روسیه و چین میتوانند به افزایش اعتبار ایران در مذاکرات هستهای کمک کنند

صبح نو/متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
محمد شوری، کارشناس مسائل اوراسیا در گفتوگو با «صبح نو» در خصوص اهداف نشست سهجانبه ایران، روسیه و چین اظهارکرد: «با توجه به شرایط موجود، موضوع گفتوگوهای هستهای بین ایران و آمریکا از یک طرف و ایران و اروپا از طرف دیگر به بحثهایی بسیار مهم و سرنوشتساز تبدیل شده است؛ هم برای پرونده هستهای ایران و هم در ارتباط با شرایط منطقهای و احتمال بروز درگیریهایی که ممکن است در منطقه رخ دهد و همچنین تأثیری که این گفتوگوها میتواند اساسا بر مسائل امنیت بینالملل و روابط قدرتهای بزرگ داشته باشد.» وی افزود: «این موضوعات طبیعتا برای سایر قدرتهای بزرگ مانند روسیه و چین نیز بسیار حائز اهمیت است. از طرف دیگر، ایران درحالیکه با اروپاییها درباره این موضوع گفتوگو میکند، همزمان و از طرف دیگر نیز قرار است گفتوگویی با آمریکاییها آغاز کند.»
اهمیت جایگاه روسیه و چین در روند مذاکرات
کارشناس مسائل اوراسیا تصریح کرد: «اینکه روسیه و چین چه جایگاهی دارند و بههرحال بهعنوان قدرتهایی که دیدگاههایشان به ایران نزدیکتر است، چگونه میتوانند همچنان در این روند تأثیرگذار باشند، حفظ این تعامل با این دو کشور نیز برای ایران حائز اهمیت است.»
شوری اظهارکرد: «به عبارت دیگر، اگر به ساختار «پنج بهاضافه یک» نگاه کنیم، در واقع 6 عضو را میبینیم که اروپا و آمریکا از برجام خارج شدهاند و روسیه و چین همچنان ذینفع در بحث برجام هستند. طبیعتا این گفتوگوها نیز در همین چارچوب دنبال میشود و ایران تلاش میکند که اولا نگرانیهایی برای روسیه و چین شکل نگیرد و ثانیا بتواند از امکانات آنها در گفتوگوهای آتی استفاده کند.» وی در پاسخ به این سوال که «آیا روسیه، چین و ایران میتوانند به خنثیسازی «مکانیسم ماشه» کمکی کنند؟» گفت: «بههرحال، این تا حدود زیادی برمیگردد به تعاملاتی که ما با اروپاییها داریم و نگرانیها و بحثهایی که آنها مطرح میکنند. البته روسیه و چین نیز بهعنوان اعضای برجام میتوانند نقش داشته باشند. نگرانیها و مسائل آنها با مسائل اروپاییها متفاوت است. طبیعتا آنها به دنبال تنش نیستند، ولی از ظرفیت آنها حتما میتوان استفاده کرد تا بر اروپاییها فشار وارد شود.»
اروپا در شرایطی نیست که نقش مؤثری ایفا کند
کارشناس مسائل اوراسیا خاطرنشان کرد: «هر چند که در حال حاضر اروپا خود در شرایطی است که با مشکلاتی مواجه است و خیلی نمیتواند نقش ایفا کند، ولی در شورای امنیت بهویژه در بحثهایی که در آژانس بینالمللی انرژی اتمی مطرح میشود، آنها قطعا میتوانند تأثیرگذار باشند. در گزارشی که احتمالا آژانس به زودی ارائه خواهد داد، روسیه و چین میتوانند نقشآفرین باشند.»
روسیه و چین همچنان در برجام ذینفع هستند
شوری اضافه کرد: «به همین دلیل، این گفتوگوها هم برای ایران مهم است و هم برای این کشورها. اینکه ایران در این تعاملات و در گفتوگوهای مربوط به پرونده هستهای تنها نیست و دو قدرت بزرگ مانند روسیه و چین نیز در این موضوع با مواضع ایران همراه هستند، میتواند اعتبار ایران را در این تعاملات افزایش دهد.» وی یادآور شد: «البته نباید مبالغه کرد یا ظرفیت و این امکان را بیش از حد برآورد کرد، ولی بههرحال در عرصه دیپلماسی، استفاده از کمترین ظرفیتها نیز میتواند تأثیرگذار و حائز اهمیت باشد. به همین دلیل، اگرچه بههرحال به دلیل شرایطی که روسیه در ارتباط با بحث اوکراین دارد، ممکن است خیلی نتواند در موضوع هستهای تأثیرگذار باشد و یا به دلیل شرایطی که میان چین و آمریکا وجود دارد، آنها نیز با موانع خاص خود مواجه باشند، ولی بااینحال اینگونه گفتوگوها میتواند یک وزنه و اعتباری برای ایران ایجاد کند.»