معافیت خدمت، پاشنه‌ی آشیل کایبنه بی‌بی

ایرنا/ این‌بار تهدید احزاب حریدی نه تنها جدی است، بلکه تا حد زیادی محقق شده است. دلیل اصلی این بحران، عدم تصویب قانون معافیت کامل دانشجویان حریدی از خدمت سربازی، به گلوگاه کایبنه بی‌بی تبدیل شده که هر لحظه امکان انسداد آن می رود.

به گزارش ایرنا، روز پنجشنبه ۸ آبان (۳۰ اکتبر ۲۰۲۵) هزاران نفر از شهرک‌نشینان حریدی در بیت‌المقدس در اعتراض به خدمت اجباری سربازی تجمع کردند. این اعتراضات بخشی از یک کشمکش طولانی‌مدت بر سر قانون خدمت سربازی اجباری است که معافیت سربازی گروه‌های مذهبی تندرو را هم لغو کرده است.

ریشه مشکلات حریدی‌های اسرائیل با کابینه رژیم صهیونیستی بر سر سربازی، به دوران تأسیس این رژیم و یک توافق اولیه بازمی‌گردد و در عمق باورهای مذهبی و تفسیر آنان از نقش یک دولت یهودی ریشه دارد. در ادامه، یک تحلیل تاریخی و اعتقادی از این مناقشه طولانی‌مدت ارائه می‌شود.

---

بازار

---

پیشینه تاریخی معافیت سربازی
سابقه معافیت سربازی حریدی‌ها به توافقی برمی‌گردد که در زمان تشکیل اسرائیل شکل گرفت، توافق بن‌گوریون (۱۹۴۸).
دیوید بن‌گوریون، بنیانگذار و نخستین نخست‌وزیر رژیم اسرائیل، با تعدادی از خاخام‌های برجسته توافقی موسوم به «توراتو اومنوتو» انجام داد. بر این اساس، تعداد محدودی (حدود ۴۰۰ نفر) از دانشجویان نخبه یشیوا (مدارس عالی دینی یا مراکز دینی یهودی) از خدمت سربازی معاف شدند تا تمام وقت خود را به مطالعه تورات اختصاص دهند. فلسفه این تصمیم، حفاظت از آنچه «چراغ دانش تورات» نامیده‌اند، پس از «نسل‌کشی» یهودیان در اروپا عنوان شد.
این معافیت که برای عده‌ای اندک در نظر گرفته شده بود، به دلیل نرخ زاد ولد بسیار بالا در جامعه حریدی، به یک معضل بزرگ ملی تبدیل شد. جمعیت حریدی‌ها از ۷۵۰ هزار نفر در سال ۲۰۰۹ به بیش از ۱٫۲ میلیون نفر در سال ۲۰۲۲ رسید و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰ حدود ۱۶٪ جمعیت اسرائیل را تشکیل دهند. بدیهی است که این رشد جمعیت به معنای معافیت ده‌ها هزار مرد جوان از خدمت سربازی بود.

معافیت گسترده حریدی‌ها در جامعه سکولار اسرائیل که خدمت سربازی در آن اجباری و طولانی‌تر است، به منبع اصلی نابرابری در تقسیم وظیفه امورِ نظامی-امنیتی رژیم تبدیل شد. این موضوع بارها با چالش‌های حقوقی و احکام دیوان عالی رژیم صهیونی مواجه شد. برای مثال، قانون «تال» که چارچوب قانونی معافیت را تعیین می‌کرد، در نهایت توسط دیوان عالی غیرقانونی اعلام شد.

در ژوئن ۲۰۲۴، دیوان عالی رژیم به طور یکسان حکم داد که مردان حریدی نیز باید مشمول خدمت اجباری سربازی شوند.

ریشه‌های اعتقادی
مخالفت حریدی‌ها با خدمت سربازی تنها یک امتیاز نیست، بلکه از باورهای عمیق مذهبی و الهیاتی آنان ریشه می‌گیرد. برخی از آنها عبارت هستند از:
اول، حریدی‌ها معتقدند مطالعه تورات برترین وظیفه یک مرد یهودی است و این کار، اصلی‌ترین و مؤثرترین شیوه برای محافظت معنوی از اسرائیل و ساکنان آن، محسوب می‌شود. از دید آنان، دانشجویان یشیوا با فعالیت فکری خود، «سپاهیان تورات» هستند که از این رژیم در سطح معنوی دفاع می‌کنند.
دوم، بخش‌های قابل‌توجهی از جامعه حریدی (مانند فرقه «ناطوری کارتا») از اساس کابینه اسرائیل را یک موجودیت سیاسی غیرقانونی می‌دانند. از نظر آنان، تاسیس یک دولت یهودی توسط انسان‌ها، دخالت در اراده الهی است، زیرا تنها موعود (ماشیاخ) می‌تواند یک پادشاهی یهودی واقعی را احیا کند. بنابراین، خدمت در ارتش رژیم صهیونیستی برای آنان غیرممکن است.

🔹"آخرین خبر" در روبیکا
🔹"آخرین خبر" در ایتا
🔹"آخرین خبر" در بله