فقط ۱۲ نفر
روزنامه سازندگی/متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
تیم همراهان “پزشکیان” در نیویورک
حاشیههای سفر رئیسجمهور پزشکیان به نیویورک از همان روزی که تهران را به مقصد آمریکا ترک کرد، شروع شد و همچنان هم ادامه دارد. برخی میگفتند که او تمام خانوادهاش را با هیاتی بالای ۳۰ نفر با خود به آنجا برده است. البته این آمار در شرایطی است که به گفته برخی سایتهای خبری، نزدیکان به دفتر ریاستجمهوری اعداد مختلفی بین ۴۰ تا ۶۰ نفر را برای عدد همراهان رئیسجمهوری در این سفر ذکر کردند که به غیر از وابستههای رسانهای و دختر آقای رئیسجمهور، اسامی باقی آنها اعلام نشد. اما واقعیت امر این است که اتفاقاً رئیس دولت چهاردهم کمترین افراد را در این سفر یا خود همراه کرده است. فقط ۱۲ نفر. اگر دولت محمد خاتمی را که او هم ۱۲ همراه داشت فاکتور بگیریم این تعداد در ۴ دولت اخیر جمهوری اسلامی بیسابقه است. محمود احمدینژاد ۸۰ نفر، حسن روحانی ۴۳ نفر را با خودشان به نیویورک برده بودند. ابراهیم رئیسی هم هرگز مشخص نکرد که چه کسانی با او به آمریکا سفر کردهاند.
به هر حال شایعات مبنی بر اینکه مسعود پزشکیان پسرهایش را نیز با خود برده است، داغ بود تا اینکه مشخص شد یوسف و مهدی هر دو در ایران هستند و همراه پدرشان نرفتهاند و از خانواده رئیسجمهور فقط دختر و دامادش او را همراهی میکنند. دامنه شایعات تا جایی پیش رفت که دولت هم درباره تیم همراه پزشکیان در سفر به نیویورک واکنش و اطلاعیه منتشر کرد. در بخشهایی از این اطلاعیه آمده است: «در سفر نیویورک تیمی چابک و کارآمد رئیسجمهور را همراهی میکنند و تاکید میشود که خبرسازیهای شائبهدار درخصوص همراهان این سفر نادرست است». در این گزارش نگاهی به ۴ دوره ریاستجمهوری و سفرهایشان به نیویورک داشتهایم.
لیست همراهان ۱۲ نفره رئیس جمهور در سفر نیویورک عبارتند از: آقایان ظریف، طیبنیا، حاجی میرزایی، قائم پناه، تختروانچی، سنایی، مهدی طباطبایی، حسن مجیدی، زهرا پزشکیان و گوهری، بیسادی و فراهانی که تیم رسانه و مستند ساز هستند. افراد نام برده با تعریف مسوولیت مشخص، طبق پروتکلهای رسمی به این سفر رفتهاند.
اعزام هیات ۱۲ نفره
محمد خاتمی، رئیس دولت اصلاحات ۲۸ شهریور ۱۳۷۷ به نیویورک رفت. دولت او خیلی شفاف و یک هفته پیش از سفر رئیسجمهور در اطلاعیهای منتشر کرد که در این سفر ۱۲ نفر آقای رئیسجمهور را همراهی میکنند. آن زمان کمال خرازی، وزیر امورخارجه و محمدهادی نژادحسینیان، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل بود که به استقبال خاتمی به فرودگاه جانافکندی رفتند. از خانواده محمد خاتمی، تنها همسر او همراهش بود. خاتمی پس از رئیسجمهور شدنش درحالی از تهران به نیویورک رفت که از آخرین سفر رئیسجمهور ایران به این ایالت قریب به ۱۱ سال میگذشت. خاتمی و تفکراتش برای دنیا مهم بود و او در شرایطی به آمریکا رفت که کاخ سفید و سیاستمداران این کشور حضور خاتمی را فرصتی استثنایی برای برقراری رابطه گسیخته شده بین دو کشور میپنداشتند. هرچند خاتمی در جلسه افتتاحیه که کلینتون نیز در آن سخنرانی میکرد، شرکت نکرد و برخلاف انتظار آمریکاییها، راهی جلسه مجمع عمومی شد. رئیس دولت اصلاحات تنها فردی بود که موضوع گفتوگوی تمدنها را در سخنرانیها و دیدارهایش به عنوان موضوعی مهم مطرح و در تمام سالهای ریاستش بر آن پافشاری میکرد.
بعد نوبت به معجزه هزاره سوم، محمود احمدینژاد رسید که علاقه شدیدی به نیویورک داشت و هر وقت که ممکن میشد در نشست سالانه مجموع عمومی شرکت میکرد. سوای اینکه حرفهایش در مجمع برای کشور بحران میآفرید و موجب ترک سالن توسط هیاتهای دیپلماتیک میشد، تعداد کسانی که با خودش به نیویورک میبرد هم همیشه حاشیه داشت. محمود احمدینژاد اولین رئیسجمهوری بود که پس از انقلاب اسلامی در هر ۸ سال دوران ریاستجمهوریاش به نیویورک سفر کرد. هرچند اظهارات او در مجامع در این سفرها واکنشهای زیادی در پی داشت اما حضور افرادی که او را همراهی میکردند هم حاشیهساز بود.
او در سال ۱۳۹۰، ۹۰ نفر را با خود به نیویورک برد و در سال آخر سفرش نیز برای ۱۶۰ نفر درخواست ویزا کرد. البته از مجموع ۱۶۰ ویزای درخواستی برای هیات همراه رئیسجمهور نزدیک به ۸۰ نفر از اعضای هیات از همراهی محمود احمدینژاد به دلیل عدم صدور ویزا بازماندند و این در صورتی است که هیچ نماینده مجلسی در این سفر حضور نداشت.
به این ترتیب هر سال به تعداد هیات همراه احمدینژاد به آمریکا افزوده میشد. این وضعیت در سال ۹۱ به اوج خود رسید و تعداد زیادی از اعضای دولت همراه با خانواده خود به آمریکا رفتند و در این بین حضور اعظمالسادات فراحی، همسر محمود احمدینژاد و «علیرضا» پسر و عروسش هم انتقادات فراوانی را در پی داشت. کمااینکه انتشار عکسی از حضور فرزند، عروس و مادر عروس رئیسجمهور دولتهای نهم و دهم بحثبرانگیز شد و واکنشهای بسیاری داشت. در بین این افراد نام همسر، پسر، عروس، دختر، داماد و نوه احمدینژاد وجود داشت که البته داماد، دختر و نوه رئیسجمهور به دلیل عدم صدور ویزا نتوانستند به نیویورک بروند اما پسر، عروس، همسر و مادر عروس رئیسجمهور (همسر رحیممشایی) در این سفر حضور داشتهاند.
در هشتمین و آخرین سفر احمدینژاد به نیویورک که در دوم مهرماه سال ۱۳۹۱ انجام شد، گویا احمدینژاد برای ۱۶۰ نفر درخواست ویزا کرده بود. او نه تنها اعظمالسادات فراحی همسرش و علیرضا پسرش را همراه برد بلکه مادر عروس رئیسجمهور (همسر رحیممشایی) بار دیگر در این سفر حضور داشت. علاوه بر مشایی که به عنوان رئیس دفتر رئیسجمهور با همسرش به این سفر رفت، همسر محمدشریف ملکزاده، مشاور رئیسجمهور نیز او را در این سفر همراهی میکرد و در آن سال برای ۱۶۰ نفر به عنوان هیات همراه احمدینژاد درخواست ویزا شده بود که ۸۰ نفر از آنها موفق به اخذ ویزا و همراهی او شدند.
ابهام نفرات همراه رئیسی
آغاز دولت روحانی فرق داشت. دوران او روزگار گشایشی برای دیپلماسی جهانی ایران و سیاست خارجی حرفهای بود، روحانی هم در سفرهای اولش تعداد بالایی که البته رقم مشخص آن معلوم نشده، همراه داشت ازجمله تعداد زیادی از وابستههای تجاری، نمایندگان اقلیتهای دینی و مشاورانش، هرچند بهرغم پروتکلها، همسر روحانی معمولاً او را در سفرهایش به نیویورک همراهی نمیکرد. روحانی در سفرهایش به نیویورک اغلب دیدارهای عالیرتبهای از قبیل دیدار با مقامات کشورهای اروپایی و انگلستان را داشت. آن طور که آن زمان مدیر تشریفات ریاستجمهوری گفته بود، حسن روحانی در سال ۹۶ تنها ۴۳ نفر را همراه با خودش به نیویورک برده بود اما با همین تعداد، روحانی توانست به معنای واقعی چهره جدیدی از ایران بهخصوص پس از دوران ۸ ساله احمدینژاد ارائه دهد. تحریمهای هستهای را از سر ایران برداشت و کشور را از شمول بند ۷ منشور سازمان ملل خارج کرد. هرچند با روی کار آمدن ترامپ ورق برگشت.
دوران ریاستجمهوری حسن روحانی که به پایان رسید، سال ۱۴۰۰ ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور ایران و رئیس سیزدهمین دولت شد. او در ۳ سال دوره ریاستش، دو بار به نیویورک سفر کرد اما نکته عجیب به ویژه برای رسانهها این بود که هرگز تعداد نفرات همراه او مشخص نشدند. هرچند این را میدانیم که با وجود اینکه همراه بردن همسر در سفرهای رسمی دیپلماتیک پروتکل است و اغلب رؤسای کشورها آن را اعمال میکنند، آقای رئیسی دخترش را هم به نیویورک برد که از دستاوردهای حضور او در این سفرها هم خبری نیست. هرچند سایت وزارت خارجه در ۳۰ شهریور سال ۱۴۰۲ با انتشار خبری در این باره نوشت: «هیات همراه رئیسجمهور در این سفر حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه، محمد جمشیدی معاون سیاسی دفتر رئیسجمهور، غلامحسین اسماعیلی رئیس دفتر رئیسجمهور و همسرش دکتر جمیله علمالهدی بودند». اما اشارهای به حضور دختر ابراهیم رئیسی در این سفر نشد اما تاکید بر این بود که هیات همراه او در این سفر سه روزه بسیار کمتعداد است.
سایت ریاستجمهوری هم تنها به انتشار چند عکس رسمی از تعداد اندکی از وزرا و معاونان رئیسی اکتفا کرده و تاکنون تصویری قابل توجه از همراهان و حاضران در نشستها و جلسات رئیسجمهور در نیویورک منتشر نشده و شفافیتی در این خصوص وجود نداشته است. از سویی، تنها دستاوردی که بهعنوان سفر رئیسی و همراهانش به نیویورک سرخط رسانههای حامی دولت قرار گرفت، بازگشت ۳۵۰۶ لوح مصادره شده توسط آمریکا بعد از ۸۵ سال به کشور بود، البته دیوان عالی آمریکا سال ۹۶ برای بازگرداندن الواح هخامنشی به نفع ایران حکم داده بود و چیزی که دولت رئیسی به عنوان دستاورد رونمایی کرد، چهار مرحله قبل آن سال ۱۳۹۸ وارد کشور شده بود.