ویتکاف سر قرار نیامد

دنياي اقتصاد

بروزرسانی 1404/07/10 - 15:35

دنیای اقتصاد/متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

با گذشت چهار روز از فعال شدن سازوکار ماشه، تهران از طرح‌ها و ابتکاراتی پرده برداشت که پیشنهاد داده بود اما توسط طرف غربی رد شد. به گفته سخنگوی دولت به نقل از وزیر امور خارجه، ایران در نیویورک پیشنهاد مذاکره مستقیم با نماینده ویژه ترامپ و سه وزیر خارجه تروئیکای اروپایی را داد، اما آن کسی که سر قرار نیامد، ویتکاف بود. پیش‌تر نیز سیدعباس عراقچی از ارائه پیشنهادهایی منصفانه، متعادل و سازنده خبر داده بود که از سمت غرب رد شدند.

مکانیسم ماشه فعال شده است و ایران در‌حال‌حاضر از دریچه‌های دیپلماتیک در حال بیان واقعیت‌های گفته‌نشده و همچنین ابراز نارضایتی نسبت به این موضوع است. فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، روز چهارشنبه در حاشیه جلسه هیات دولت، با اشاره به این موضوع گفت که در جلسه هیات دولت گزارش وزیر خارجه را از سفر به نیویورک داشتیم. ایران اعلام آمادگی کرد با سه کشور اروپایی و آژانس و ویتکاف جلسه داشته باشد ولی قبول نکردند یا در جلسات حضور پیدا نکردند. سخنگوی دولت ادامه داد: «طرف‌های مقابل، پیشنهاد ایران مبنی بر تعویق ۴۵روزه مکانیسم ماشه را نپذیرفتند.» پیش‌تر نیز سیدعباس عراقچی، وزیر خارجه، در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان گفته بود که با پیشنهادهایی منصفانه، متعادل و سازنده به نیویورک آمدم تا راه‌حلی دیپلماتیک برای این بحران بیابیم. اما این پیشنهاد‌ها نیز توسط آمریکا و سه کشور اروپایی رد شد و آنها به بازگشت فوری تحریم‌ها (اسنپ‌بک) روی آوردند که مشکلات را پیچیده‌تر کرد.

این واقعیت در حالی گفته می‌شود که آمریکا و به‌خصوص تروئیکا روایت‌های مخدوشی از رویکرد ایران در طول یک هفته گذشته منتشر کرده و عامدانه تلاش‌های دیپلماتیک آن هم تا لحظه آخر ایران برای فعال کردن دیپلماسی را نادیده گرفته‌اند. در همین ارتباط مهاجرانی درباره طرح ایران توضیح داد: «ابتدا موضوع این بود که راجع به ذخایر ۶۰درصدی در مقابل اسنپ‌بک صحبت‌ شود. حذف کامل اسنپ‌بک تقاضای ایران بود که آنها نپذیرفتند. آنها اولش می‌گفتند روی حدود ۶ ماه که البته تاکیدی بود که ویتکاف داشت و وزیر گفته بود که ما با این جمع‌بندی وارد گفت‌وگو می‌شویم اینکه اسمش مذاکره نیست.» او در ادامه بیان کرد: «در آخرین شب پیشنهاد ۴۵روز تعویق مکانیسم ماشه از طرف ایران مطرح شد که در نهایت با فشاری که از سمت لابی صهیونیست‌ها بود این طرح مورد پذیرش قرار نگرفت.»

کارشکنی واشنگتن
همچنین در جلسه هیات دولت روز گذشته، سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه، ضمن ارائه گزارشی از دیدارها و مذاکرات با کشورهای اروپایی و طرف آمریکایی، قبل و حین سفر به نیویورک تصریح کرد: «تمام رایزنی‌ها و انعطاف‌های لازم و ضروری به منظور اتمام حجت با این طرف‌ها صورت گرفت. اما همان‌گونه که از قبل هم پیش‌بینی می‌شد، این مسیر با کارشکنی‌های آمریکایی‌ها به سرانجام نرسید.»

شورای امنیت ملی تصمیم می‌گیرد
پیش‌تر نیز عراقچی با اشاره به تحولات اخیر در شورای امنیت، سازمان ملل و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تاکید کرد که تصمیم‌گیری درباره توافق قاهره منوط به بررسی در شورای عالی امنیت ملی کشور است. به گزارش خبرگزاری تسنیم، وزیر خارجه ایران غروب سه‌شنبه در بازگشت از نیویورک اظهار کرد: «با شرایط جدید مواجه هستیم. هم در شورای امنیت، هم در سازمان ملل و هم در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی. در شورای امنیت اجماع لازم برای اینکه تصمیمی درباره اسنپ‌بک گرفته شود، از نظر ما وجود نداشت.» او ادامه داد: «روسیه و چین هم معتقدند که وجود نداشت. این مسائل باید در شورای عالی امنیت ملی و کمیته هسته‌ای این شورا بحث شود. ما با توجه به مجموعه شرایط و آنچه منفعت کشور اقتضا کند اجرا خواهیم کرد. مطمئن هستم در شورای امنیت ملی تصمیمات درستی گرفته خواهد شد.»

نباید توافق می‌کردیم
هم‌زمان محمدجعفر قائم‌پناه، معاون اجرایی رئیس‌جمهوری، در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران گفت که در زمینه مذاکرات طبیعی است که ما در چارچوب منافع ملی توافق می‌کنیم و چون خواسته‌های آنان، چه آمریکا و چه اروپا، در چارچوب منافع ملی ما نبود، نباید توافق می‌کردیم. به گزارش ایسنا، قائم‌پناه در پاسخ به پرسشی درباره اظهارات برخی نمایندگان مجلس در زمینه اخراج سفرای تروئیکای اروپایی از ایران به دلیل فعال‌شدن اسنپ‌بک، تصریح کرد: «دولت در چارچوب منافع ملی و راهبرد سیاست خارجی‌ که در شورای عالی امنیت ملی تدوین می‌شود و به تایید رهبری انقلاب می‌رسد، عمل می‌کند.» وی یادآور شد: «هرکسی چه از نمایندگان مجلس و چه افرادی خارج از دولت و حاکمیت می‌توانند با رعایت منافع ملی اظهارنظر کنند؛ اما رویکرد دولت در زمینه سیاست خارجی همان روندی است که توضیح دادم و چنین تصمیمی در دولت مطرح نشده است.»

در نهایت قائم‌پناه با بیان اینکه «در صورت وقوع جنگ دوباره آمادگی کاملی داریم»، تاکید کرد: «نیروهای نظامی و دولت آمادگی کامل برای دفاع از تمامیت ارضی ایران دارند و باکی از دشمن نداریم‌. مردم در جنگ تحمیلی ۱۲روزه همبستگی کاملی داشتند و کماکان نیز انسجام فکری و وحدت خود را حفظ می‌کنند. ان‌شاءالله جنگ اتفاق نخواهد افتاد. بعید می‌دانم دشمن اشتباه خود را تکرار کند.»