اندیشکده بابل بررسی کرد: سناریوهای پیش‌روی سفر رئیس جمهوری آمریکا به خاورمیانه

فارس/ رئيس جمهوري آمريکا درحالي اوايل بهار از سرزمين‌هاي اشغالي [اسرائيل] و چندين کشور منطقه ديدن خواهد کرد که ناظران اهدافي چند را براي اين سفر باراک اوباما مطرح کرده‌اند. انديشکده «بابل» در پژوهشي به قلم «سمير کرم» به بررسي «سناريوهاي آينده آمريکا در خاورميانه» خاورميانه مي‌پردازد. سمير کرم با اشاره به اينکه تنها چند هفته به سفر «باراک اوباما» رئيس جمهوري آمريکا به منطقه خاورميانه باقي نمانده است، بر اهميت اين سفر با توجه به شرايط حاکم بر منطقه که اکثر مناطق آن را بحران و تنش و ناآرامي فراگرفته و اينکه اين سفر اولين سفر رئيس جمهوري آمريکا از زمان انتخاب وي به اين سمت است، تاکيد مي‌کند. سمير کرم همچنين به اين نکته اشاره مي‌کند که اوباما اگرچه در نامزدي اولين دوره رياست جمهوري خود به سرزمين‌هاي اشغالي سفر کرد و به نحوي نشان داد که جلب رضايت صهيونيست‌ها براي وي مهم است، اما در دومين دوره نامزدي رياست جمهوري، به نحوي وارد انتخابات شد که گويي به حمايت‌هاي آنها بي‌اهميت است. در حالي‌که در طول اولين دوره رياست جمهوري‌اش همه از رابطه وي با «بنيامين نتايناهو»، نخست وزير رژيم صهيونيستي آگاه بودند. حال ناظران بر اينکه نکته تاکيد دارند که آيا اوباما از اختلافات خود با نتانياهو جهت دستيابي به يک راه‌حل در قضيه فلسطيني استفاده مي‌کند؟ يا اينکه اوباما تلاش مي‌کند، بر افکار عمومي صهيونيستي به سود تشکيلات خود گردان فلسطيني استفاده مي‌کند که در اين اواخر خود را بسيار متمايل به واشنگتن و سياست‌هايش نشان داده است؟ سمير کرم در ادامه تاکيد مي‌کند که بايد دريافت سفر آمريکا در چنين شرايطي چندان مهم و بي‌سابقه نشان نمي‌دهد. به همين دليل در اينجا سناريوهايي درباره سفر اوباما به شرح زير به منطقه مطرح مي‌شود: - اوباما به اين طريق ناآرامي‌ها و ناامني سياسي حاکم بر منطقه را ناديد مي‌گيرد و به اين ترتيب بر حاکميت نظام‌ حاکم بر منطقه با وجود ناامني و ناآرامي‌هاي موجود تاکيد مي‌کند که احتمال بسيار ضعيفي است. - اوباما به اين طريق مي‌خواهد تاکيد کند که با وجود ناامني‌ها و ناآرامي‌هاي موجود با اين حال از چنان جايگاهي برخوردار است که با وجود تمام اين ناامني‌ها و ناآرامي‌ها باز به خود جرات مي‌دهد و پاي به کشورها و شهرهاي ناامن و ناآرام بگذارد که اين هم احتمال ضعيفي است. - سناريو سوم اظهار مي‌کند که اوباما به اين طريق مي‌خواهد در دور دوم رياست جمهوري خود بر پايان دادن بر ناامني‌ها و ناآرامي‌هاي موجود در کشورهاي منطقه تاکيد کند که اين سناريو هم سناريو ضعيفي است. چون حوادث امنيتي جاري در منطقه چنان عميق و شديد است که نمي‌توان آن را ظرف يک ماه سرو سامان داد. افزون بر اينکه برخي از اين ناآرامي‌ها اين احتمال را تقويت کرده که حتي پاي به ديگر کشورهاي منطقه مانند عربستان و قطر و اردن بگذارد. - سناريو آخر بر تشديد ناامني‌ها و ناآرامي‌هاي در منطقه تاکيد دارد که خود سفر رئيس جمهوري آمريکا به منطقه يکي از عوامل تشديد کننده اين اوضاع است. اين درحالي است که بسياري از ملل منطقه به ويژه در مصر، سوريه، تونس و ليبي بر اين باورند که آمريکا مسئول اين اوضاع در منطقه است. همچنين مردم کشورهايي که شاهد انقلاب‌هاي بهار عربي بوده‌اند، براين باورند که آمريکا به هر طريق ممکن تلاش مي‌کند،‌ با تحريف انقلاب‌هاي آنها،‌ منافع خويش در اين کشورها از جمله نفت و پايگاه‌هاي نظامي‌اش را حفظ کند و ناامني‌ها و ناآرامي‌هايي اين کشورها شاهد آنهاست، ساخته و پرداخته آمريکا است. سمير کرم با اشاره به اوضاع جاري در مصر تاکيد مي‌کند، يکي از ترفندهاي آمريکا در کشورهايي که شاهد انقلاب‌ عربي بوده‌اند،‌ ناتوان جلوه دادن نظام‌هاي حاکم بر آنها جهت اداره امور است تا بار ديگر نظاميان جاي آنها را بگيرند که از دير باز رابطه‌اي خوب و مستحکم با آمريکا داشته‌اند. چالشي که تونس نيز هم اکنون با آن مواجه است. اين بدين معناست که سفر اوباما به مصر در چارچوب سفرش به منطقه درصدد تثبيت نيروي سياسي در اين کشور است که بتواند، منافع آمريکا را در مصر حفظ کند و اين ممکن است به خروج اخوان المسلمين از عرصه قدرت در مصر منجر شود و در صورتي‌که اين ناآرامي‌ها باز ادامه يابد، دست آمريکا را دست وارد کردن نظاميان به عرصه به بهانه آرام کردن اوضاع باز مي‌گذارد. به اعتقاد سمير کرم اين احتمالي بسيار قوي است، چون تنها به اين طريق است که آمريکا خواهد توانست نقش و منافع آمريکا را در منطقه و در اين کشورها حفظ کند. حال سوال اينجاست که آيا دولت آمريکا به اين امر واقف است که سفر اوباما به اين مناطق متشنج از جمله کرانه باختري که هم اکنون بسيار ملهتب مي‌نمايد، به اين ناآرامي‌ها دامن بيشتري خواهد زد؟ براساس پيش بيني رسانه‌هاي آمريکايي، اوباما در سفر خود به منطقه از سر زمين‌هاي اشغالي [اسرائيل]، کرانه باختري، اردن، مصر، ترکيه و عربستان سعودي ديدن خواهد کرد، اما اين امر به صورت رسمي مورد تاييد قرار نگرفته است و دليل اين امر کاملا روشن است، چون واشنگتن از هم اکنون نمي‌تواند اوضاع جاري در اين کشورها را پيش بيني کند. تنها موضوعي که هم اکنون مورد تاکيد قرار گرفته، آن است که «جان کري»، وزير خارجه جديد آمريکا پيش از اوباما وارد منطقه خواهد شد. همچنين به وي يادآوري شده که چندان به سياست‌هايش اميدوار نباشد. همچنين تاکيد شده پرونده هسته‌اي ايران از جمله موضوعات مورد بحث در اين سفر خواهد بود.