نزاع بر سر رانت روغنی!

روزنامه جوان/ متن پيش رو در جوان منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست داستان روغن‌هاي پالم همچنان کشدار است. اين داستان که با نام اسپانسرهاي روغني در سال 88 آغاز شد و به نوعي روزنامه جوان براي اولين بار از آن خبر داده بود، تا کنون به انحاي مختلف در رأس اخبار بوده است؛ زماني در محصولات لبني برگشت خورده از بازار عراق و زماني در نحوه انحصاري واردات و اعطاي برخي امتيازات ويژه به افراد خاص! ظاهراً اين قدر واردات اين محصول منفعت و رانت دارد که همه مي‌خواهند متولي ساماندهي بازار روغن پالم شوند و شعارهمه نيز انحصار شکني و تنظيم بازاراست. از يک سو کانون صنايع غذايي درخواست ساماندهي بازار رادارد و از سوي ديگر انجمن‌هاي لبنيات، ‌شيريني و شکلات، ‌اسنک و آرايشي- بهداشتي و... همه به دليل مصارف زياد اين روغن بي‌کيفيت و نامناسب براي مصرف خوراکي (‌در قياس با روغن سويا و...) خواستار واردات روغن پالم به اندازه مصارفشان هستند تا لا اقل در قيمت هر کيلو روغن خام پالم 400 تومان پول مازاد ندهند! عمده مصارف نيز در بستني، ماست‌هاي پرچرب، ‌‌انواع چيپس و پفک و... است. بنابراين گزارش در واقع بعد از آن غائله ماست‌هاي پالم‌دار همچنان مصرف اين روغن در کشور ادامه داشته و 41 درصد روغن‌هاي مصرفي در کشور پالم هستند. ماجراي استعفا و روغن! اما در اين شرايط که واگذاري تنظيم بازار به انجمن روغن توسط يک مسئول محول شده سال گذشته 65 هزار تن هم اين محصول بيشتر از توافقات دولت به کشور وارد شده است و همچنان اين محصول به رغم ارزان شدن در بازارهاي جهاني با همان قيمت‌هاي قبلي و در قالب‌هاي مختلف به خورد مردم داده مي‌شود و تنها هر از چند گاهي است که برگشت خوردن محصولات لبني از کشور همسايه- عراق – يا دعوا‌ها بر سر منافع منجر به رونمايي از رانت‌هايي مي‌شود که معلوم نيست اين رانت‌هاي ميلياردي نصيب چه کسي مي‌شود و صرف چه خواهد شد، هر چند با اندکي مداقه و نگاهي به شايعه اعلام استعفاي يک مسئول تنظيم بازار مواد غذايي که گفته مي‌شود اين استعفا به منظور شرکت در انتخابات مجلس است، مي‌توان حدس زد وزير کشور چندي پيش چه گفته است !‌ دستورمعاون اجرايي رئيس‌جمهور و رانت 400 توماني در حالي که به دليل ضعف تنظيم بازار روغن پالم در سه ماهه پاياني سال 93 و زمانبندي نامناسب واردات روغن پالم، مصرف کنندگان روغن پالم با چالش کمبود مواد اوليه و همچنين ايجاد بازار سياه و افزايش چشمگير قيمت اين روغن در بازار داخل به رغم کاهش قيت‌هاي جهاني مواجه بودند، ‌مسئول تنظيم بازار درگزارشي دولتي و درباب گزارش عملکرد خود از حذف رانت هر کيلو 500 تومان در واردات روغن پالم خبر داد. اما محمد قبله دبير انجمن صنفي صنايع روغن نباتي در گفت وگويي که چند روز پيش با فارس انجام داده است، اعلام کرد: پس از توقف واردات روغن پالم از دي تا اواسط اسفند 93 از سوي وزارت بهداشت، مشکلاتي در تأمين مواد اوليه کارخانه‌ها اتفاق افتاد تا اينکه در نهايت با دستور معاون اجرايي رئيس‌جمهور واردات 60 هزار تن روغن پالم آزاد شد. دبير انجمن روغن نباتي با اشاره به اختلاف ۴۰۰ توماني بين قيمت روغن پالم وارداتي و عرضه‌شده در بازار، گفت: اين اختلاف قيمت باعث شده برخي به دنبال واردات اين روغن باشند، در حالي که براي واردات ساير روغن‌ها تقاضايي مطرح نيست. محمد قبله اظهار داشت: در حال حاضر بين قيمت هر کيلو روغن پالم وارداتي و فروش آن در داخل 400 تومان اختلاف وجود دارد، به طوري که هر کيلو روغن پالم وارداتي با قيمت 2300 تومان خريداري و به قيمت بيش از 2700 تومان در داخل عرضه مي‌شود. اما ظاهراً اين اختلاف قيمت بخشي از رانت‌هاي مورد نظر است زيرا بر اساس مصوبه‌اي قرار براين شده براي واردات هر ليتر روغن 700 ريال نيز بيشتر اخذ شود تا به منظور جبران اختلاف قيمت هرکيلو دانه‌هاي کلزاي داخلي و خارجي مصرف شود. اين مبالغ که براي ثبت سفارش دريافت مي‌گردد رقمي حدود 80 تا 90 ميليارد تومان است. همچنين بخشي از واردات به منظور تنظيم بازار به صورت 50 درصد نقد و 50 درصد چهارماهه وارد مي‌شود که اين نيز خود سود مناسبي را براي برخي هزينه‌هاي احتمالي در ماه‌هاي آينده و انتخابات مهيا خواهد کرد. اعتراض 5 انجمن به نحوه واردات همچنين دبير کل کانون انجمن‌هاي صنايع غذايي نيز چندي پيش از اعتراض پنج انجمن صنايع غذايي در مورد واردات روغن پالم خبرداده و گفته بود: منتظريم ببينيم جلسه ستاد تنظيم بازار به چه نتيجه‌اي مي‌رسدو اگر نتيجه جلسه ستاد تنظيم بازار مغاير با اهداف ملي باشد، در اين مورد مصاحبه خواهم کرد. ستاد تنظيم بازارقرار بود ديروز دوشنبه درباره واردات روغن پالم تصميم بگيرد که تا لحظه تنظيم گزارش خبري مخابره نشده است. هم اکنون واردات روغن خام فقط با تأييد انجمن روغن نباتي صورت مي‌گيرد که اين قدرت را حسن يونس سينکي در نخستين روز کاري‌اش به عنوان معاون بازرگاني داخلي وزارت صنعت، معدن و تجارت به آنها داده است و وي دراقدامي بحث برانگيز به همراه جمعي از مديران اين معاونت در جلسه معارفه محمد قبله (معاون سابق کالاهاي مصرفي سازمان حمايت) به عنوان دبير انجمن صنفي صنايع روغن نباتي حضور يافته بود تا به عنوان پشتوانه‌اي براي دبير جديد به حساب آيد. اين مقام مسئول که بعد از طرح انتزاع تنظيم بازار به کشاورزي، ناگهان سر از وزارت کشاورزي درآورده همچنان اصرار بر واگذاري تنظيم بازار به انجمن مذکور دارد. رابطه پالم و گراني گفتني است پديده روغن پالم از سال 87 همزمان با افزايش توليد اين محصول در کشورهاي شرق آسيا و اجراي طرح هدفمندي يارانه‌ها در ايران ورود پيدا کرد و بر اساس تغييرات ايجاد شده در استاندارد برخي محصولات غذايي و صرفاً به منظور کنترل قيمت‌ها از سوي معاون اول دولت وقت اجازه مصرف پيدا کرد اما در ادامه ظاهراً رانت واردات اين روغن بسيار مسئله ساز شده و ضرورت ورود نهادهاي نظارتي را گوشزد مي‌کند زيرا در سال 92، مصرف اين روغن در کشور حدود 750 هزار تن بود که اين رقم در سال گذشته با تعيين سقف واردات، به 420 هزار تن به صورت رسمي رسيدو در نهايت 486 هزار تن وارد شده و محدوديت واردات اين محصول در سال گذشته در کنار واگذاري مسئوليت واردات با فيلتر يک انجمن، منجر به بالا گرفتن اعتراضات بخش‌هاي ديگر صنايع غذايي، براي واردات اين محصول شد که اختلاف قيمت 400 توماني دربازار داخلي دارد.