دوراهی «شاخص»؛ اصلاح یا صعود؟

بورس تهران در ادامه روند توفاني خود در سال ۹۸ و ثبت رشد ۱۸۷ درصدي شاخص کل در اين بازه زماني، معاملات سال جاري را نيز پرقدرت آغاز کرد. جايي که در ميانه ارديبهشت ماه ميزان رشد دماسنج اصلي تالار شيشه‌اي از ابتداي امسال از ۱۰۰درصد عبور کرد و اين نماگر به سوپرکانال يک ميليون واحدي وارد شد. هر چند در ادامه اصلاح اين نماگر به دلايل عديده‌اي از جمله شناسايي سود، امکان فروش سهام از محل آزادسازي سهام عدالت از اواسط خردادماه و اولين هدف‌گذاري تورمي بانک مرکزي با نرخي کمتر از انتظار و رخ داد فرضيه حباب قيمتي سهام را تقويت و فروشندگان بالقوه را هيجان‌زده و راهي صفوف سنگين فروش کرد. اين وضعيت سبب شد تا شاخص سهام از اوج ۲۲ ارديبهشت‌ماه عقب‌گرد ۱۰ درصدي را تجربه کند. به اين ترتيب مطابق تعاريف مرسوم در بازارهاي مالي، بازار سهام به فاز اصلاحي وارد شد. از اين رو در صورت تداوم مسير نزولي و افت ۲۰ درصدي، شاهد ورود بورس تهران به فاز خرسي خواهيم بود. اما در ادامه چه خواهد شد؟ آيا بازار سهام بار ديگر به مسير صعودي باز مي‌گردد يا خير؟ اين صعود يا نزول تا کجا ادامه خواهد يافت؟ «دنياي اقتصاد» براي يافتن پاسخ اين پرسش‌ها از ۲۰ کارشناس بازار سهام نظرخواهي کرده است. نظرات کارشناسان در اين خصوص هر چند متفاوت است اما اين تحليلگران خبره عمدتا معتقدند هر چند تا پايان سال ۹۹، روندي صعودي براي سهم‌ها و در نهايت شاخص کل انتظار مي‌رود اما در کوتاه‌مدت به سبب وجود ابهاماتي، شاهد نوسان‌هاي کوچک بازار در محدوده فعلي خواهيم بود. در اين ميان برخي نيز رشد فعلي قيمت سهام را غيرمنطقي ارزيابي کرده و معتقدند روند اصلاحي شاخص کل ادامه خواهد يافت. برخي نيز نظري عکس داشته و محتمل‌ترين سناريو براي آينده بازار سهام را صعود مي‌دانند. براي رشد قيمت‌ها زود است همان‌طور که اشاره شد بيشترين کارشناسان بازار سهام بر نوسان شاخص سهام در مقطع فعلي اشتراک نظر دارند. مباحث مربوط به سهام عدالت يکي از موضوعاتي است که نه تنها توجه بورس‌بازان بلکه کارشناسان را نيز به خود جلب کرده است. همايون دارابي از جمله کارشناسان بازار سهام است که با استناد به بحث سهام عدالت و حراج اوراق دولتي، بلاتکليفي و نوسان را محتمل‌ترين سناريوي پيش‌روي بازار سهام در کوتاه‌مدت قلمداد مي‌کند. در اين ميان ايمان مقدسيان با اشاره به اينکه يکي از دلايل ريزش اخير شاخص کل بورس، رشد پرشتاب و پرسرعتي بود که بازار در ماه اول سال و تا اوايل ارديبهشت تجربه کرد، گفت: اين چنين رشد پرشتابي نياز به اصلاح قيمتي و نياز به استراحت را تقويت کرد در حالي که به‌خاطر ورود نقدينگي جديد به بازار اين اصلاح به تعويق افتاد. تا اينکه تعادل مزبور مختل شد و برخي سهام را که حتي تا محدوده ۳۰درصدي رشد کرده و از قيمت ذاتي خود فاصله گرفته بودند؛ دستخوش تغيير کرد. او با اشاره به اينکه بايد اين تعادل ميان خريداران و فروشندگان ايجاد شود، گفت: تا زماني که چنين تعادلي ايجاد نشود و اصلاح قيمتي رخ ندهد، پتانسيل رشد دوباره به وجود نخواهد آمد. ولي تشکيل چنين رشدي در حال حاضر زود است و به‌نظر مي‌رسد هنوز بازار براي هفته جاري و هفته آينده، روندي صعودي نخواهد داشت. مهدي دلبري نيز معتقد است تا انتشار گزارش توليد و فروش ماهانه نوساناتي در محدوده فعلي خواهيم داشت. نويد قدوسي، از ديگر تحليلگران بازار سهام درباره روند بازار سهام به «دنياي اقتصاد» گفت: بازار و به خصوص سهامي که در دو هفته اخير افت قيمت قابل توجهي داشته‌اند به نقاط حمايتي رسيده که در پايان هفته گذشته شاهد واکنش آنها بوديم. در اين شرايط در صورت رسيدن اخبار مثبت و برطرف شدن نگراني بازار بابت فروش سهام عدالت، امکان رشد شاخص کل وجود دارد. البته به احتمال زياد شاهد بازاري در مجموع مثبت با کمي نوسان و دست به دست شدن بيشتر سهام خواهيم بود. با اين حال بايد توجه داشت تخليه کامل فروشندگان و سهامداران مردد ممکن است کمي زمانبر باشد. محمد گرجي‌آرا اما روند خنثي براي بازار سهام در هفته آتي را محتمل مي‌داند. وي معتقد است: به نظر مي‌رسد اوايل هفته صعودي باشد و به مرور شاهد بازگشت قيمت‌ها باشيم. با اين حال شاخص کل مي‌تواند تا سطح ۹۵۰ هزار واحدي پيش رود. بايد توجه داشت حرکت بازار در چند ماه اخير ناشي از افزايش حجم معاملات و ورود پول حقيقي بود. در شرايط فعلي اما روند معاملاتي رو به نزول رفته و ورود پول‌هاي حقيقي‌ کاهش يافته است. از اين رو به نظر مي‌رسد سرعت حرکت بازار ديگر همانند قبل نباشد و بعد از مقداري رشد مجدد حجم عرضه‌ها افزايش پيدا کند. وليد هلالات نيز روند متعادل را براي شاخص سهام ارزيابي کرده و در اين شرايط معتقد است پالايشي‌ها در مرکز توجه بورس‌بازان قرار خواهند گرفت. اما مهدي ساساني ديگر کارشناس بازار سهام به «دنياي اقتصاد» گفت: براي پيدا کردن کف جديد در قيمت‌ها و آماده شدن به جهت صعود بيشتر در آينده تا مدتي شاهد نوسان قيمت سهام خواهيم بود. با نزديک شدن به تيرماه اما دلايل بيشتري همچون فصل مجامع و تقسيم سود، حمايت‌هاي مجدد ارکان دولت از بازار به منظور جذابيت هر چه بيشتر دومين ETF دولتي براي رشد بازار ميسر مي‌شود. ضمن آنکه ارسال گزارش‌هاي فصلي و مشخص شدن شرايط فرآيند عملياتي شرکت‌ها در دوران کرونا و رفع ابهام سرمايه‌گذاران در اين خصوص پيش‌روي معامله‌گران قرار خواهد گرفت. پشوتن مشهوري‌نژاد نيز معتقد است: فعلا تا‌ زماني‌که تکليف سهام عدالت روشن نشود، بازار سهام شاهد صعود نخواهد بود و احتمالا براي مدتي به استراحت و نوسان جزئي ادامه دهد. محمد خيري نيز در گفت‌وگو با «دنياي اقتصاد» با اظهار اين مطلب که چند فاکتور مهم و اساسي در کنار هم قرار گرفت تا بورس روند صعودي را طي کند، گفت: چنين رشد تند و تيزي نياز به اصلاح دارد. درآمد دولت در سال‌هاي گذشته به‌خصوص درآمدهاي نفتي دولت و امسال و همچنين سال آينده به شدت کاهش يافته است. همچنين تحريم‌ها نيز ورود ارز به کشور را تحت تاثير قرار داده است. در اين ميان يک اتفاق خوب نگاه درست دولت بعد از سال‌هاي سال به بازار سرمايه است. دليل اصلي که دولت بيش از گذشته مصمم به نگاه ويژه‌تر به بازار سهام شد، تامين مالي منابع مورد نياز از اين بازار بود. بر اين اساس ايجاد صندوق‌هاي قابل‌معامله (ETF)، آزادسازي سهام عدالت و ورود شرکت‌ها و نهادهاي مالي بزرگ به‌همراه چند عامل ديگر به‌عنوان محرک بازار سرمايه در اين مدت شناخته شد. ورود اين نهادهاي شبه‌دولتي و دولتي تامين مالي از بازار سرمايه را سرعت بخشيد. يک دليل خيلي مهم ديگر که بيشتر بانک مرکزي در اين موضوع دخالت داشت، بحث جذب نقدينگي سرگردان به بازار سرمايه بود. اين تمايل نيز بيشتر براي آن بود که از ورود اين نقدينگي به بازارهاي ديگر سرمايه‌گذاري مانند دلار، سکه، مسکن و خودرو جلوگيري شود. يکي از سياست‌هاي کنترلي تورم بانک مرکزي در قالب سياست‌هاي مالي بود به جاي سياست‌هاي پولي. البته اين امر براي بازار سهام نيز نکته مثبتي بود. ورود شرکت‌هاي جديد و جذب نقدينگي بيشتر که توليد شرکت‌ها را افزايش خواهد داد. خيري در ادامه به آزادسازي سهام عدالت اشاره کرد و گفت: آزادسازي سهام عدالت و امکان فروش ۳۰درصد از سهام يک جو رواني و فشار فروش در بازار ايجاد کرد. در واقع يکي از بهانه‌هاي ريزش بازار همين آزادسازي سهام عدالت بود. اصلاح براي شناسايي سود، تخليه پتانسيل فروش و تعادل در عرضه و تقاضا سبب خواهد شد تا اصلاح و ريزش چنداني در آينده بازار نداشته باشيم. به عبارت دقيق‌تر رشد مجدد بازار بعد از يک دوره نوساني با شيب کندي آغاز خواهد شد. او به بررسي روند آينده بازار از منظر تکنيکال پرداخت و گفت: بر اساس اين تحليل اصلاح اخير طبق موج A بوده و امواج B و C صعودي در انتظار شاخص کل بورس خواهد بود. البته شايد نماگر اصلي بازار با اين رشد نيز نتواند به محدوده صعودي گذشته دست يابد و در اين مسير با يکسري اصلاحات کوچک نيز همراه شود. ولي عبور از سقف قبلي و رسيدن به محدوده‌هاي بسيار بالاتر تا پايان سال جاري براي نماگر اصلي بازار متصور مي‌شود. صعود شاخص کل بورس تهران برخي کارشناسان هر چند اندک معتقدند پس از اصلاح ۱۰ درصدي شاخص سهام در روزهاي گذشته، نوبت به رشد قيمت سهم‌ها رسيده است. عظيم ثابت، يکي از اين کارشناسان است که محتمل‌ترين سناريوي پيش‌روي بازار سهام را صعود مي‌داند و معتقد است: تقريبا در همه سهام اصلاحات بسيار خوبي داشتيم و انگيزه خريد سهام تقويت شده است. در اين ميان به نسبت نيز هيجانات و هراس‌ها کنترل شده و در عين حال نقدينگي خوبي همچنان در بازار وجود دارد. ضمن آنکه قيمت‌هاي جهاني، به ويژه نفت نيز در کف قرار دارند و نگراني فعالان بازار از سهام عدالت و ETFها کم شده است. بر اساس مباني تکنيکالي نيز شاخص کل سهام در محدوده خوبي تصميم به بازگشت گرفت. ابوالفضل شهرآبادي اما اعتقاد دارد به اندازه کافي اصلاح قيمت‌ها صورت گرفته است. او با اين استنباط درباره وضعيت پيش‌روي بازار سهام گفت: براي هفته پيش رو روندي صعودي انتظار مي‌رود زيرا به اندازه کافي اصلاح انجام شده است و انتظار مي‌رفت که از اواسط هفته گذشته شاهد بازگشت روند صعودي باشيم که آخرين روز هفته بالاخره اين اتفاق افتاد و تعدادي سهام در صف خريد قرار گرفتند. در ادامه نيز در صورتي که شاهد وقوع اتفاق غيرمنتظره‌اي نباشيم، شاخص سهام صعودي خواهد بود. حميدمرتضي کوشکي اما رشد نرخ ارز، شيب ملايم صعود بازار جهاني، کاهش فشار و تنش ناشي از احساسات را از جمله اهرم‌هايي مي‌داند که مي‌تواند روندي صعودي را براي شاخص سهام به ارمغان بياورد. انتظارات تورمي يکي از عواملي است که در سال گذشته نيز اهرم رشد شاخص کل بورس تهران شد. محسن احمدي در اين باره تاکيد کرد: به دو دليل روند معاملات بورس در هفته پيش رو مثبت است. دليل اول اينکه در هفته گذشته سهام بزرگ بورس با اصلاح اساسي مواجه شدند و دليل دوم اين است که با توجه به انتظارات تورمي که وجود دارد و در نظر گرفتن اين نکته که بورس علاقه‌مند به آن است انتظار رشد قيمت سهام به خصوص سهام بنيادي و ۵۰ شرکت بزرگ بورس وجود دارد. فردين آقابزرگي از ديگر کارشناسان بازار سرمايه نيز اعلام کرد: به نظر مي‌رسد اصلاحات قيمتي اخير با توجه به ريزش‌هاي چند روز گذشته بازار سهام، رو به اتمام بوده و انتظار داريم بازار از روز شنبه با تعادل نسبي همراه شود. او ادامه داد: البته روند مزبور تداوم چنداني نخواهد داشت؛ از يکسو رشد قيمت اخير در بيشتر سهام شرکت‌ها با عمليات بنگاه‌ها و وضعيت توليد و فروش آنها تعادل منطقي ندارد و از سوي ديگر با توجه به شيوع بيماري کرونا، اقتصاد جهاني تحت تاثير اين موضوع قرار گرفته است. به اين ترتيب پيش‌بيني مي‌شود از اواخر هفته شاهد اصلاح مجدد قيمت‌ها و افت شاخص کل بورس باشيم. به گفته آقابزرگي، بازگشت بازار سهام در جريان معاملات روز چهارشنبه نيز بيشتر تحت تاثير فضاي مثبت ايجاد شده به دنبال صحبت‌هايي بود که درباره حمايت از بورس شکل گرفت. او در ادامه به ورود نقدينگي با چنين حجم بالايي در روزهاي گذشته اشاره کرد و گفت: هر چند يکي از عوامل مهم و اثرگذار بر رشد بازار سهام در اين مدت ورود نقدينگي با حجم بسيار بالا بوده، ولي به نظر مي‌رسد اين ورود نقدينگي تداوم چنداني نداشته باشد. انتظار براي اصلاح بيشتر قيمت‌ها در اين ميان برخي از خبرگان بازار سهام به اثرگذاري برخي از متغيرهاي کلان اقتصادي همچون تورم اشاره دارند و معتقدند در حال حاضر بخشي از تورم انتظاري در بورس پيش‌خور شده است. سعيد اسلامي بيدگلي، دبير کل کانون نهادهاي سرمايه‌گذاري در اين باره مي‌گويد: اگر چه رشد تورم در کوتاه‌مدت موجب رشد شاخص بورس مي‌شود اما سرمايه‌گذاران بورسي در بلندمدت از رشد تورم متضرر خواهند شد. اين نکته را نيز بايد در نظر گرفت که در فروردين‌ماه و تا نيمه ارديبهشت‌ماه بازار سرمايه با سرعت زيادي رشد کرده است و بخشي از تورم انتظاري در بورس به اصطلاح پيش‌خور شده است. در اين شرايط که هم بحث آزادسازي سهام عدالت را داريم و هم عرضه‌ اوليه‌هاي موجود، خوب است که سياست‌گذاران و دولت با حمايت از بازار به فکر حضور بيش از پيش سرمايه‌گذاران در بورس باشند. از نگاه يکي از کارشناسان بازار سهام اما اصلاح بيشتر قيمت‌ها باعث تلخ‌کامي تازه‌واردها مي‌شود. محمد مهدي مومن‌زاده به «دنياي اقتصاد» گفت: اگر چه شرايط غيرقابل پيش‌بيني شده اما به نظر مي‌رسد که با توجه به اصلاح قيمت‌ها در هفته گذشته اصلاح بيش از اين موجب تلخ‌کامي سرمايه‌گذاران نوپا شود و پول‌هاي خردي که به تازگي وارد بازار شده از ادامه روند اصلاحي بترسد و راه خروج را در پيش بگيرد. محمد داوود فصاحت از ديگر کارشناسان بازار سهام است که مي‌گويد: انتظار اصلاح بيشتر قيمت‌ها وجود دارد. با توجه به رشدي که در هفته‌هاي پيش داشتيم و شروع روند اصلاحي در روزهاي گذشته، حتي در صورت رشد قيمت سهام در دو روز ابتدايي هفته، از اواسط هفته انتظار مي‌رود شاهد شروع روند اصلاحي باشيم. سهامداران تازه‌وارد بايد همان‌طور که با صعود شاخص و رشد قيمت‌ها آشنا شده‌اند، با افت شاخص و کاهش اصلاحي قيمت‌ها نيز کنار آمده و بدانند که ذات بازار اين است.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar

---

بازار

---