مذاکرات اردوغان و پوتین در اوج اختلاف‌ها

همشهري انلاين- پس از دو‌ماه جنجال و گمانه‌زني درباره وضعيت سلامتي ولاديمير پوتين رئيس‌جمهور روسيه به‌خاطر لغو شدن چندين ملاقات و به تعويق افتادن سفرهايش، قرار است او امروز به ترکيه برود تا در بحبوحه اختلافات ميان مسکو و آنکارا، مذاکرات مهمي را با رهبران ترکيه انجام دهد. ترکيه و روسيه اکنون فهرست بلند بالايي از اختلاف‌ها را به‌ويژه درباره سوريه و استقرار موشک‌هاي ناتو دارند و به همين‌خاطر انجام اين سفر در شرايط حساس کنوني نظر بسياري از رسانه‌هاي جهان را به‌خود جلب کرده است و همه منتظر نتيجه مذاکرات دو طرف با وجود همه تنش‌هاي ماه‌هاي اخير هستند. رجب طيب اردوغان، نخست‌وزير ترکيه که در ماه‌هاي گذشته اظهارات تندش درباره سوريه و بشار اسد علاوه بر انتقادهاي داخلي باعث رنجش مقام‌‌هاي مسکو شده، قرار است امروز در استانبول ميزبان پوتين باشد که سابقه گذشته نشان داده فردي انعطاف پذير در عقايدش به‌حساب نمي‌آيد. هر چند به گزارش روزنامه حريت چاپ ترکيه، سفير روسيه در آنکارا اعلام کرده دو طرف موافقت کرده‌اند که در مذاکرات خود بر مسائل مشترک و مورد تفاهم خود تمرکز داشته باشند اما گستردگي اختلاف‌هاي دوطرف به‌ويژه درباره سوريه مسئله‌اي نيست که مقام‌هاي دو کشور بتوانند در اين سفر مهم بدون تفاوت از کنار آن عبور کنند. وتوي قطعنامه‌ها و تحريم‌هاي مرتبط با سوريه در شوراي امنيت توسط روسيه، فرود اجباري هواپيماي مسافربري سوريه که از مسکو عازم دمشق بود توسط ترکيه و متهم کردن روسيه به انتقال تسليحات، استقرار موشک‌هاي پاتريوت ناتو و مشارکت آنکارا در طرح سپر دفاع موشکي ناتو مسائلي هستند که تنش در روابط دو‌طرف را طي ماه‌هاي گذشته به اوج رسانده است. وقتي که سفر برنامه‌ريزي شده پوتين به ترکيه در‌ماه اکتبر(مهرماه) به تعويق افتاد، برخي رسانه‌ها اين مسئله را مرتبط با فرود اجباري هواپيماي مسافربري سوريه توسط جنگنده‌هاي اف16 ترکيه خواندند اما مدت کوتاهي بعد مشخص شد که پوتين غيراز اين سفر بسياري از برنامه‌هاي خود را هم کنار گذاشته و بيشتر به استراحت در خانه خود در حومه مسکو مي‌پردازد. يوشيهيکو نودا، نخست‌وزير ژاپن هم چند وقت پيش اعلام کرد که سفرش به روسيه در اواسط ماه دسامبر به‌خاطر مشکلات سلامتي پوتين و بيماري کمردرد او لغو شده و همين مسئله شايعات درباره وضعيت جسماني کسي که هميشه سعي داشته خود را يک قهرمان ورزشي معرفي کند بيشتر شد. سوريه در صدر فهرست مذاکرات اختلاف‌هاي دو طرف درباره سوريه آنقدر شديد است که رجب طيب اردوغان، نخست‌وزير ترکيه در آستانه سفر پوتين مجبور شد کمي لحن خود را آرام کند. ا و اعلام کرد که روسيه نقش کليدي در حل بحران سوريه دارد. خبرگزاري رويترز گزارش داده که مقام‌هاي ترکيه در تلاش هستند که پوتين را درباره کنار رفتن بشار اسد از قدرت و رفع نگراني‌‌هاي او در اين رابطه قانع کنند. درخواست ترکيه از ناتو براي استقرار موشک‌هاي پاتريوت در خاک اين کشور هم‌ماه گذشته با مخالفت و انتقاد شديد روسيه مواجه شد. همچنين با وجود مخالفت‌هاي شديد روسيه با طرح سپر دفاع موشکي ناتو، ترکيه ميزبان بخش راداري اين سامانه شده است. سياست يا اقتصاد؟ با وجود همه اختلاف‌هاي سياسي اما به‌نظر مي‌رسد که دو طرف هيچ تمايلي به لطمه خوردن روابط اقتصادي خود ندارند. سفير روسيه در آنکارا اعلام کرده که طي اين سفر يکروزه، شش‌توافقنامه ميان دو طرف به امضا مي‌رسد. روابط اقتصادي روسيه و ترکيه در سال‌هاي اخير افزايش چشمگير داشته و حجم مبادلات بازرگاني دو کشور در سال گذشته به بيش از 30ميليارد دلار رسيد که بخش عمده آن را صادرات نفت و گاز روسيه به ترکيه تشکيل مي‌دهد. مقام‌هاي روسيه همچنين قصد دارند طي اين سفر همه مجوزهاي لازم را براي شروع ساخت نخستين نيروگاه هسته‌اي ترکيه در سال ۲۰۱۳ به‌دست آورند.