تنش چین و ژاپن بالا گرفت؛ تاکائیچی نیامده بحران درست کرد

فارس

بروزرسانی 1404/08/26 - 08:54

تنش چین و ژاپن بالا گرفت؛ تاکائیچی نیامده بحران درست کرد

فارس/اظهارات نخست‌وزیر جدید ژاپن درباره احتمال مداخله در بحران تایوان در صورت حمله نظامی چین، تنش لفظی و دیپلماتیک پکن و توکیو را شدیدا بالا برده است.

چین در روزهای اخیر با ارسال گشت‌های گارد ساحلی به آب‌های جزایر سنکاکو(دیائویو) و پرواز پهپادهای نظامی بر فراز مناطق نزدیک به قلمرو ژاپن سطح تنش با توکیو را به‌طور قابل‌توجهی افزایش داده است؛ اقدامی که در پی اظهارات جنجالی نخست‌وزیر ژاپن، سانائه تاکائیچی، درباره احتمال واکنش نظامی توکیو به حمله چین به تایوان انجام شده است.
گشت گارد ساحلی چین در آبهای مورد مناقشه
گارد ساحلی چین روز یکشنبه اعلام کرد که شناورهای آن یک «گشت اجرایی برای اعمال حقوق» در آب‌های جزایر مورد مناقشه انجام داده‌اند. این جزایر که در ژاپن با نام سِنکاکو و در چین دیائویو شناخته می‌شوند، سال‌هاست محل رویارویی‌های مکرر دریایی و ارضی میان دو کشور هستند.
چین می‌گوید گشت اخیر یک عملیات قانونی برای «حفظ حقوق و منافع سرزمینی» بوده است.
واکنش تند چین به اظهارات تاکائیچی
اظهارات چند روز پیش تاکائیچی که گفته بود حمله چین به تایوان می‌تواند واکنش نظامی ژاپن را برانگیزد، خشم مقامات پکن را برانگیخته است.
وزارت خارجه چین تأکید کرده که انتظار «عقب‌نشینی» نخست‌وزیر ژاپن را دارد.
حتی کنسول چین در اوزاکا نیز با لحنی تهدیدآمیز گفته بود «سر ناسزاگو باید قطع شود»؛ اظهاراتی که به اعتراض رسمی دولت ژاپن نیز منجر شد.سون ویدونگ معاون وزیر خارجه چین، در این خصوص گفته، اظهارات تحریک‌آمیز نخست‌وزیر ژاپن در پارلمان این کشور که احتمال مداخله نظامی ژاپن در تنگه تایوان را مطرح کرده، اشتباه و خطرناک بوده و با اصول حقوق بین‌الملل و هنجارهای اساسی روابط بین‌الملل مغایرت دارد.
وی همچنین تأکید کرد: این سخنان، نظم بین‌المللی پس از جنگ جهانی دوم را تضعیف، اصل چین واحد و مفاد چهار سند سیاسی میان چین و ژاپن را نقض، پایه‌های سیاسی روابط دوجانبه را خدشه‌دار و احساسات مردم چین را جریحه‌دار کرده است. ویدونگ افزود، جمعیت یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفری چین، هرگز چنین چیزی را تحمل نخواهند کرد.
وزارت دفاع تایوان روز یکشنبه اعلام کرد که ۳۰ هواگرد نظامی، هفت شناور نیروی دریایی و یک کشتی دولتی چین را در اطراف جزیره رصد کرده است. نقشه‌های منتشرشده نشان می‌دهد برخی از پهپادهای چینی در مسیر میان تایوان و جزایر ژاپنی در شمال‌شرق تایوان حرکت کرده و به شکل غیرمعمولی به جزیره یوناگونی، نزدیک‌ترین نقطه ژاپن به تایوان، نزدیک شده‌اند.
چین همچنین شب گذشته یک «گشت رزمی مشترک» دیگر را در اطراف تایوان اجرا کرده و تایوان نیز ناوها و جنگنده‌های خود را برای رصد و واکنش اعزام کرده است. چنین گشت‌هایی بخشی از سیاست فشار نظامی دائمی چین علیه تایوان محسوب می‌شود.
پس‌لرزه‌های دیپلماتیک: هشدارهای مسافرتی و تحصیلی
در اقدامی کم‌سابقه، پکن ابتدا به شهروندان خود هشدار داد که از سفر به ژاپن خودداری کنند و سپس اعلام کرد که دانشجویان چینی باید در مورد ادامه تحصیل در ژاپن «تجدیدنظر جدی» کنند. اگرچه این اقدام یک ممنوعیت رسمی نیست، اما کاهش چشمگیر حضور دانشجویان چینی می‌تواند تأثیر اقتصادی قابل توجهی بر دانشگاه‌های ژاپن بگذارد. در سال گذشته بیش از ۱۲۳ هزار دانشجوی چینی در ژاپن تحصیل می‌کردند.
سه شرکت بزرگ هواپیمایی چین نیز اعلام کردند که امکان استرداد یا تغییر رایگان بلیت‌های مقصد ژاپن را فراهم کرده‌اند.
چین تایوان را بخشی از خاک خود می‌داند و قصد دارد آن را تحت عنوان «اتحاد مجدد» به خاک اصلی بازگرداند؛ حتی با استفاده از نیروی نظامی، اگر لازم باشد؛ مساله ای مقامات چینی بارها بر آن تاکید کرده‌اند. دولت تایوان این ادعا را رد می‌کند و خواهان حفظ وضعیت موجود است، اما تاکید کرده در برابر تجاوز احتمالی چین دفاع خواهد کرد.
ژاپن که برخی از جزایر جنوبی‌اش تنها ۱۱۰ کیلومتر با تایوان فاصله دارند، نگران است که هرگونه اقدام نظامی چین می‌تواند به سرعت به یک درگیری منطقه‌ای یا حتی جهانی تبدیل شود؛ به‌ویژه با توجه به اینکه آمریکا احتمالاً در دفاع از تایوان دخالت خواهد کرد.
جنگ گسترده با پیامدهای غیرقابل تصور
رسانه‌های دولتی چین در یک سرمقاله، اظهارات تاکائیچی را «خطرناک، تحریک‌آمیز و وارونه‌نمایی واقعیت» توصیف کردند و هشدار دادند که هر درگیری میان چین و ژاپن می‌تواند به سرعت به جنگی گسترده با «پیامدهای غیرقابل تصور» تبدیل شود.
با این حال، ژاپن و ایالات متحده در سال‌های اخیر تلاش کرده‌اند با حفظ «ابهام راهبردی» در مورد نحوه واکنش به حمله چین، از تشدید تنش جلوگیری کنند.
اما پکن تأکید دارد که «اتحاد تایوان با چین اجتناب‌ناپذیر است» و هرگونه مخالفت با آن را «اقدامی تحریک‌آمیز» می‌داند.