نه جنگ، نه تسلیم

روزنامه سازندگی/متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
سخنان اخیر حسن روحانی درباره بازدارندگی، مردمسالاری و آینده کشور
حسن روحانی، رئیسجمهور پیشین ایران، روز یکشنبه در نشست دورهای با استانداران دولت تدبیر و امید با اشاره به تحولات اخیر منطقه و تجربه جنگ ۱۲ روزه تأکید کرد: «اگر قدرت نظامی و اطلاعاتی و سیاسی و دیپلماسی را تقویت کنیم و بالاتر از همه قدرت ملی را افزایش دهیم، جنگ نخواهد شد. رهبری فرمود «نه جنگ، نه صلح» به نفع کشور نیست، «نه جنگ» را محقق کنیم و این کار شدنی است».
روحانی، مهمترین قدرت ملی را حمایت مردم عنوان کرد و گفت که مردم در جنگ ۱۲ روزه نه بهخاطر ما مسئولان بلکه برای ایران ایستادند. آنها به کشور و استقلالش وفادارند و و همین انسجام ملی، مهمترین عامل بازدارندگی است. اگر حاکمان میخواهند این حس ملی را حفظ کنند باید در برابر مردم تواضع نشان دهند و به خواست اکثریت احترام بگذارند. او بهصراحت گفت، قانونی که ۹۰ درصد مردم با آن مخالفند، اگرچه ممکن است ظاهرا از مسیر مجلس و شورای نگهبان بگذرد اما از نظر روح و معنا بیاعتبار است.
رئیس دولتهای یازدهم و دوازدهم در ادامه به لزوم تقویت قدرت نظامی پرداخت و با اشاره به تجربه شخصی خود در دوران جنگ ایران و عراق گفت که در آن زمان، با وجود برتری فنی عراق و دریافت موشکهای ضد رادار از شوروی و فرانسه، پدافند هوایی ایران با ابتکار و خلاقیت توانست، راهحلی برای مقابله بیابد و توازن قوا را برگرداند. او تأکید کرد که ابتکار و نوآوری میتواند، جای کمبود تجهیزات را بگیرد و امروز نیز در برابر جنگهای فناورانه و الکترونیکی باید از خلاقیت دانشمندان ایرانی بهره گرفت. وی در کنار تقویت بنیه نظامی بر ضرورت ایجاد ائتلافهای منطقهای دفاعی نیز تأکید کرد. روحانی گفت در دوران ریاستجمهوریاش، طرحی برای ایجاد اتحاد نظامی بین ۵ کشور منطقه مطرح شد و حتی موافقتهایی بهدست آمد اما فشار آمریکا و برخی کشورهای عربی، مانع از شکلگیری آن شد.
روحانی سپس به موضوع اطلاعات و امنیت پرداخت و آن را یکی از مهمترین ابزارهای بازدارندگی دانست. او گفت دستگیری حتی ۱۰ جاسوس حرفهای موساد میتواند، طرحهای دشمن را برای ماهها مختل کند و در شرایط «نه جنگ و نه صلح» چنین اقداماتی موجب تقویت بازدارندگی و اعتماد عمومی میشود. او بارها بر این نکته تأکید کرد که وضعیت کنونی «نه جنگ و نه صلح» برای کشور زیانبار است؛ زیرا در چنین فضایی، سرمایهگذاران و تولیدکنندگان دچار تردید میشوند، فعالیت اقتصادی کند میشود و آینده نامعلوم میشود. وی راه خروج از این وضعیت را تقویت همزمان قدرت نظامی، اطلاعاتی و دیپلماسی دانست و گفت باید کاری کنیم که دشمن احساس کند، هزینه حمله به ایران بسیار سنگین است، تا بهجای جنگ به گفتوگو و تعامل روی بیاورد. روحانی از دوگانه «جنگ یا تسلیم» انتقاد کرد و آن را غلط دانست. او گفت، کشور میتواند بدون تسلیم شدن در برابر فشارها با حفظ عزت ملی وارد مذاکره شود و به توافقهای برد- برد دست یابد، همانگونه که در دوره دولت تدبیر و امید در قالب برجام چنین رویکردی دنبال شد. به گفته او، مذاکره به معنی تسلیم نیست بلکه راهی است برای حل مشکلات به نفع ملت.
روحانی انتقاد تندی نیز از صداوسیما مطرح کرد و گفت این رسانه به جای تقویت وحدت ملی، علیه انسجام ملی کار میکند و با جناحیگری، تفرقه و بداخلاقی، مردم را از خود دور کرده است. او پیشنهاد کرد، صداوسیما برای یک سال «ملی» اداره شود تا کارکرد واقعی خود را در خدمت همه مردم بیابد و نه صرفا در خدمت یک جریان خاص.
در حوزه اقتصاد، روحانی بر ضرورت اصلاح ساختار اقتصادی و مهار تورم تأکید کرد و گفت، مردم پس از تحمل سختیهای جنگ انتظار دارند، اصلاحاتی واقعی در معیشت خود ببینند. او خواستار تمرکز دولت بر مهار نقدینگی، اولویت دادن بانکها به تأمین سرمایه در گردش تولیدکنندگان و بازگرداندن ارز حاصل از صادرات به چرخه رسمی اقتصاد شد. به گفته او همین سه اقدام اگر جدی گرفته شود، میتواند رشد تورم را متوقف کند و به مردم امید بدهد. روحانی همچنین از دولت خواست به جای افزایش مالیاتها، با قاچاق گسترده مبارزه کند و با ساماندهی اقتصاد غیرشفاف، منابع از دسترفته را به بودجه بازگرداند.
روحانی بار دیگر به رابطه مردم و دولت بازگشت و گفت در شعار، همه از مردم سخن میگویند اما در عمل، اقتصاد به دست نهادها و شرکتهای خصولتی و وابسته افتاده است. او با انتقاد از گسترش بنگاههای شبهدولتی گفت در قانون اساسی چیزی به نام «خصولتی» نداریم و اقتصاد باید بر پایه بخش خصوصی واقعی و تعاونیها باشد. او تأکید کرد، نهادهای نظامی باید از فعالیت اقتصادی دور بمانند تا بتوانند بر مأموریت ذاتی خود در دفاع و امنیت متمرکز شوند. روحانی در ادامه گفت که امروز مردم دو مطالبه اصلی دارند: امنیت و معیشت. به باور او، اگر دولت بتواند احساس امنیت را در جامعه تقویت و تورم را متوقف کند، مردم دوباره به آینده امیدوار خواهند شد.
وی به تجربه برجام نیز اشاره کرد و گفت برخلاف برخی ادعاها، دولت تدبیر و امید روابط نزدیکی با شرق، بهویژه چین و روسیه، داشت. او یادآور شد که پس از برجام، بالاترین سطح مذاکرات اقتصادی با چین انجام شد و شی جینپینگ وعده ۴۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری در ایران داده بود. روحانی گفت، ادعای کسانی که میگویند دولت او فقط به غرب چشم داشت، دروغ است و اتفاقا در دولت او روسیه و چین در چند قطعنامه علیه ایران، رأی منفی یا وتو کردند. او همچنین به جزئیات روند تصویب برجام پرداخت و گفت که رهبر انقلاب پیشنهاد کردند که برجام در مجلس هم تصویب شود تا مسئولیت جمعی شود و بعدها کسی نتواند آن را به گردن دولت بیندازد. او از جلسات متعدد با حضور مسئولان عالی کشور برای بررسی بند به بند توافق یاد کرد و گفت، نتیجه برجام محصول کار مشترک دولت، مجلس، شورای عالی امنیت ملی و تأیید رهبری بود.
روحانی گفت: اگر کشور بخواهد از وضعیت شکننده فعلی خارج شود باید سه محور را همزمان تقویت کند: قدرت نظامی و اطلاعاتی برای بازدارندگی، دیپلماسی هوشمندانه برای تعامل جهانی و رابطه صادقانه و محترمانه با ملت. او تأکید کرد که هیچکدام از این سه بدون دیگری به نتیجه نمیرسد. در پایان، روحانی از مسئولان خواست با اصلاح قانون انتخابات، ملی کردن صداوسیما، مهار تورم و بازگرداندن اعتماد عمومی از فداکاری ملت در جنگ ۱۲ روزه قدردانی کنند.