روابط خارجی دولت بایدن با کشورهای جهان چگونه خواهد بود؟

باشگاه خبرنگاران/ با اعلام پيروزي دموکراتها در انتخابات آمريکا، روابط خارجي آينده اين کشور با ديگر کشورها از مهمترين موضوعات مورد بحث در محافل سياسي و رسانهاي است.
انتخابات رياستجمهوري آمريکا سوم نوامبر بين دونالد ترامپ نامزد جمهوريخواه و جو بايدن نامزد حزب دموکرات برگزار شد و در نهايت با گذشت چند روز از شمارش آرا، در حالي جو بايدن پيروز انتخابات ۲۰۲۰ آمريکا معرفي شد که، همچنان اعتراضات ترامپ و هوادارانش درباره صحت شمارش آراي انتخاباتي ادامه دارد.
با معرفي بايدن به عنوان رئيسجمهور آينده آمريکا انتظار ميرود روابط آمريکا با کشورهاي مختلف جهان در بسياري از مواضع دچار تغييراتي اساسي شود و در اين بين نقش نامزد دموکراتها در اين مناسبتها تعيين کننده خواهد بود.
در اين گزارش سعي داريم به بررسي روابط خارجي آينده دولت بايدن با چين، روسيه و همچنين رژيم صهيونيستي بپردازيم.
چين
کشور چين يکي از کشور هاي مهم و تاثيرگذار در جهان است که دونالد ترامپ در زمان انتخابات ۲۰۱۶ با وعده مقابله اقتصادي با آن روي کار آمد و به اين وعده هم به بهترين شکل ممکن عمل کرد. جنگ تجاري با آمريکا، تأثير مخربي روي شتاب اقتصادي چين و آرمانهايي مثل «ساخت چين ۲۰۲۵» داشت.
با بحران کرونا در کنار ديگر تنشهاي اقتصادي، فشار سياسي هم به پکن اضافه شد. با توجه به اين که چين يکي از نقاط تمرکز ترامپ در دوره اول رياست جمهورياش بوده، نهادهاي اطلاعاتي آمريکا ميگويند «شي جينپينگ» رئيسجمهور چين، تمايلي به تمديد دوره رياستجمهوري ترامپ ندارد. شي، با توجه به تمرکز مفرط ترامپ روي کشورش، ترجيح ميداد رئيسجمهوري مثل بايدن در آمريکا روي کار بيايد که سياست «مسامحه» با چين را جايگزين سياست «مقابله» با پکن بکند.
دونالد ترامپ و دولتش در ارتباط با روابط با چين در توييتها و بيانات مطبوعاتي مدام در اين باره صحبت کرده بودند و سه هدف اصلي را در نظر داشتند از جمله:
۱_ جداسازي: در اصل به معني رها کردن دست آوردهاي سه دهه روابط بازرگاني آمريکا با چين
۲_ حذف دائمي عضويت چين در بازار بورس: دولت دونالد ترامپ، به عنوان بخشي از تمرکز بر چين، فهرستي از توصيهها به شرکتهاي چيني که عضو بازار بورس در آمريکابودند را تهيه کرد و ژانويه ۲۰۲۲ را آخرين مهلت براي اجراي مقررات تازه حسابرسي تعيين کرده بود اين در حالي است که دولت جو بايدن، لزوما اين ممنوعيتها را ممکن است دقيقا دنبال نکند.
۳_فاصله گرفتن از جهاني شدن: در دوره رياست جمهوري ترامپ، فاصله گرفتن از جهاني شدن «جايي که مرزها کمتر باز باشد و تجارت کمتر آزاد باشد» به صورت يک روند درآمد بود و اين چيزي است که پکن ميداند حتي بعد از انتخابات آمريکا تغيير نخواهد کرد.
افراد مطلع از شرکتهاي تکنولوژي در چين ميگويند: «براي چين رياست جمهوري جو بايدن، از رياست جمهوري دونالد ترامپ براي چهار سال ديگرجذابيت بيشتري خواهد داشت». در حالي که به عقيده آنها دولت جو بايدن کماکان موضع سختي در برابر چين خواهد داشت، و اين موضع بيشتر بر اساس عقل و منطق و واقعيتها خواهد بود نه لفاظي و سياست بازي.
به گزارش شبکه «تيآرتي» بسياري از کارشناسان هم معتقدند عادي سازي روابط آمريکا با چين در اولويت برنامههاي جو بايدن است.
رژيم صهيونيستي
اما درباره رژيم صهيونيستي، وبسايت اسرائيلي واينت نوشت: پيروزي جو بايدن به معني پايان دوران «چک سفيد» آمريکا براي اسرائيل و احتمال تجديد تقابلهايي مانند رويدادهاي زمان باراک اوباما با بنيامين نتانياهو، از جمله در مورد ايران است. همچنين به نوشته جروزالم پست، خاورميانه در دوران بايدن با تحولات متفاوتي روبهرو خواهد بود.
در همين حال مجموعهاي از اظهارنظرهاي مقامات کنوني و پيشين رژيم صهيونيستي و تحليلهاي انتشار يافته در رسانههاي اين کشور در روزهاي اخير حاکي از آماده شدن بنيامين نتانياهو براي کار با دولت جو بايدن، با هدف جلوگيري از بازگشت او به برجام است.
زوي هاوزر، رئيس کميسيون امنيت داخلي و سياست خارجي پارلمان اسرائيل هم گفته بازگشت آمريکا به برجام به شکل قبلي آن، به معني پيروزي ايران خواهد بود. اما اگر قطعي شود که دولت بعدي آمريکا در دست جو بايدن است، بازگشت آمريکا به برجام به شکل پيشين آن نخواهد بود، زيرا هر کسي که رفتار تنشزاي ايران در خاورميانه را ميبيند، نه آمريکاييها و نه اسرائيليها نميگذارند که ايران برنده شده و به بمب هستهاي برسد.
اين در حالي است که نتانياهو با پيروزي بايدن به او تبريک گفت و از روابط صميمانهاش با آمريکا گفت و ابراز اميدواري کرد که اين رابطه دوستانه و صميمي در زمان بايدن هم ادامه داشته باشد و اسراييل را آماده همکاري همه جانبه با آمريکا خواند.
کاملا هريس و جو بايدن هر دو در زمان تبليغات رياستجمهوري در چند ماه گذشته، بارها حمايت خود را از رژيم صهيونيستي و تعهد خود به حفظ امنيت اين رژيم اعلام کردند.
روسيه
روسيه يکي ديگر از کشورهاي مهم در جهان است که در برابر آمريکا قد علم کرده و خود را ابر قدرت ميداند و در تلاش براي نشان دادن قدرت خود به جامعه جهاني است.
پوتين معناي شعار «عظمت را دوباره به آمريکا برميگردانيمِ» ترامپ را به خوبي ميدانست و اميدوار بود نامزد جمهوريخواهان در انتخابات امسال هم بتواند با شعار «عظمت آمريکا را حفظ خواهيم کرد» رأي مردم را جلب کند. آنچه براي پوتين اهميت داشت، تضعيف همهجانبه آمريکا بوده و هست و به نظر پوتين هيچکس در انجام اين کار حرفهايتر از ترامپ نبود. با منزوي کردن آمريکا در جهان، تمرکز روي چين و ايران به جاي روسيه، و سياستهاي ديگري از اين دست، ترامپ بهترين نامزد براي رياستجمهوري آمريکا از نظر پوتين بود.
دونالد ترامپ از ابتداي دوران رياست جمهوري خود بارها از سوي دموکراتها به ارتباط نزديک با روسيه و تأثير پذيرفتن از ولاديمير پوتين متهم شده بود.
موضوع کنترل تسليحات و عدم گسترش سلاحهاي کشتار جمعي شايد تنها عرصهاي باشد که از جو بايدن ميتوان انتظار نتايجي به نفع روسيه را داشت. اين مسئله قبل از هر چيز به پيمان دوجانبه روسيه و آمريکا در زمينه کاهش و محدود سازي تسليحات تهاجمي راهبردي (معروف به استارت) مربوط است که ظاهرا دونالد ترامپ به سادگي قصد داشت در فوريه سال ۲۰۲۱ به آن پايان دهد، در حاليکه مسکو پيشنهاد کرده بود آن را براي پنج سال ديگر تمديد کنند. ترامپ شرط تمديد اين پيمان را مشارکت چين در مسئله کنترل تسليحات قرار داده است. بنابراين، سرنوشت اين توافقنامه همچنان مشخص و بعيد است ظرف شش ماه آينده، اين وضعيت تغييري کند. بايدن قول داده بود پيمان استارت را تمديد خواهد کرد.
بايدن اخيرا مدعي شده بود که ولاديمير پوتين رئيس جمهور روسيه نميخواهد که وي پيروز شود. او گفته بود «وقتي من معاون رئيس جمهور بودم، چندين بار گفتگوي بسيار شفاف و صريحي با رئيس جمهور پوتين داشتم؛ و من فکر ميکنم، يکي از دلايلي که او نميخواهد من رئيس جمهور بشوم، اين است که او ميداند که چنين مذاکرات صريحي در آينده وجود خواهد داشت و نيز ميداند حرفهايم درباره تحميل هزينه به روسيه جدي است».
جو بايدن با اشاره به اينکه دونالد ترامپ در عرصه سياست خارجي از جمله در رابطه با روسيه شکستهاي آشکاري داشته است، اظهار داشت: «او (ترامپ) مانند يک توله سگ تحت کنترل ولاديمير پوتين، رئيسجمهور روسيه است. پوتين او را مانند توله سگي در يکي از آن قفسهاي کوچک به اين طرف و آن طرف ميبرد.»
روزنامه «کامرسانت»، چاپ مسکو در تحليلي نوشته است: با وجود وعدههاي بايدن درباره بازگشت آمريکا به توافقات بينالمللي در زمينه کنترل تسليحات و عدم گسترش هستهاي در صورت پيروزي در انتخابات، نميتوان انتظار بهبود روابط مسکو_ واشنگتن در دوره رياست جمهوري احتمالي وي را داشت.