جام جم/ متن پيش رو در جام جم منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
با آغاز روند بررسي صلاحيت داوطلبان شرکت در انتخابات يازدهمين دوره مجلس شوراي اسلامي، تنور انتخابات روز به روز گرمتر ميشود و رايزنيهاي علني و غيرعلني ميان گروههاي سياسي و افراد و چهرههاي سياسي براي تعيين تکليف فهرستهاي انتخاباتي جريان دارد. در اين ميان برخي خبرها از برگزاري ديدارهايي ميان برخي چهرههاي اصلاحطلب با اعضاي شوراي نگهبان حکايت دارد؛ ديدارهايي که با توجه به روند بررسي صلاحيتها، اهميت خاصي مييابد. خبر اين ديدارها را هادي طحان نظيف، عضو حقوقدان شوراي نگهبان در مطلبي در فضاي مجازي منتشر کرده و درباره جزئيات آنها توضيحات مختصري داده است. بر اساس مطلبي که اين عضو شوراي نگهبان در صفحه خود در اينستاگرام منتشر کرده مجيد انصاري، محمدرضا عارف و صادق خرازي در روزها و هفتههاي گذشته به صورت جداگانه ديدارهايي با اعضاي شوراي نگهبان داشته اند. عارف، رئيس شوراي عالي سياستگذاري اصلاحطلبان است که البته خودش براي حضور در انتخابات آينده ثبتنام نکرده است. با اين حال پس از حضور نسبتا کمرنگ اصلاحطلبان در روزهاي ثبتنام نامزدها، عارف هدف انتقادات زيادي از سوي اصلاحطلبان قرار گرفت که معتقد بودند بخشي از اين حضور کمرنگ به دليل عدم فعاليت مناسب عارف بوده است. بر اين اساس ميتوان اين گونه برداشت کرد که شايد يکي از اهداف ديدار عارف با اعضاي شوراي نگهبان، کاهش انتقادهايي باشد که در روزهاي اخير متوجه او شده است. مجيد انصاري نيز يکي از چهرههاي باسابقه اصلاحطلب است که مورد وثوق جريانهاي مختلف کشور است و از وي به عنوان يکي از مطرحترين چهرههاي اصلاحطلب ياد ميشود که براي انتخابات مجلس آينده ثبتنام کرده است. علاوه بر مجيد انصاري و عارف که به صورت شخصي با اعضاي شوراي نگهبان ديدار کردهاند صادق خرازي، دبيرکل حزب نداي ايرانيان نيز همراه اعضاي اين حزب در ديداري رسمي با اعضاي شوراي نگهبان گفتوگو کرده است. جامجم در گفتوگويي با مجيد انصاري، جزئياتي از ديدار او با اعضاي شوراي نگهبان را جويا شده است. سعيد نورمحمدي، عضو شوراي مرکزي حزب ندا هم در يادداشتي براي جامجم، جزئيات ديدار اعضاي اين حزب با عباسعلي کدخدايي را تشريح کرد. تلاشهاي جامجم براي کسب اطلاع از جزئيات ديدار عارف با اعضاي حقوقدان شوراي نگهبان هم اگرچه نتيجه نداد اما طحان نظيف در مطلب اينستاگرامي خود، جزئيات مختصري از اين ديدار تشريح کرده است.
روايت طحاننظيف از جزئيات ديدارها
طحان نظيف درباره اين ديدارها که به صورت جداگانه انجام شده نوشته است: چند روز قبل دکتر عارف رئيس محترم فراکسيون اميد به شورا آمدند و ناهار را با حقوقدانان شورا صرف کردند. دکتر صادقي مقدم، عضو حقوقدان و معاون اجرايي شورا هم حق ميزباني را ادا کرد و به خاطر کسالت آقاي عارف که ناشي از سرماخوردگي بود، برايشان آبليمو و عسل آورد. جلسه خوبي بود، صميمي و صريح. در مورد مسائل مجلس و انتخابات گفتوگوهايي شد. تاکيد حقوقدانان شورا بر سه مولفه مهم در بررسي صلاحيتها يعني دوري نامزدها از فساد اخلاقي، فساد اقتصادي و ضديت با حاکميت بود که ايشان را در اين موارد کاملا همراه ديدم که نشان از سلامت نفس و توجه ايشان به قانون دارد.
وي خاطرنشان کرد: ما در شوراي نگهبان همواره سعي بر اجراي مر قانون داريم و جريانهاي سياسي مختلف نيز در تردد، تعامل و گفتوگو با اين شورا هستند و البته شوراي نگهبان هم گوشي شنوا براي شنيدن نظرات و ديدگاهها دارد. چند روز قبل نيز آقاي مجيد انصاري و افراد ديگري آمده بودند.
اين عضو حقوقدان شوراي نگهبان افزود: اين موارد غير از ديدارهاي رسمي احزاب و نمايندگان آنها با اعضاي اين شوراست مثل ديدار چند روز پيش دبيرکل و مسوولان حزب نداي ايرانيان با قائم مقام دبير شورا.
طحان نظيف تاکيد کرد: رفت و آمدهاي کارشناسان و متخصصان موضوعات مختلف و شخصيتهاي سياسي به شوراي نگهبان از حيث تنوع و گستردگي، شايد در ميان ديگر دستگاهها کمنظير باشد. افراد متخصص هنگام بررسي مصوبات و فعالان سياسي و احزاب در ايام انتخابات ارتباطشان با شوراي نگهبان بيشتر ميشود. شوراي نگهبان وظيفه خود ميداند دغدغههاي آنان را بشنود و البته چارچوبهاي قانوني را تشريح کند.
وي شوراي نگهبان را پناهگاه مردم دانست و نوشت: همان طور که قوه قضاييه در جايگاه پناهگاه مردم است، امروز شوراي نگهبان نيز ملجا و پناهگاه احزاب و فعالان سياسي و مرجع بررسي شکايات آنان از عملکرد هياتهاي اجرايي است. داور خوب کسي است که اظهارات طرفين و مستندات را خوب بشنود و پس از بررسي و تطبيق با موازين قانوني اعلام نظر کند. شوراي نگهبان داور ملي انتخابات است. مسابقهاي که جناحهاي سياسي با يکديگر رقابت ميکنند و نهايتا پيروز آن مردم هستند. تلاش ما اين است که نگذاريم حقي از کسي ضايع شود و خلاف قانون عمل نشود. اين مهم بدون ياري همه مردم و خصوصا فعالان سياسي محقق نخواهد شد.
روشنگري درباره شائبهها و شايعهها
سعيد نورمحمدي-عضو شوراي مرکزي حزب نداي ايرانيان
به دنبال درخواستي که از شوراي نگهبان براي اختصاص وقتي به منظور برگزاري جلسه با حزب نداي ايرانيان داشتيم، شنبه هفته گذشته ديداري ميان اعضاي حزب با قائممقام شوراي نگهبان انجام شد و اعضا دغدغههاي خود را که بيشتر معطوف به نقش و جايگاه شوراي نگهبان در مورد مسائل مديريتي کشور و آسيبهاي احتمالي ناشي از تصميمات اشتباه بود مطرح کردند.
در اين جلسه در مورد مسائل اخير کشور صحبت کرده و گفتيم که بخشي از اين اعتراضات به عملکرد نهادهاي سياسي کشور هم مربوط ميشود، چرا که مردم احساس نميکنند صداي آنها در نهادهاي سياسي شنيده ميشود.
موضوع تحزب از ديگر موارد مطرح شده در اين ديدار بود. آقاي کدخدايي نيز با ما همنظر و معتقد بود تا زمانيکه تحزب در کشور تقويت نشود مشکلات فعلي را خواهيم داشت. در عين حال معتقد بوديم براي تقويت تحزب طبيعتا بايد در زمينه تاييد صلاحيتها به احزاب مجوزدار اعتماد بيشتري کنيم که باعث تقويت احزاب هم ميشود، اما آقاي کدخدايي چندان با ما هم نظر نبوده و معتقد بود تقويت تحزب در کشور بايد با قانونگذاري رخ دهد، به همين دليل بايد به نحوي قانون را اصلاح کنيم که احزاب براساس درصدي که راي ميآورند در پارلمان نماينده داشته باشند.
در اين ديدار در مورد شايعات و ادعاها مبني بر دريافت پول از سوي عدهاي براي گرفتن تاييد صلاحيت نامزدها نيز صحبت کرديم چرا که برخي مدعي هستند با ارائه پول، صلاحيتشان تاييد ميشود. آقاي کدخدايي در اين ارتباط عنوان کردند پروندههايي در اين زمينه تشکيل شده و افرادي که به اسم تاييد صلاحيت پول دريافت ميکنند شياد هستند چرا که نفوذي بر ساختار شوراي نگهبان ندارند. ايشان تاکيد کردند در اين راستا مواردي بوده که شوراي نگهبان شکايت کرده و پرونده برخي افراد نيز در دادگاه منتظر رسيدگي است.
همچنين آقاي کدخدايي عنوان کردند از نقد استقبال ميکنند و به دليل نقد از کسي شکايت نميکنند، در عين حال مخالف توهين هستند و از توهينکنندگان براي اثبات ادعاهايشان شکايت کردهاند.
در اين ديدار آقاي کدخدايي هم قبول داشت که ممکن است خطاهايي در کارهاي شوراي نگهبان رخ دهد و تاکيد کردند که آمادگي اصلاح خطاها را دارند.
در پايان جلسه نيز پيشنهاد ما مبني بر برگزاري جلسات ديدار احزاب با مرکز پژوهشهاي شوراي نگهبان و انتقال ديدگاهها و نظراتشان مورد استقبال آقاي کدخدايي قرار گرفت که البته ايشان پيشنهاد داد براي اينکه در شرايط فعلي شائبهاي ايجاد نشود، اين ديدار بعد از انتخابات برگزار شود.
مجيد انصاري در گفتوگو با جامجم از ديدارش با حقوقدانان شوراي نگهبان گفت اين ديدارها عادي است
آنطور که در رسانهها منتشر شده است جنابعالي بهتازگي ديداري با برخي از اعضاي شوراي نگهبان داشتهايد. در مورد هدفتان از انجام اين ديدار و جزئيات مطرح شده در آن توضيح ميدهيد؟
من مدتي قبل از آقاي کدخدايي درخواست کرده بودم جلسهاي را با ايشان و ساير حقوقدانان شوراي نگهبان داشته باشم تا جمعبندي خودم را از وضعيت مجلس، آسيبهايي که به مجلس وارد شده و مشکلاتي که به نظر من حتما بايد براي ارتقاي کارآمدي مجلس به عمل بيايد به اطلاع آقايان برسانم.
از ديد من برخي از اين مشکلات و آسيبهايي که به مجلس وارد شده، ناشي از نحوه بررسي صلاحيتهاست. من تقريبا چند سال قبل که معاون پارلماني رئيسجمهور در دولت يازدهم بودم يک ملاقات تفصيلي با آيتا... جنتي داشتم و برخي از اين مشکلات و آسيبها را به ايشان هم اطلاع دادم، لذا هدف من از برنامهريزي و انجام اين ديدار اين بود که تجربه خودم را از ادوار مختلف بهخصوص آسيبشناسي که از وضعيت مجلس طي دو دور معاونت پارلماني رئيسجمهور يکي در زمان آقاي خاتمي و يکي هم زمان آقاي روحاني در دولت يازدهم داشتم به دوستان منتقل کنم تا شايد در تصميمگيريهايشان يا اصلاح روشهاي نظارتي موثر باشد.
بر همين اساس طبق قراري که از قبل گذاشته بوديم، دو هفته قبل براي جلسهاي با دوستان به شوراي نگهبان رفتم. منتها آن روزي که قرار داشتيم، به دليل اينکه سامانه ثبت دارايي مسؤولان در شوراي نگهبان مستقر شده بود و دوستان شوراي نگهبان طبق قرار بايد در همان ساعت براي ثبت داراييهاي خود طبق قانون اقدام ميکردند، لذا آقايان بهتدريج در جلسه حضور يافتند. ولي من ميخواستم همه دوستان باشند تا آن مباحث را مطرح کنم، بنابراين از فرصت استفاده کردم و با آقاي دکتر صادقي و بعد هم آقاي دکتر کدخدايي که بهتدريج آمدند مباحث ديگري را مطرح کردم. بعد هم جلسه ما عملا به ساعت تشکيل جلسه کميسيون مجمع تشخيص خورد و در نتيجه، طرح آن موضوع اصلي که در ذهن داشتم به جلسه ديگري موکول شد.
پس در اين جلسه، نتيجه مورد نظر شما حاصل نشد؟
در مجموع جلسه دوستانه مفيدي بود ولي آنچه در ذهن داشتم در اين جلسه مطرح نشد و قرار شد در زمان ديگري که آقايان حضور دارند، به شورا بروم و آن مباحث را منتقل کنم.
هفته قبل که آقاي دکتر کدخدايي در مجمع تشخيص مصلحت حضور داشتند من اين مساله را خدمت ايشان گفتم و قرار شد انشاءا... وقت ديگري را هرچه سريعتر تعيين کنند و من نظرات و جمعبنديهايي را که داشتم به اطلاع دوستان برسانم.
واکنش اعضاي شوراي نگهبان درخصوص برگزاري چنين جلساتي چگونه بود؟
دوستان در شوراي نگهبان از اينکه ما جلسهاي داشته باشيم و صحبت کنيم استقبال ميکردند و همانطور که گفتم، قرار شد جلسه ديگري را بگذاريم.
آيا ميتوانيد درباره محورهايي که در اين جلسه مطرح شد، توضيح بيشتري بدهيد؟ اگر بحث محرمانهاي نيست.
موضوعات خيلي محرمانهاي نبود. مثلا درباره يک سري بحثهاي کلي درخصوص ساير موضوعات و مسائل انقلاب صحبت کرديم و گفتوگو درباره موضوعات اصلي که در ذهن داشتم را به جلسه ديگري موکول کرديم.
آيا برگزاري چنين ديدارهايي در دورههاي قبلي انتخابات نيز سابقه داشته است؟
همانطور که گفتم اين ديدار ربطي به انتخابات ندارد و اصلا اين موضوع، مربوط و ناظر به انتخابات نيست. اما برگزاري چنين ديدارهايي بيسابقه نيست و همانطور که عرض کردم بيش از سه سال قبل بود که در پايان مسؤوليتم در معاونت پارلماني رئيسجمهور در دولت يازدهم خدمت آيتا... جنتي هم رفتم و مفصل صحبت کردم. اين ديدارها سابقه داشته است و هر از چند گاهي سعي ميکنم نظراتي را که درباره موضوعات کلان کشور دارم (هر مسالهاي)، بدون سر و صدا و جنجال به مسؤولان ذيربط منتقل کنم و در گذشته هم سابقه داشته است و حتي درباره مسائل بزرگتر و کلانتر، بعضا به صورت مکتوب يا غيرمکتوب خدمت مسؤولان عاليرتبه نظام و مسؤولان بخشهاي ديگر، نظراتم را منتقل کردهام و الان هم فکر ميکنم بايد اين کار انجام شود.
من به هر حال بعضا نظراتي داشته و دارم و بر همين اساس نکاتي را که در حوزههاي مختلف به نظرم ميرسد و اگر ديدگاهي دارم و پيشنهادي هست به مسؤولان ذيربط منتقل ميکنم و همه ما بايد براي بهبود امور تلاش کنيم.
آنطور که اشاره کرديد بخشي از مطالبي که قصد مطرح کردن آن با اعضاي شوراي نگهبان را داشتيد به موضوع تاييد صلاحيتها مربوط است. آيا نميتوان اين موضوع را با انتخابات پيش رو مرتبط دانست؟
موضوعاتي که من قصد مطرح کردن آنها با اعضاي شوراي نگهبان را دارم مربوط به آسيبشناسي مجلس و علل اين آسيبهاست که بحث بررسي صلاحيتها صرفا يک بخش از آن است. مسائل مختلفي وجود دارد که در جاي خودش بايد مطرح شود. اگر در روزهاي آينده فرصتي پيش بيايد شايد يک نگاه آسيبشناسانه به روند مجالس ادوار دهگانه گذشته داشته باشم، بهخصوص اينکه خودم چهار دوره در مجالس مختلف بودهام يا در معاونتهاي پارلماني حضور داشتهام.
در حضور اعضاي شوراي نگهبان هم من ميخواستم يک جمعبندي کامل از اين آسيبها به دوستانمان در شوراي نگهبان منتقل کنم که بخشي از اين آسيبها مربوط به نحوه بررسي صلاحيتهاست و بخشي از آن مربوط به مسائل ديگر است که اميدوارم در جلسه ديگري بتوانم اين مسائل را مطرح کنم.
آيا از ديدارهايي که برخي ديگر از چهرههاي اصلاحطلب از جمله آقايان عارف و صادق خرازي، اين روزها با اعضاي شوراي نگهبان داشتند مطلع بوديد و آيا مشابه چنين ديدارهايي از سوي اصلاحطلبان در روزهاي آينده ادامه خواهد يافت؟
من اصلا از آن ديدارها اطلاعي نداشتم.
بازار