مذاکره‌کنندۀ سابق آمریکا: همۀ تحریمها را پس از توافق تعلیق می‌کنیم/مناظره داغ آینهورن و موسویان

مذاکره‌کننده سابق هسته‌اي آمريکا در مناظره با سيدحسين موسويان گفت: آمريکا آماده است کليه تحريمهاي يکجانبه خود شامل تحريمهاي نفتي، بانکي و مالي که مربوط به مسئله هسته اي است را فوراً و بلافاصله بعد از امضاء توافقنامه تعليق کند. سيدحسين موسويان مذاکره کننده سابق هسته اي ايران در کنفرانسي که روز گذشته در ريودوژانيروي برزيل برگزار شد، با رابرت آينهورن، مذاکره کننده سابق تيم هسته اي آمريکا و پژوهشگر فعلي موسسۀ بروکينگز به مناظره پرداخت. موضوع اين کنفرانس که توسط دانشگاه PUC-Rio و بنياد مطالعاتي کارنگي آمريکا و با حضور پژوهشگران مسائل هسته اي، اساتيد، دانشجويان و روزنامه نگاران برگزار شد، در کنار پرونده هسته اي ايران، مباحث هسته اي در آمريکاي لاتين مورد بحث و گفتگو قرار گرفت. رابرت آينهورن، مذاکره‌کنندۀ سابق تيم هسته‌اي آمريکا در ابتدا پيرامون مذاکرات هسته اي گفت: توافق جامع هسته اي تا 24 نوامبر حاصل نخواهد شد اما طرفين مي توانند روي محورهاي اصلي توافق کنند. اوباما براي حصول توافق جدي است منتهي بايد در ظرفيت غني سازي محدوديت اعمال گردد و دورۀ اجراي قرارداد نيز طولاني باشد. اين معامله اي است که اوباما مي خواهد. سيد حسين موسويان، مذاکره کننده سابق هسته اي کشورمان نيز در پاسخ به اين اظهارنظر آينهورن گفت: اگر قرار باشد توافق نهايي در چارچوب معاهدۀ ان.پي.تي باشد، اين توافق تا 24 نوامبر 100% دست يافتني است. اما کليه درخواستهاي فعلي قدرتهاي بزرگ که موجب طولاني شدن قرارداد شده، به خاطر اينست که اين درخواستها فراتر از معاهدۀ ان.پي.تي هستند. هرچه دورۀ توافقنامه طولاني تر و محورهايش خارج از معاهدۀ ان.پي.تي باشد، چنين توافقي آسيب پذيرتر، شکننده تر و ناپايدارتر خواهد بود. اگر آمريکا و قدرتهاي بزرگ حسن نيت داشته باشد، دو طرف مي توانند کل تعهدات خود را در شش ماه عملياتي و تمام کنند در حاليکه آمريکا دنبال يک دورۀ 20 ساله است. آينهورن: آمريکا آماده است کليه تحريمهاي يکجانبه خود شامل تحريمهاي نفتي، بانکي و مالي که مربوط به مسئله هسته اي است را فوراً و بلافاصله بعد از امضاء توافقنامه تعليق کند. لذا در فاز اول و فوري، تعليق تحريمها معقول است. رفع تحريمها توسط کنگره آمريکا به زماني موکول مي شود که IAEA تأئيد کند که ايران به کليۀ تعهداتش عمل کرده است و اين يک دورۀ طولاني خواهد بود. البته تکنولوژي مدرن هسته اي در اختيار ايران قرار خواهد گرفت. ملت ايران، ملت بزرگي است و حق دارد تکنولوژي مدرن هسته اي داشته باشد. موسويان: مشکل اول اينست که کنگرۀ آمريکا در مورد لغو تحريمها تصميم مي گيرد و نه دولت آمريکا. رئيس جمهور آمريکا ميتواند تعليق کند اما نمي تواند لغو کند و اين بدان معناست که تيم مذاکره کننده آمريکا حداکثر اختياراتش در محدودۀ تعليق تحريمهاست. در حاليکه قدرتهاي بزرگ از ايران مي خواهند تعهداتش را فوري و در زمان کوتاه انجام دهد. حالا اگر ايران تعهداتش را انجام داد و IAEA هم تأئيد کرد، هيچ ضمانتي وجود ندارد که کنگره با لغو مصوبات تحريمها موافقت کند. لذا ايران نبايد توافقنامه اي را امضاء کند که سرنوشت لغو تحريمها در آن نامعلوم است و زمان آن هم نامشخص باشد. رابرت آينهورن در ادامه با اشاره به اتهامات نظامي به برنامه هسته اي ايران گفت: اين چالش از مسائل مهمي است که حل آن طولاني خواهد بود و زمان مي برد و از وظايف IAEA است و از سويي نيازمند دسترسي هاي فراتر از پروتکل الحاقي است و تا اين موضوع حل نشود، لغو تحريمها حل نخواهد شد. موسويان: اگر ارادۀ سياسي و حسن نيت در قدرتهاي بزرگ وجود داشته باشد، موضوع اتهامات نظامي را مي توان ظرف دو ماه حل کرد. IAEA تست ارادۀ سياسي قدرتهاي بزرگ است. در سال 1384 و 1385 سه کشور از IAEA قطعنامۀ "عدم پايبندي" گرفتند: مصر، ايران و کره جنوبي. IAEA موضوع مصر و کره جنوبي را حتي به شوراي امنيت گزارش هم نکرد چون متحد آمريکا بودند اما مسئله ايران را نه تنها به شوراي امنيت ارجاع کرد بلکه تحريمهاي ظالمانه را نيز عليه ايران وضع کرد. البرادعي در مهر ماه سال 1382 به ايران آمد و به ما قول داد که تعريف تعليق از نظر IAEA به معني " عدم گازدهي به سانتريفيوژهاست". وقتي ما توافق سعدآباد را به خاطر اطمينان از قول البرادعي در تعريف تعليق امضاء کرديم، يک ماه بعد يک نامۀ غيررسمي و بدون امضاء از آژانس براي ما فکس شد که تعريف موسع و بسيار گسترده اي شامل تعليق ساخت و نصب سانتريفيوژ داده شده بود. وقتي از البرادعي در اين باره جويا شديم، گفت: اين تعريف به خاطر فشار سياسي غرب است. اگر مسئله ايران و آژانس بود، حداکثر تقاضاي آژانس اجراي پروتکل الحاقي بود. لذا اين مسئله ميتوانست ظرف دو ماه حل شود نه اينکه 11 سال طول بکشد. آينهورن: علت نظر آمريکا براي دورۀ طولاني اجراي توافقنامه، عدم اعتماد به ايران است و لذا اعتمادسازي زمان نياز دارد. موسويان: عدم اعتماد دوطرفه است. صدام عليه ايران سلاح کشتار جمعي استفاده کرد و تکنولوژي و تجهيزات آن را آمريکا و اروپا به صدام دادند که موجب کشته و زخمي شدن حدود 100 هزار نفر ايراني شد؛ اما ايران به خاطر اعتقادات ديني مقابله به مثل نکرد. لذا اين ايران است که قرباني سلاح کشتار جمعي با حمايت آمريکا بوده است.