پول سهام عدالت کجاست؟

روزنامه شهروند/متن پيش رو در شهروند منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
عباسعلي حقانينسب: اگر کارگزاري پول حاصل از فروش سهام را با تأخير براي فرد واريز کند آن هم در شرايطي که اطلاعات سهامدار در سامانه بدون اشکال باشد، فرد ميتواند از کارگزاري به سازمان بورس شکايت کند از حدود ٥٠ روز گذشته تا به حال برخي دارندگان سهام عدالت که سهام خود را آزاد کرده و به فروش ٣٠درصد آن مبادرت ورزيدهاند، از دريافت پول حاصل از فروش سهامهاي خود محرومبودهاند. البته آنطور که حسين فهيمي، سخنگوي ستاد آزادسازي سهام عدالت گفته «٣هزار نفر که فروش موفق سهام عدالت داشتند، به دليل اطلاعات نادرست در سامانه نميتوانند پول حاصل از فروش را دريافت کنند.» اما با اين حال بخش ديگري از فروشندگان سهام عدالت ميگويند با آنکه در سامانه اطلاعاتشان به درستي ثبت شده است، کماکان به مبلغ حاصل از فروش سهامشان نرسيدهاند. از سوي ديگر برخي از سهامداران نيز نسبت به فاصله ميان سفارش فروش خود و فروش آن از سوي کارگزار و واريز مبلغ حاصل از فروش سهام گلهمند هستند که در اينباره نيز سخنگوي ستاد آزادسازي سهام عدالت اظهار کرده است که بايد صبوري کنند، افرادي که به گفته فهيمي تعدادشان ٧٠٠هزار نفر است. با تمام اين اوصاف بسياري از فروشندگان از کارگزاريها و بينظمي که در اينباره دچارش هستند، بسيار گلهمنداند.
گلهمندي از کارگزاريهاي بانکي و غيربانکي براي ۱۸ميليون از ۴۹ميليون نفري که داراي سهام عدالت هستند و سهام خود را با روش مستقيم آزاد کردهاند، از ششم خردادماه ۳۰درصد از سهام قابل فروش شده است. اما پس از ابهامات و مشکلاتي که سهامداران براي آزادسازي سهام خود داشتند، بزرگترين مشکل سهامداران در طي حدود يک ماه و نيم گذشته تاخيري است که کارگزاريهاي بانکي و غيربانکي در فروش و واريز پول سهام دارند. گله برخي مردم در اين زمينه هم مرتبط با يک کارگزاري نيست و آنها عمدتا از تمام کارگزاريهاي بانکي و غيربانکي گلهمند هستند. در اين بين برخي از کارگزاريها زمان حدودي براي واريز پول سهام عدالت را اعلام کردهاند؛ مثلا به گفته مسئول پشتيباني سهام عدالت در کارگزاري کيان، بين ۱۰ تا ۱۵ روز پس از ثبت سفارش از سوي سهامدار، سهام فروخته و پول آن واريز ميشود. مديرعامل کارگزاري فارابي و سامانه سعدي گفت: «زمان تقريبي براي واريز پول سهام عدالت براي کساني که درخواست فروش سهام خود را به سامانه سعدي ميدهند، حدود ۱۰ روز است، اما اين زمان قطعي نيست.» او درباره ۷۰درصد ديگر سهام عدالت نيز بيان کرد: «در اين دوره زماني ۳۰درصد سهام عدالت آزاد شده است، ۳۰درصد در عيد غدير و ۳۰درصد سهام هم براي ۲۲ بهمن آزاد ميشود.» برخي از کارگزاريها هم اعلام کردهاند که سهام تعداد زيادي از سهامداران را فروخته و پول آن را به حسابشان واريز کردهاند. کارگزاري برخي از بانکها مثل صادرات و رفاه اعلام کردهاند که پول سهام عدالت سهامداراني که در روزهاي ششم تا سيزدهم خردادماه درخواست خود را ثبت کردهاند، به صورت کامل واريز شده است. فردين آقابزرگي، مديرعامل کارگزاري بانک رفاه مدعي است درخواستهايي که در بازه زماني ششم تا سيزدهم خردادماه به بانک رفاه ارسال شده، به فروش رفته و وجوه آن واريز شده است. مدير عمليات اوراق بهادار کارگزاري بانک کشاورزي نيز مدعي شده است: «سهام عدالت سهامداراني که در روزهاي ششم تا دهم خرداد درخواست خود را ثبت کردهاند، فروخته شده است و اين افراد پول سهام خود را به صورت کامل دريافت کردهاند.» مهدي پورستار، مديرعامل کارگزاري بانک ملت نيز گفته است: «تمام درخواستهاي فروشي که تا روز هجدهم تيرماه به خود بانک يا کارگزاري بانکي داده شده، فروخته و وجوه آن پرداخت شده است. مژگان ارجمند، مدير معاملات کارگزاري بانک ملي هم گفته است: «ما ديگر فروش سنگيني نداريم، بيش از ۹۵درصد از سهام سهامداراني که به بانک ملي درخواست فروش دادهاند، فروخته و حدود ۷۰درصد از وجوه نيز واريز شده است.»
از کارگزاريها پيگير اسناد زمان فروش سهامتان باشيد عباسعلي حقانينسب، کارشناس بورس در پاسخ به اين سوال که آيا تأخيرها در پرداخت پول سهامهاي فروختهشده تأثيري بر قيمت پرتفوي سهام عدالت خواهد گذاشت يا خير، به «شهروند» ميگويد: «چنين چيزي تا به حال اتفاق نيفتاده است و به نظر نميرسد در آينده هم تأثيري بر ارزش سبد سهام عدالت بگذارد.» او همچنين خاطرنشان کرد: «کارگزاريها هرچه ديرتر سهام افراد را بفروشند، اين اقدام به جهت رشد ارزش سبد سهام عدالت براي دارنده سهام نفع مالي بيشتري در پي خواهد داشت.» اين کارشناس بازار سرمايه در ادامه گفت: «هرگاه سهامدار درخواست فروش سهام خود را به کارگزاري بدهد، کارگزار بايد در سريعترين زمان ممکن اقدام به فروش سهام او کند و پول حاصل از فروش آن را حدودا يک هفته تا ١٠ روز کاري پس از آن براي سهامدار واريز کند. اما اگر به هر دليلي کارگزاري با تأخير مبادرت به فروش کند، کارگزاري موظف است اطلاعات روز فروش سهام را به سهامدار اعلام کند و قيمت سبد سهام در همان روز را بايد براي سهامدار واريز کند. همچنين اگر کارگزاري پول حاصل از فروش سهام را با تأخير براي فرد واريز کند آن هم در شرايطي که اطلاعات سهامدار در سامانه بدون اشکال باشد، فرد ميتواند از کارگزاري به سازمان بورس شکايت کند.» حقانينسب در انتها خاطرنشان کرد: «سهامداران بايد در اين زمينهها دقت کافي داشته باشند تا خدايي نکرده حقي از آنها ضايع نشود.»
پيشنهاد صبر به فروشندگان همچنين درباره آمار و ارقام فروش سهامهاي عدالت روز سهشنبه حسين فهيمي، سخنگوي ستاد آزادسازي سهام عدالت با اشاره به تعداد سفارشگذاري براي فروش سهام عدالت گفته بود: «از بين مشمولان سهام عدالت يکميليون و ۸۰۰هزار نفر براي فروش سهام خود سفارشگذاري کردند که از اين تعداد يکميليون و ۷۶هزار نفر موفق به فروش سهام خود شدند.» او همچنين افزوده بود: «هنوز سفارش بيش از ۷۰۰هزار نفر از مشمولان سهام عدالت به فروش نرفته است و اين سهامداران بايد صبوري کنند، بهويژه آنهايي که در بانکها سفارشگذاري کردند يا اينکه از طريق مراجعه به کارگزاريها سفارش فروش يک جاي ۳۰درصدي داشتند.» بين اين ۷۰۰هزار نفر که هنوز دارايي آنها به فروش نرفته، اين تصور ايجاد شده که شايد پولشان در مسيري از واريز گير کرده است، اما اينطور نيست و واريز پول حاصل از فروش سهام عدالت کمي زمانبر است و مشمولان نگران واريز نباشند. سخنگوي ستاد آزادسازي سهام عدالت همچنين تأکيد کرده بود: «تاکنون در مجموع ٢هزار و ۷۳۷ميليارد تومان سهام عدالت به فروش رفته که از اين عدد ٢هزار و ۷۳۱ميليارد تومان هم توزيع شده، مابقي فاصله اين دو عدد در فرآيند واريز به حساب مشمولان سهام عدالت است. کساني که نسبت به فروش سهام خود اقدام کردند، اما تاکنون پول به حساب آنها واريز نشده نگران نباشند و صبوري کنند، چراکه انتقال پول به کارگزاري و به حساب افراد کمي زمانبر است.» اين همه جستوخيز مردم، کارگزاريها و مسئولان در ستاد سهام عدالت درحالي است که بنا بر گفتههاي رئيسجمهوري در جلسه هيأت دولت در هفته گذشته، ٢٣ روز ديگر يعني مقارن با عيد غدير ۳۰درصد دوم سهام عدالت قابل فروش ميشود و به همين سبب بايد هرچه زودتر پرونده فروش ۳۰درصد اول سهامها و واريز مبالغ آنها به سهامداران بسته شود.