آکسیوس: حمله اسرائیل به قطر، طرح ترامپ برای غزه را کلید زد

فارس/ طبق گزارش آکسیوس، حمله ناموفق تلآویو به سران حماس در قطر که باعث خشم سران عرب و افزایش فشار افکار عمومی داخلی بر نتانیاهو شد، مسیر طرح ترامپ برای غزه را هموار کرد.
وبگاه آمریکایی آکسیوس امروز در گزارش نوشت «دانههای طرحی که ترامپ روز دوشنبه برای پایان دادن به جنگ غزه ارائه کرد، سه هفته پیش کاشته شد، زمانی که اسرائیل به قطر حمله هوایی کرد تا در یک تلاش ناموفق رهبران حماس را ترور کند».
طبق این گزارش، در یک تصویر کلی، این حمله باعث خشم جمعی سران عرب نسبت به نخستوزیر اسرائیل بنیامین نتانیاهو شد و درخواستها در داخل اسرائیل برای رسیدن به توافق آزادی باقیمانده اسرا و پایان جنگ را تشدید کرد. به گزارش آکسیوس به نقل از چهار منبع مطلع، در ابتدا، مشاوران ترامپ استیو ویتکاف و جارد کوشنر از این حمله و بیثباتی که ممکن بود ایجاد کند، عصبانی بودند، اما بهزودی این بحران را فرصتی برای پایان جنگ دیدند؛ بهویژه برای استیو ویتکاف روشن شد که این صدای متحد منفی میتواند به چیزی مثبت تبدیل شود. یک روز قبل از حمله نهم سپتامبر اسرائیل در دوحه، ویتکاف و کوشنر با معتمد نتانیاهو ران درمر در میامی دیدار کردند تا درباره روند صلح غزه و «طرح پس از آن» گفتوگو کنند. به گفته منابع مورد استناد این گزارش، وقتی آنها از حمله اسرائیل در دوحه مطلع شدند، خشمگین شدند و احساس کردند که درمر فریبشان داده است که البته او ادعا کرد که آن زمان از حمله برنامهریزیشده مطلع نبود.
به گفته منابع آگاه، چند روز بعد، ویتکاف به درمر گفت که بهترین راه برای جلوگیری از انفجار اوضاع، عذرخواهی از قطر و نشان دادن تمایل به حرکت به سمت صلح در غزه است که درمر با آن موافق نبود. اما بعد از آنکه ترامپ چراغ سبز نشان داد، ویتکاف و کوشنر شروع به کار روی طرحی برای پایان دادن به بحران مربوط به قطر کردند تا آن را به یک توافق بزرگتر برای پایان جنگ غزه تبدیل کنند. آنها پیشنهاد موجود آمریکا درباره آتشبس و آزادی اسرا را با طرح پساجنگی که کوشنر با همکاری نخستوزیر پیشین انگلیس تونی بلر تهیه کرده بود، ترکیب کردند و نتیجه شد یک سند ۲۱ مادهای. یک مقام آمریکایی گفت که «حمله ناکام دوحه، پویاییهای منطقه را تغییر داد و در را برای یک گفتوگوی واقعی درباره چگونگی پایان دادن به جنگ غزه باز کرد». در ادامه تحولات، چند روز پیش از نشست مجمع عمومی سازمان ملل، قطریها پیشنهاد یک نشست در نیویورک بین ترامپ و سران هشت کشور عربی و اسلامی برای بررسی حمله اسرائیل به قطر و جنگ غزه را مطرح کردند که سهشنبه هفته پیش برگزار شد.در آن نشست، سران عرب یکی پس از دیگری اسرائیل را محکوم کردند و سپس ترامپ رو به ویتکاف کرد و از او خواست درباره طرح مذکور به آنها اطلاعات دهد. ویتکاف طرح ۲۱ مادهای را برای جمع تشریح کرد که به گزارش آکسیوس، واکنشها در اتاق مثبت بود و بعد ترامپ از آنها خواست روز بعد با ویتکاف دیدار کنند و نظراتشان را ارائه دهند. تا چهارشنبه شب، آمریکا و آن هشت کشور به توافق اولیه بر سر متن دست یافتند و بعد از آن ویتکاف و کوشنر، آن را به اسرائیلیها ارائه دادند.
یک مقام اسرائیلی گفت که نتانیاهو پنجشنبه بعدازظهر در هتلش در نیویورک، دو ساعت با ویتکاف و کوشنر دیدار کرد و سپس همان شب بار دیگر دیدار کردند که در آن مقطع، شکافهای گستردهای میان آمریکا و اسرائیل وجود داشت. جمعه صبح نتانیاهو سخنرانی تند خود در سازمان ملل را ایراد کرد و در آن حتی اشارهای به طرح ترامپ نکرد. اما دیدارها بین تیم ترامپ و اسرائیلیها با هدف دستیابی به یک متن توافقشده پیش از آنکه نتانیاهو صبح دوشنبه برای دیدار با ترامپ وارد کاخ سفید شود، ادامه یافت. به گزارش آکسیوس، شنبه شایعهای در میان تیم ترامپ پخش شد مبنی بر اینکه نتانیاهو قصد دارد طرح را رد کند، یا دستکم خواستار تغییرات گسترده در آن شود؛ موضوعی که باعث شد ترامپ، به گفته یک منبع مطلع، تماس قاطع و روشنی با او برقرار کند. این منبع با بیان این که «ترامپ به صراحت به بیبی گفت که یا بپذیر یا کنار بگذار. و کنار گذاشتن یعنی تو را رها میکنیم»، افزود وقتی حرف نتانیاهو است، «دونالد ترامپ به دلایل مختلف دیگر خسته شده است». به گفته منابع مذکور، ترامپ در مجموع پنج بار در طول آخر هفته با نتانیاهو تلفنی صحبت کرد و به او گفت که یک بله صریح میخواهد، نه یک بله با اما.به گفته یک منبع، ترامپ برخی از اصلاحات نتانیاهو را پذیرفت اما چند مورد دیگر را رد کرد، بهویژه در مسائلی که برای جلب نظر ائتلاف راستافراطی او بود.
ترامپ تأکید کرد که از نتانیاهو نخواهد خواست در موضوعات امنیتی مصالحه کند، اما این قاعده درباره دغدغههای صرفاً سیاسی داخلی صدق نمیکرد و به او اطمینان داد که «اگر این طرح را بپذیری و حماس آن را رد کند، از تو حمایت کامل خواهم کرد تا به جنگ علیه آنها ادامه دهی». طبق این گزارش، یکشنبه ویتکاف و کوشنر ساعتها با نتانیاهو و درمر در نیویورک مذاکره کردند که ساعت ۱۱ شب پایان یافت و شکافها بین طرفین بهطور چشمگیری کاهش یافت، از جمله بر سر نحوه عذرخواهی که نتانیاهو باید از قطر میکرد.یکی از منابع گفت که نتانیاهو نه از سر علاقه و انگیزه شخصی، بلکه از سر اجبار و واقعبینی تصمیم گرفت و کار را پیش برد.
به گفته منابع آگاه، وقتی آخرین نسخه متن به مقامهای عرب و مسلمان ارسال شد، آنها از حجم تغییراتی که نتانیاهو توانسته بود بهویژه درباره شرایط خروج اسرائیل از غزه تحمیل کند، به شدت خشمگین شدند. یک مقام اسرائیلی گفت «بیبی در تماسهای آخر هفته به ترامپ گفت که عقبنشینی نمیکند و اجازه نمیدهد حماس دوباره خود را بازسازی کند» و ترامپ هم با این نظر موافق بود. به نوشته آکسیوس، کشورهای عربی هم برای ایجاد تغییراتی در متن فشار آورده بودند اما بسیاری از خواستههایشان لحاظ نشد و اعتراضها آنقدر شدید بود که قطریها به تیم ترامپ توصیه کردند جزئیات طرح در روز دوشنبه منتشر نشود. با این حال، ترامپ طرح را منتشر کرد. او دیروز گفت که انتظار دارد ظرف سه یا چهار روز آینده پاسخی از سوی حماس دریافت کند. مقامهای آمریکایی و اسرائیلی گفتند که انتظار دارند پاسخ مثبت باشد، هرچند با برخی ملاحظات.به ادعای یک منبع، در طول روز سهشنبه مقامهای عربی گزارشهای مرحلهای به تیم ترامپ میدادند که از گرایش مثبت حماس حکایت داشت. طبق این گزارش، با وجود صدور بیانیه مشترک در استقبال از اعلام ترامپ، مقامهای عربی بهروشنی گفتهاند که معتقدند این توافق هنوز در حال مذاکره است و جزئیاتش نهایی نشده است. یک مقام آمریکایی گفت که اصلاحات مشخص دیگری همچنان ممکن است، اما ترامپ قصد ندارد کل طرح را دوباره مورد مذاکره قرار دهد.به گزارش آکسیوس، ترامپ حساب ویژهای روی مقامهای قطر، مصر و ترکیه باز کرده تا حماس را به بله وادارند. یک مقام آمریکایی گفت که «اعتقاد بر این است که اگر حماس کنار بکشد، بدون بودجه خواهند ماند و در انزوا قرار میگیرند».
وی افزود اما هیچوقت نمیتوان مطمئن بود، پس باید امیدوار بود که حماس بپذیرد.