بحران آب در اروپا؛ ذخایر قاره سبز خشک شدند

ايرنا

بروزرسانی 1404/09/09 - 13:51

بحران آب در اروپا؛ ذخایر قاره سبز خشک شدند

ایرنا/ارزیابی های ماهواره ای نشان می دهد که بخش های وسیعی از ذخایر آب اروپا به ویژه در بخش های جنوبی این قاره درحال خشک شدن است؛ اتفاقی که طبق هشدار دانشمندان پیامدهای گسترده ای خواهد داشت.

روزنامه گاردین نوشت: یک تحلیل جدید با استفاده از دو دهه داده ‌های ماهواره ‌ای نشان می ‌دهد که بخش ‌های وسیعی از ذخایر آب اروپا در حال خشک شدن است و ذخایر آب شیرین در سراسر اروپای جنوبی و مرکزی، از اسپانیا و ایتالیا گرفته تا لهستان و بخش‌هایی از انگلیس در حال کاهش است.

دانشمندان این دانشگاه در همکاری با گروه «واترشِد اینوستیگیشن» (Watershed Investigations) و روزنامه گاردین به تحلیل داده های ماهواره ای در بازه زمانی بین سالهای ۲۰۰۲ تا ۲۰۲۴ میلادی پرداختند که به بررسی تغییرات در حوزه میدان های گرانشی زمین می پردازد.

از آنجا که آب سنگین است، تغییرات در آب‌های زیرزمینی، رودخانه‌ها، دریاچه‌ها، رطوبت خاک و یخچال‌های طبیعی در سیگنال ها نمایش داده می شوند و به ماهواره‌ها اجازه می‌دهد تا به طور مؤثر میزان آب ذخیره شده را «وزن» کنند.

یافته ها، عدم توازن تکان دهنده ای را نشان می دهند: در بخش های شمالی و غربی اروپا به ویژه در کشورهای اسکاندیناوی و بخش هایی از انگلیس و پرتغال مرطوب شده اند در حالی که بخش های عظیمی از جنوب و جنوب غرب این قاره و به ویژه در بخش هایی از اسپانیا، ایتالیا، انگلیس، فرانسه، سوئیس، آلمان، رومانی و اوکراین خشک تر شده است.

دانشمندان می‌گویند که تجزیه و تحلیل آب و هوا را می‌توان در داده‌ها مشاهده کرد. محمد شمس‌الدوله، استاد بحران آب و کاهش ریسک در دانشگاه کالج لندن، گفت: «وقتی کل داده‌های ذخیره آب زیر زمینی را با مجموعه داده‌های اقلیمی مقایسه می‌کنیم، روندها به طور کلی با هم مرتبط هستند.»

این استاد دانشگاه گفت این باید یک «زنگ بیدارباش» برای سیاستمدارانی باشد که هنوز در مورد کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای تردید دارند.

وی در این زمینه گفت، «ما دیگر در مورد محدود کردن گرمایش به ۱.۵ درجه سانتیگراد صحبت نمی‌کنیم، احتمالاً به سمت ۲ درجه سانتیگراد بالاتر از سطوح پیشاصنعتی حرکت می‌کنیم و اکنون شاهد عواقب آن هستیم.»

اسناد دانشگاه کالج لندن افزود: این روند در انگلیس ضد و نقیص است؛ در حالی که غرب این کشور مرطوب تر شده است شرق آن خشک تر شده است.

آب‌های زیرزمینی نسبت به آب‌های سطحی در برابر تغییرات اقلیمی مقاوم‌تر به نظر می‌رسند، اما بارندگی‌های شدید تابستانی اغلب به معنای از دست رفتن بیشتر آب در اثر روان آب ها و سیل های ناگهانی است، در حالی که فصل تغذیه آب‌های زیرزمینی در زمستان ممکن است کوتاه‌تر شود.

استاد دانشگاه انگلیس ضمن بیان این موضوع هشدار داد که در مناطق جنوبی و شرقی انگلیس که منابع آب زیرزمینی حدود ۷۰ درصد از آب عمومی را تشکیل می دهد این الگوهای بارشی در حال تغییر، می تواند چالش های جدید به بار می آورد.

داده های سازمان محیط زیست اروپا نشان می دهد که مقدار کلی آب برداشتی از منابع سطحی و زیر زمینی در سراسر اتحادیه اروپا بین سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۲ کاهش یافته است اما برداشت از منابع زیرزمینی ۶ درصد افزایش یافته است که به دلیل تامین آب عمومی (۱۸ درصد) و کشاورزی (۱۷ درصد) بوده است. در سراسر کشورهای عضو اتحادیه اروپا منابع آب زیرزمینی در تامین ۶۲ درصد از آب عمومی و ۳۳ درصد از تقاضای آب برای کشاورزی در سال ۲۰۲۲ نقش داشته است.

سخنگوی کمیسیون اروپا درباره راهبرد تاب‌آوری آب گفت، این راهبرد «با هدف کمک به کشورهای عضو برای تطبیق مدیریت منابع آب خود با تغییرات اقلیمی و مقابله با فشارهای ناشی از فعالیت‌های انسانی» تدوین شده است.

به گفته وی، این استراتژی با هدف ایجاد «اقتصاد هوشمند در حوزه آب» تدوین شده و با توصیه کمیسیون در مورد بهره‌وری آب همراه است که خواستار بهبود بهره‌وری «دستکم ۱۰ درصد تا سال ۲۰۳۰» است. با توجه به این که سطح نشت آب در سراسر اتحادیه اروپا از ۸ تا ۵۷ درصد متغیر است، کمیسیون اروپا می‌گوید کاهش هدر رفت آب لوله‌ها و نوسازی زیرساخت‌ها بسیار مهم خواهد بود.

بحران آب در اروپا؛ ذخایر آبی قاره سبز به دلیل فاجعه آب و هوایی خشک شدند

هانا کلوک استاد آب شناسی در دانشگاه ریدینگ انگلیس گفت: ناراحت کننده است که این روند را در دراز مدت شاهد باشیم زیرا به تازگی شاهد خشکسالی های بسیار بزرگ بوده ایم و همواره می شنویم که زمستان امسال ممکن است میزان بارش ها کمتر باشد و ما هم اکنون نیز در وضعیت خشکسالی قرار داریم.

کلوک گفت: بهار و تابستان آینده اگر بارش به اندازه مورد نیاز نباشد تبعات شدیدی برای انگلیس خواهد داشت و ما با محدودیت های آبی شدید مواجه خواهیم شد و این زندگی را دشوارتر خواهد کرد.

سازمان محیط زیست اروپا هشدار داده که انگلیس باید خود را برای ادامه خشکسالی تا سال ۲۰۲۶ آمده کند مگر این که بارش های مهمی در فصل پاییز و زمستان رخ دهد.

خشکسالی در اروپا و بحران امنیت غذا

شمس‌الدوله، استاد بحران آب و کاهش ریسک در دانشگاه کالج لندن هشدار داد روند خشکسالی اروپا تأثیرات «گسترده‌ای» خواهد داشت و به امنیت غذایی، کشاورزی و اکوسیستم‌های وابسته به آب، به ویژه زیستگاه‌های تغذیه ‌شده با آب‌های زیرزمینی، آسیب خواهد رساند.

وی گفت، کاهش ذخایر آبی اسپانیا می‌تواند به طور مستقیم بر انگلیس تاثیر بگذارد. این کشور برای تامین مایحتاج خود به میوه و محصولات کشاورزی به اسپانیا و سایر کشورهای اروپایی وابسته است.

این استاد دانشگاه اظهار داشت انواع تأثیرات اقلیمی که مدت‌هاست در سراسر جنوب جهان، از جنوب آسیا گرفته تا آفریقا و خاورمیانه دیده می‌شود، اکنون بسیار «به ما نزدیک است» و تغییرات اقلیمی «به‌وضوح بر خود اروپا نیز تأثیر خواهد گذاشت».

وی گفت باید بپذیریم که تغییرات آب و هوایی واقعی است و در حال اتفاق افتادن است و بر خود ما هم تاثیر می گذارد.

بحران آب در اروپا؛ ذخایر آبی قاره سبز به دلیل فاجعه آب و هوایی خشک شدند

این استاد دانشگاه خواستار مدیریت بهتر آب و استقابل از دیدگاه های جدید و حتی غیرقراردادی و متعارف شد.

گاردین نوشت: در سطح جهانی ذخایر آبی در خاورمیانه، آسیا، آمریکای جنوبی و در ساحل غربی آمریکا و بخش های عظیمی از کانادا در حال ظهور و بروز است و در گرینلند، ایسلند و سوالبارد شاهد روندهای خشکسالی قابل توجه هستیم.

این رسانه انگلیسی در پایان به وضعیت خشکسالی در ایران اشاره کرد و نوشت ذخایر آب در پایتخت، تهران، به «صفر» نزدیک می شود و برنامه ریزی برای جیره بندی در راه است. مسعود پزشکیان رئیس جمهوری این کشور گفته است اگر جیره بندی شکست بخورد ممکن است تهران تخلیه شود.