کودتای قبائل علیه ائتلاف سعودی در مأرب

فارس/ قبائل به عنوان رکن اصلي جامعه يمن، سهم بالايي در معادلات جنگ و درگيري‌ها دارند، اما در مأرب علي‌رغم روابط تاريخي، به نفع ائتلاف سعودي عمل نمي‌کنند.

سير تحولات در استان مأرب بسيار سريع اتفاق مي‌افتد و نيروهاي ارتش و کميته‌هاي مردمي به ۱۰ کيلومتري شهر مأرب رسيده‌اند و در اين شرايط منابع محلي خبر مي‌دهند که قبائل مأرب يکي پس از ديگري اقدام به امضاي توافق صلح با دولت صنعاء کرده و از جنگ کنار مي‌کشند.

سيستم قبليه‌اي، عشيره‌اي همچنين اصلي‌ترين نهاد اجتماعي در يمن به شمار مي‌رود و هر اقدام و فعاليتي بايد با هماهنگي بزرگان اين قبائل باشد. اهميت اين قبائل به خصوص در زمان درگيري‌ها و جنگ بيش از پيش خود را نشان مي‌دهد و از آنجايي که هر قبيله منطقه وسيعي را در کنترل خود دارد، صلح و توافق با شيخ قبيله به معناي تسلط بر آن منطقه است.

---

بازار

---

در اين راستا روزنامه الاخبار لبنان در گزارشي نوشته است که استان مأرب شاهد کودتاي واقعي عليه عربستان سعودي است و با گذشت شش سال از تسلط شبه نظاميان همسو با رياض بر اين استان، ديگر ابزارهاي قديمي سعودي‌ها براي فرمانبري گروهها و قبائل کارساز نيست و قبائل يکي پس از ديگري در حال امضاي توافق صلح با نيروهاي ارتش و انصارالله هستند و اين يک ضربه کاري به عربستان سعودي است، چرا که مسأله نفوذ سعودي‌ها در مأرب بحث تازه‌اي نيست و ارتباط قبائل مأرب با خاندان سعودي دهها سال است که جريان دارد و برخي سران قبائل در برهه‌هاي مختلف ارتباطات دوستانه با شاهزادگان سعودي داشتند. از سوي ديگر سعودي‌ها اقدام به جذب طلاب ديني از استان مأرب و آموزش آن‌ها در عربستان مي‌کردند و از اين رو براي تغيير بافت فرهنگي اين استان از دهها سال پيش برنامه داشتند.

به عنوان نمونه، رهبران دولت صنعاء در سپتامبر سال ۲۰۲۰ توانستند با قبيله «مراد» توافق امضاء کنند. اين قبيله بخش بزرگي از استان مأرب از جمله شهرستان‌هاي «رحبه»، «الجوبه»، «جبل مراد»، «المأهليه» و «حريب» را در اختيار خود دارد. امضاي توافق ميان قبيله مراد با دولت صنعاء، يکي از اصلي‌ترين دلايل ميداني براي پيش‌روي ارتش و انصارالله يمن به سمت شهر مأرب به شمار مي‌رود. حضور نيروهاي قبيله مراد در اين مناطق تا حدودي جلوي پيشروي نيروهاي صنعاء را گرفته و خيال سعودي‌ها را راحت کرده بود.

به نوشته الاخبار، اما امضاي قراردادهاي صلح و کنار زدن مانع قبائل تجربه جديدي براي دولت صنعاء نيست و در طول سال‌هاي گذشته توانسته‌اند توافقات متعددي در مناطق شرقي صنعاء با قبائل متعدد امضاء کنند. 

اکنون درگيري‌ها به اراضي قبيله «عبيده» رسيده است. اين اراضي از اطراف شهر مأرب تا منطقه «وادي عبيده» و مناطق «صافر» و الرويک» در نزديکي مرز عربستان را در بر مي‌گيرد و دولت صنعاء تمامي کانال‌هاي ارتباطي خود را با قبيله «عبيده» براي امضاي توافق صلح فعال کرده است. گفتني است «شيخ محسن بن علي بن معيلي» رئيس فقيد قبليه عبيده قبل از فوتش در سال ۲۰۱۸، قصيده‌اي براي «عبدالملک الحوثي» سروده و او را مدح و اعلام کرده بود که آماده استقبال از ارتش و کميته‌هاي مردمي است و همچنين آماده است تا در کنار نيروهاي صنعاء براي آزادي شهر مأرب بجنگد.

منابع محلي مي‌گويند که دولت صنعاء در روزهاي گذشته توانسته با تعدادي از بزرگان قبيله «عبيده» به توافق برسد و به علت حفظ جان آن‌ها، اين توافقات علني نشده و قرار بر اين شده است تا به هنگام پيشروي ارتش و انصارالله يمن، افراد اين عشيره‌ها مانع نشوند. همزمان ارتباط‌گيري با بزرگان ساير قبائل نيز از طريق شيوخ مورد وثوق منطقه در حال انجام است.

الاخبار در ادامه نوشت که دولت نجات ملي يمن توانسته معادلات را عليه ائتلاف سعودي و دولت مستعفي منصور هادي از درون خودشان تغيير دهد،  به خصوص اينکه قبائل مأرب به درخواست صنعاء پاسخ مثبت داده‌اند. دليل اين واکنش قبائل به دليل اشتباهات متعدد حزب اخواني الاصلاح در شش سال گذشته عليه آن‌هاست است. اخواني‌ها در اين سال‌ها با زور و تهديد به منابع درآمدي استان مسلط شدند و تلاش کردند قبائل را به تحت فرمان خود در آورند. قبائلي که در طول دوران گذشته هيچ وقت اجازه نداده بودند هيچ قدرتي بر آن مسلط شوند. بنابراين تهديدات کنوني قبائل از سوي ائتلاف سعودي فايده چنداني براي رياض نخواهد داشت. از سوي ديگر شبه نظاميان حزب الاصلاح در سال‌هاي گذشته جنايات فجيعي در حق قبائل انجام داده‌اند. اواخر سال ۲۰۱۹ با تانک از روي منازل عشيره «الاشراف» عبور کرده و مزارع را به آتش کشيدند. سال گذشته نيز عشيره «آل سبيعان» را قتل عام کردند و بسياري از بزرگان اين عشيره و قبيله «عبيده» را کشتند.

به نوشته اين روزنامه لبناني، ائتلاف سعودي اخير سطح تهديدات خود عليه قبائل را افزايش داده و سران قبائل را براي نقض توافقات امضاء شده با ارتش و کميته‌هاي مردمي تحت فشار گذاشته است و از اين رو فرماندهان نيروهاي دولت مستعفي منصور هادي به عناصر خود دستور داده‌اند که به چنين توافقاتي التزامي نداشته باشند. دو هفته پيش جنگنده‌هاي ائتلاف سعودي عشيره «محمد علي طعيمان» در منطقه الزور را به علت امضاي توافق صلح با دولت صنعاء به شدت بمباران کرده و شبه نظاميان دولت مستعفي نيز وارد منطقه شده و با افراد عشيره درگير شدند تا اينکه نيروهاي ارتش و انصارالله وارد منطقه شدند.

از اين رو شاهد هستيم که ائتلاف سعودي به افراد خود مأموريت داده است که قبائل مأرب را به جنگ با ارتش و کميته‌هاي مردمي يمن تحريک کنند و از هر راهي از قبيل تشويق و ارعاب بهره ببرند. برخي افسران و فرماندهان سعودي به روابط تاريخي عشيره خود با قبائل يمني اشاره مي‌کنند تا از اين باب وارد شوند. در اين ميان هيچ رئيس قبيله‌اي حق بي طرفي ندارد و اگر قبيله‌اي خواهان بي طرفي باشد، تهديد به بمباران هوايي مي‌شود. از اين روست که برخي رسانه‌هاي وابسته به دولت منصور هادي هر از گاهي از حمله هوايي ائتلاف سعودي به سمت يک گروه مسلح همسو خبر مي‌دهند و آن را اشتباهي توصيف مي‌کنند.

از سوي ديگر، رسانه‌هاي همسو با ائتلاف سعودي نوشته‌اند که مسئولان دولت صنعاء با صدها افسر و مقام نيروهاي منصور هادي ارتباط برقرار کرده و توانسته‌اند برخي از آن‌ها را به سمت صنعاء سوق دهند و موجب چند دستگي در ميان شبه نظاميان ائتلاف سعودي شوند. منابع آگاه مي‌گويند که شامگاه جمعه گذشته يک گردان از تيپ پياده ۱۱۷، به طور کامل با تمامي تجهيزاتش به نيروهاي دولت صنعاء پيوسته‌اند. همزمان تنش ميان ائتلاف سعودي و برخي قبائل به علت سربازگيري اجباري از سوي ائتلاف افزايش يافته است.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar