برگزیده

امکان پذیرش بازرسان آمریکایی

دنياي اقتصاد

بروزرسانی 1404/03/08 - 10:30

دنیای اقتصاد/متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

دستورکار روز دوم سفر پزشکیان به عمان مرور پنج دور مذاکرات و تبادل‏نظر درخصوص ایده‌ها و راهکارهایی بود که پیش‌تر از سوی مسقط مطرح شده بود. همزمان و در تحولی دیگر رئیس سازمان انرژی اتمی ایران از امکان پذیرش بازرسان آمریکایی در صورت توافق خبر داد.

دستورکار سفر رئیس‌جمهور ایران به سلطان‌نشین عمان در روز دوم عمدتا معطوف به مذاکرات هسته‌ای بود. از دیدار مسعود پزشکیان با وزیر خارجه عمان به‌عنوان مسوول پیشبرد گفت‌وگوها تا اظهارات سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه درخصوص تاریخ دور بعدی، غنی‌سازی و رایزنی‌ها با همتای عمانی درخصوص ایده‌ها و راهکارهای این کشور برای پیشبرد مذاکرات.

هر چند دستورکار این سفر مسائل دوجانبه و امضای اسناد در حوزه‌های مختلف اعلام شده بود، اما حتما بخشی از این سفر به بررسی پیشنهاد عمان اختصاص یافته است؛ موضوعی که توسط وزیر خارجه نیز تایید شد. عراقچی در حاشیه سفر رئیس‌جمهور به عمان در گفت‌وگویی در پاسخ به این سوال که آیا در جریان این سفر با مقامات عمان در ارتباط با مذاکرات ایران و آمریکا نیز صحبت شده است، گفت: «طبیعی است که مشورت‌ها و تبادل‌نظرهایی صورت می‌گیرد ولی اصل این سفر به خاطر مذاکرات نیست.» وی تاکید کرد که احتمالا در چند روز آینده تاریخ دور جدید مذاکرات ایران و آمریکا مشخص می‌شود. اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، نیز دیروز گفت که مشورت‌ها در مورد تعیین زمان و محل دور بعدی مذاکرات ادامه دارد و به محض نهایی شدن، توسط عمان اعلام خواهد شد.

پس از آخرین دور مذاکرات ایران و آمریکا در رم پایتخت ایتالیا اعلام شد که طرف عمانی به عنوان میانجی طرحی را ارائه کرده که جای بررسی دارد. از این رو سفر دوروزه پزشکیان به مسقط و دیدار با مقامات عالی این کشور بسیار حائز اهمیت است. در پایان سفر رسمی رئیس‌جمهور پزشکیان به مسقط، دو کشور در بیانیه‌ای مشترک بر پیوندهای تاریخی و مستحکم دو ملت برادر، همکاری‌های پایدار دوجانبه و احترام متقابل تاکید کردند. در این بیانیه تحکیم روابط دوجانبه، گسترش شراکت اقتصادی، حمایت از آتش‌بس در غزه و قدردانی از نقش عمان در مذاکرات هسته‌ای مدنظر قرار گرفت.

شرط اجازه به بازرسان آمریکایی
اما اظهارات محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی درخصوص اجازه به بازرسان آمریکایی را شاید بتوان یکی از اتفاقات مهم این روزهای مذاکرات ارزیابی کرد. اسلامی روز چهارشنبه در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران درباره احتمال حضور بازرسان آمریکایی در ایران توضیح داد: «کشورهایی که با ما خصومت داشتند و رفتار غیراصولی انجام داده‌اند، در طول این سال‌ها ما همواره تلاش کردیم از آن کشورها بازرس نپذیریم؛ همان‌طور که آنها نیز رفتار متقابل دارند و بازرس ایرانی نمی‌پذیرند. اما در شرایط کنونی مذاکرات، اگر مطالبی مطرح شود و توافق حاصل شود و خواسته‌های ایران مدنظر قرار گیرد، آن زمان ما در پذیرش بازرسی آمریکایی از طریق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تجدیدنظر خواهیم کرد.»

رئیس سازمان انرژی اتمی به برخی شبهه‌ها درباره مساله فنی غنی‌سازی در ایران نیز پاسخ داد. اسلامی با بیان اینکه غنی‌سازی خط قرمز ماست و در این زمینه شفافیت داریم، گفت: «البته برخی موارد به بیان اخبار می‌پردازند ولی غنی‌سازی قطعی است و ما تاکید داریم به سمت سلاح هسته‌ای نمی‌رویم و غنی‌سازی برای سلاح هسته‌ای انجام نخواهیم داد و بر این تعهد داریم.» وی افزود: «درباره موضوع کنسرسیوم نیز هنوز پیشنهاد رسمی دریافت نشده است.» اسلامی درباره احتمال توقف غنی‌سازی در ایران نیز اظهار کرد: «این موضوع اصلا مطرح نیست. درصد غنی‌سازی هم نباید به صورت سیاسی مطرح شود؛ درصد غنی‌سازی بستگی به نوع کاربرد آن دارد. الزاما وقتی اورانیوم با غنای بالا تولید می‌شود، به معنای مصرف نظامی نیست.»

درباره غنی‌سازی شوخی نداریم
عراقچی بارها پذیرش محدودیت در غنی‌سازی را رد کرده و روز سه‌شنبه نیز در یک پست در شبکه‌های اجتماعی تکرار کرد که «اگر قدرت‌های غربی بر غنی‌سازی صفر در ایران اصرار داشته باشند، دیگر چیزی برای بحث در مورد موضوع هسته‌ای برای ما باقی نمی‌ماند.» این موضع‌گیری عراقچی به گفته خودش در پاسخ به اظهارات و ادعاهای یک مقام انگلیسی بوده که صحبت از غنی‌سازی صفر در ایران کرده بود. عراقچی روز چهارشنبه در حاشیه سفر به عمان گفت: «من در آنجا به‌صراحت گفتم که ما رایزنی‌های خود را با سه کشور اروپایی در این مدت ادامه دادیم ولی اگر موضع آنها غنی‌سازی صفر است دیگر هیچ صحبتی با آنها در مورد هسته‌ای نداریم.» وی ادامه داد: «آنها باید تکلیف خودشان را مشخص کنند و ما در مورد موضوع غنی‌سازی هیچ شوخی با هیچ کسی نداریم.» پیش از این، پیتر ماندلسون، سفیر انگلیس در آمریکا، ضمن ابراز حمایت از اظهارات مقامات آمریکایی در مورد متوقف‌سازی برنامه غنی‌سازی اورانیوم در ایران، گفته بود که ایران باید از فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم دست بردارد. اما روز گذشته ظاهرا لندن از این اظهارات سفیرش در آمریکا عقب‌نشینی کرده است. طبق روایت خبرنگار رسانه آمریکایی، دولت انگلیس در پیامی از اظهارات سفیر این کشور در آمریکا در حمایت از غنی‌سازی صفر در ایران و تهدید به استفاده از سازوکار «ماشه» عقب‌نشینی کرده و گفت که از ایران خواسته به راهکاری دیپلماتیک از طریق مذاکرات بپردازد.

مسکو خوش‌بین است
همزمان با انتشار اخبار مثبتی از سمت تهران و واشنگتن درباره ادامه مذاکرات، وزیر خارجه روسیه هم روز گذشته گفت که این امیدواری وجود دارد که ایران و آمریکا در زمینه مذاکرات هسته‌ای به پیشرفتی دست پیدا کنند و این رویه در مسیر درستی در حال حرکت است. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، گفت: «حق غنی‌سازی در چارچوب استفاده صلح‌آمیز برنامه‌های انرژی هسته‌ای در مذاکرات بین ایران و آمریکا اصل کلیدی است.» وی ادامه داد که اوضاع پیرامون برنامه هسته‌ای ایران همچنان دشوار است.

گزارش جامع آژانس
در‌عین‌حال رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نیز روز چهارشنبه در جمع خبرنگاران در وین در اظهاراتی گفت که گزارش جامع درباره برنامه هسته‌ای ایران به‌زودی منتشر خواهد شد. گروسی در ادامه اظهارات خود در جمع خبرنگاران درباره پیشرفت در مذاکرات با گفتن اینکه «هنوز نتیجه مشخص نشده است»، ادامه مذاکرات را نشانه مثبتی دانست. او در پاسخ به سوالی درباره تفاوت‌ها میان موضع آمریکا و ایران بر سر موضوع غنی‌سازی اورانیوم در مذاکرات عمان، گفت که نزدیک کردن این دو دیدگاه به هم غیرممکن نیست.