برگزیده

ضرورت شفاف‏‌سازی درباره کابینه

هم ميهن

بروزرسانی 1403/05/22 - 20:10

هم میهن/متن پیش رو در هم میهن منتشر شده و بازنشر آن در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

بالاخره فهرست پیشنهادی آقای پزشکیان برای گرفتن رای‌اعتماد به مجلس اعلام شد. طبیعی است که بازتاب‌های آن زیاد بود؛ به‌ویژه در دو روز پایانی که بر حسب شنیده‌ها تغییرات آن نیز کم نبود. این را می‌دانیم که سیاست عرصه تعارضات منافع است و باید بر حسب امکانات و واقعیات حرف زد. همیشه آرمان‌های ما یا دیگران در جریان عمل با موانع گوناگونی مواجه می‌شوند و این طبیعت سیاست است.

همه ما هم این را می‌فهمیم که انتخاب‌های سیاستمداران نیز در ذیل نوعی از تفاهمات و ممکنات شکل می‌گیرند. همچنان که بسیاری از مردمی که به یک نامزد رای می‌دهند، به‌طورقطع آن نامزد مطلوب‌ترین فرد مورد نظر آنان نیست.بلکه بر حسب شرایط و نامزدهای موجود حساب و کتاب کرده و یکی از آنان را حمایت می‌کنیم. با این مقدمه، روشن است که کابینه معرفی‌شده برآیند مطلوب آقای پزشکیان برحسب ملاحظات نیروهای سیاسی درون یا بیرون ساختار سیاسی است. فرض هم می‌کنیم که این فهرست ممکن‌ترین ترکیب و طبعاً بهترین ترکیب از حیث تفاهم است.

ولی اکنون یک پرسش مهم مطرح می‌شود و آن، اینکه مطابق وعده‌های داده‌شده قرار بود که مبنای تعیین فهرست مطلوب آقای پزشکیان خروجی کارگروه‌های کارشناسی و شورای راهبری باشد. اگر این ترکیب تغییر کرده، علت آن چیست؟ شاید ۷۰درصد نامزدهای پیشنهادی، شامل افراد فهرست‌های کارگروه‌ها و شورای راهبری بوده‌اند؛ ولی دو تفاوت مهم همچنان وجود دارد.

اول اینکه مطابق اطلاع کمتر از نیمی از آنان جزو نفرات اول تا سوم فهرست پیشنهادی بوده‌اند. تعدادی هم بیرون از فهرست به این مجموعه اضافه شده‌اند. تا اینجا هم بحثی نیست؛ چون از پیش محتمل و حتی منطقی دانسته می‌شد که بر حسب ملاحظات سیاسی تغییراتی در فهرست پیشنهادی داده شود. ولی نکته اساسی این است که آیا اینها خواست و عقیده آقای رئیس‌جمهور است یا مسئله فراتر از تعاملات شفاف مرسوم است؟

این مسئله باید خیلی صریح شفاف‌سازی شود؛ چون هرکدام از این دو باشد، تبعات خاص خود را دارد. اگر حالت اول باشد، موجب تغییر رویکرد به شخص آقای پزشکیان خواهد شد؛ زیرا برخی از افراد پیشنهادی تناسب کافی را با ایده‌های ایشان که در دوره انتخابات عرضه شد، ندارند. به نظر می‌رسد که حالت دوم است. به عبارت دیگر، فهرست پیشنهادی از طریق تعامل با مؤلفه‌های قدرت سیاسی نهایی شده است که در این صورت ایرادی متوجه آقای پزشکیان نیست؛ ولی این امر مستلزم حدی از شفافیت است. باید اطلاع‌رسانی روشنی صورت گیرد.

نکته دیگر اینکه آیا قرار است در ادامه نیز فیلتر مجلس فعال شود؟ یا این فهرست به معنای مجموعه ملاحظات نیروهای درون‌ساختاری است؟ اگر این فهرست نهایی باشد، یک تحلیل از آن وجود دارد. ولی اگر قرار باشد یک بار هم، صافی مجلس فعال شود؛ در این صورت بهتر بود آقای رئیس‌جمهور لیست کامل خود را بدون هیچ محدودیتی به مجلس می‌فرستادند و اگر مجلس رد می‌کرد، معلوم باشد که مسئولیت هر نهادی در شکل دادن کابینه چه اندازه است؟ در این زمینه باز هم سخن گفته خواهد شد. ولی تا مرحله بعد لازم است که آقای پزشکیان گزارشی روشن که حتماً صادقانه خواهد بود، به مردم بدهد و سیر تعیین وزرا و ملاحظات در نظر گرفته‌شده را شرح دهند. این شفاف‌سازی موجب رفع برخی از ابهامات و انتقادات نیز خواهد شد.