بومیسازی بیشتر تولیدات دفاعی بوده و اخیراً یک پیمان همکاری دفاعی با پاکستان امضا کرده است که نشاندهنده تمایل این کشور به همکاریهای امنیتی جایگزین و ایجاد روابط با یک قدرت مسلمان دیگر خارج از معماری امنیتی تحت رهبری ایالات متحده است. امارات متحده عربی نیز جتهای جنگنده فرانسوی خریداری کرده و با کره جنوبی در زمینه دفاع موشکی و انرژی هستهای همکاری، ظرفیتهای فناوری خود را تقویت کرده و در عین حال وابستگی خود به ایالات متحده را کاهش داده است.
همچنین قطر و کویت به ترتیب یوروفایتر تایفونها را از انگلیس و ایتالیا خریداری کردهاند و خود را بیش از گذشسته در شبکههای امنیتی اروپا جای دادهاند. کشورهای خلیج فارس همگی در حال خرید پهپادهای مقرون به صرفه ترکیه هستند. ترکیه هم به نوبه خود در ماه اوت از سیستم دفاع هوایی یکپارچه Steel Dome رونمایی کرد که نشان دهنده یک تغییر در دکترینی است که در آن، برنامهریزان ترکیه احساس میکنند، موظف به سنجش ظرفیتهای خود در برابر رژیم صهیونیستی هستند.
نشریه آمریکایی تاکید کرد: این شبکه مشارکتهای رو به گسترش، فضای کمتری را برای اسرائیل باقی میگذارد و ابتکارات منطقهای را که برای ایجاد نظم منطقهای جدید طراحی شده بودند و ریشه در همکاری اعراب و اسرائیل تحت نظارت آمریکا داشتند، تهدید میکند. هدف از ابتکارات، پیوند دادن کشورهای عربی به اسرائیل، حذف ترکیه و مهار ایران بود. مقامات آمریکایی و اسرائیلی فرض میکردند که عادیسازی و پذیرش بیشتر اسرائیل در منطقه اجتنابناپذیر است اما این چشمانداز در حال فروپاشی است. سیاست درقبال اسرائیل، این موضوع را به یک خطر داخلی و استراتژیک برای رهبران عرب و دولتهای آنها تبدیل کرده است.
آمریکا نمیتواند تجدیدنظرطلبی اسرائیل را نادیده بگیرد
فارن افرز در ادامه نسبت به پیامدهای این وضعیت برای واشنگتن و منافع آن در منطقه هشدار داد و نوشت: برای ایالات متحده، این پویاییها مستلزم ارزیابی مجدد استراتژی است. سیاستگذاران آمریکایی از خطرات ناشی از اقدامات اسرائیل غافل شدهاند و باید پیامدهای متعاقب آن در منطقه، ازجمله برای تنوعبخشی به مشارکتهای امنیتی را در نظر بگیرند. حمایت بیقید و شرط و مداوم از اسرائیل، نفوذ آمریکا را تضعیف و این برداشت را تقویت میکند که واشنگتن منطقه را صرفاً از دریچه منافع اسرائیل میبیند. ایالات متحده بدون اصلاح مسیر خود در منطقهای که کمتر با چالش ایران و بیشتر با نقش جاهطلبانه و مخرب اسرائیل تعریف میشود، عقب خواهد ماند. اگر واشنگتن خود را با شرایط جدید وفق ندهد، در نهایت در تخریب همان معماری استراتژیکی که سالها به دنبال ساختن آن در غرب آسیا بوده، شریک جرم خواهد شد.
این نشریه در بخش پایانی گزارش تحلیلی خود به دولت آمریکا توصیه کرد که واشنگتن در ازا میبایست رویکرد خود را با پرداختن مستقیم به نگرانیهای مصر، کشورهای خلیج فارس و ترکیه و تلاش برای ایجاد چارچوبهای امنیتی مشارکتی که اولویت آنها کاهش تنش، پیشگیری از درگیری و ادغام اقتصادی است، مجدداً تنظیم کند.
به نوشته فارن افرز، واشنگتن در واقع باید سیاست خود را بیشتر در حمایت از یک راهحل عادلانه برای مسئله فلسطین تثبیت کند. پایان دادن به جنگ نابودگر اسرائیل در غزه، جلوگیری از خالی شدن این سرزمین از سکنه، متوقف کردن قحطی اجباری در آنجا و متوقف کردن الحاق کرانه باختری باید نقطه شروع باشد. ایالات متحده نمیتواند از وضعیت فلسطینیان چشمپوشی کند و تجدیدنظرطلبی اسرائیل را نادیده بگیرد.