روند بازار ارز در ۴ سناریو

دنياي اقتصاد

بروزرسانی 1399/06/03 - 16:13

دنياي اقتصاد/ متن پيش رو در دنياي اقتصاد منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

حميد فرزين/ ريزش بورس، صعود آرام دلار به کانال ۲۳‌هزار توماني را به‌دنبال داشت. در بازار ارز، ديدگاه‌هاي متفاوتي در مورد آينده دلار درصورت افت بيشتر شاخص کل بورس وجود دارد. از معامله‌گراني که عنوان مي‌کردند افت بورس هيچ تاثيري بر قيمت دلار نخواهد داشت تا کساني که در انتظار ورود نقدينگي خارج شده از بازار سهام به سوي بازار ارز و رشد قيمت اسکناس آمريکايي هستند. گروهي هم اعتقاد دارند، بورس ليدر ساير بازارها از ابتداي سال بوده است و حال با کاهش ارزش سهام، انتظارات کاهشي در ساير بازارها فعال‌تر مي‌شود.

«بورس نشست و سکه و دلار به آرامي برخاستند.» اين کوتاه‌ترين توصيفي بود که مي‌توان از وضعيت بازارها در دومين روز شهريورماه داشت. روز يکشنبه، سکه با ۲۵۰ هزار تومان افزايش به بهاي ۱۰ ميليون و ۸۰۰ هزار تومان رسيد و دلار با ۱۸۰ تومان رشد به کانال ۲۳ هزار توماني بازگشت و روي عدد ۲۳ هزار و ۳۰ تومان قرار گرفت. بازگشت دلار به کانال ۲۳ هزار توماني در شرايطي صورت گرفت که شاخص کل بورس، در پايان معاملات ديروز با افت ۶۵ هزار واحدي (معادل ۸/ ۳ درصد) به سطح يک ميليون و ۶۶۲ هزارتايي رسيده بود. ريزش حدودا ۲۰ درصدي بازار سهام نسبت به قله تاريخي، موجب شده است که ديدگاه‌هاي متفاوتي در مورد تبعات اين سقوط، در بازار ارز مطرح شود. از مجموع صحبت‌هاي فعالان، مي‌توان چهار ديدگاه مشخص را شناسايي کرد؛ دسته‌اي که اعتقاد دارند با افت شاخص کل بورس اتفاق خاصي در بازار ارز رخ نمي‌دهد؛ گروهي که انتظار افت قيمت دلار دارند و دو دسته از معامله‌گران که اعتقاد دارند ريزش بورس به رشد دلار منجر خواهد شد، هر چند که هر کدام دلايل متفاوتي را براي وقوع چنين اتفاقي بيان مي‌کنند. گروهي رشد بازار ارز در نتيجه خروج نقدينگي از بورس را قابل‌توجه مي‌دانند و عده‌اي هم باور دارند، رشد کنترل شده در زمان محدودي براي دلار انجام خواهد شد. روند بازار ارز در روز يکشنبه بيشتر با تحليل گروه اول و چهارم همخواني داشت، با اين حال نياز است که زمان بيشتري سپري شود تا اثر افت بورس بر دلار مشخص شود.

ريزش بورس و تاثير خنثي بر بازار ارز
بخشي از فعالان بازار باور داشتند که ريزش شاخص کل بورس، تاثيري بر قيمت دلار نخواهد داشت. از نگاه اين گروه، سرمايه‌اي که در شرايط کنوني از بازار سهام خارج مي‌شود، اصطلاحا سرمايه ترسويي است که جسارت آن را ندارد که به سرعت وارد بازار ديگري شود که معامله در آن هم با ريسک بالايي همراه است. به گفته اين دسته، اين گونه سرمايه‌ها، مدتي نگهداري مي‌شوند تا فرد بتواند تصميم بگيرد مي‌خواهد آن را در چه مسيري قرار دهد. آنها نشانه‌هايي را نيز براي تاييد ادعاي خود مطرح مي‌کردند:؛به‌عنوان مثال، يکي از بازيگران ارزي عنوان مي‌کرد که سطح تقاضا در بازار نسبت به روزهاي قبل تفاوت خاصي نداشت و روند قيمت دلار نيز چندان تغييري نسبت به هفته گذشته پيدا نکرده است. دلار از يکشنبه دو هفته پيش تا ديروز عمدتا در فاصله بين ۲۲ هزار و ۷۵۰ تا ۲۳ هزار و ۱۰۰ تومان، نوسانات خود را به ثبت رساند.

افزون بر اين، صرافي‌هاي منتخب بازارساز نيز قيمت فروش تابلوي خود را ثابت نگه داشته بودند و اين موضوع نيز چنين پيامي را مخابره مي‌کرد که بازارساز نيز سيگنال جديدي مبني بر تغيير روند بازار دريافت نکرده است.

ريزش بورس منجر به کاهش قيمت دلار خواهد شد
گروهي از تحليلگران باور دارند بورس ليدر بازارها در نيمه اول سال ۹۹ بوده است؛ از نگاه اين گروه، وقتي شاخص کل بورس در مسير صعودي قرار گرفته بود، انتظارات افزايشي در ساير بازارها نيز بالا رفته بود. در واقع، سمت و سوي انتظارات معامله‌گران دلار و سکه به بازار بورس گره خورده بود و تقويت شاخص کل، زمينه‌ساز رشد محدودتر در اين بازارها مي‌شد. اين عده عنوان مي‌کردند، بورس، تورم انتظاري را در خود انعکاس مي‌داد و اکنون که بازار سهام سير نزولي گرفته است، مي‌تواند نشان دهنده تعديل انتظارات تورمي باشد. اين موضوع موجب شده بود که دسته‌اي از فعالان عنوان کنند، کاهش بورس در نهايت منجر به افت قيمت دلار خواهد شد. در اين ميان، برخي از بازيگران ارزي نيز اعتقاد دارند، فارغ از روند بازار سهام، دلار در مسير کاهشي قرار خواهد گرفت. اين گروه اذعان دارند که رشد قيمت دلار بيشتر به‌دليل تضعيف سمت عرضه بوده است. از نگاه آنها خبرهاي مربوط به تقويت سمت عرضه ارز مي‌تواند منجر به افت قيمت دلار بازار آزاد شود. روز گذشته، رئيس کل بانک‌مرکزي با بيان اينکه روند بازگشت ارز حاصل از صادرات مطلوب بوده، گفت: در فرصتي که مقرر کرديم حدود ۵/ ۲ ميليارد دلار ارز موردنياز واردات از ارز صادرکنندگان تامين شد و واردکنندگاني که منتظر گرفتن گواهي تامين ارز از بانک‌مرکزي بودند توانستند ارزشان را تامين کنند. همتي افزود: اکنون هم باتوجه به اينکه صادرکننده‌ها بايد ارز خود را در سامانه نيما عرضه کنند، عرضه ارز بسيار بهتر شده است.

سقوط بورس و ورود شتابان تقاضا به بازارهاي موازي
درحالي‌که برخي فعالان عنوان مي‌کردند، ريزش شاخص بورس تاثيري بر قيمت دلار نخواهد داشت يا منجر به افت آن خواهد شد، دسته‌اي از معامله‌گران باور داشتند، با خروج مقدار زيادي نقدينگي از بازار سهام، احتمال ورود اين نقدينگي به بازار ارز و سکه وجود خواهد داشت. گفته مي‌شد که ديروز، اشخاص حقيقي نزديک به ۳هزار ميليارد تومان از بورس خارج کردند. از نگاه اين دسته از فعالان، ورود بخش زيادي از اين نقدينگي به بازار ارز و سکه مي‌تواند قيمت‌ها را دچار نوسان قابل توجهي کند، چرا که وضعيت عرضه در هر دو بازار به اندازه‌اي مساعد نيست که بتواند به تقاضاي وارد شده به بازار پاسخ دهد. در کنار اين، افزايشي‌ها باور دارند که قيمت دلار و سکه از ابتداي سال متناسب با رشد بازار سهام افزايش پيدا نکرده و در ادامه سعي خواهند کرد تا حدي خود را به بازدهي بازار سهام نزديک‌تر کنند.

حفظ بورس با اهرم ارزي
گروهي از معامله‌گران اما اعتقاد دارند، ممکن است سياست‌گذار بخواهد با اهرم نرخ ارز، مانع از ريزش شاخص کل بورس شود. از نگاه اين گروه، ريزش بورس زمينه‌ساز فشار زيادي به دولت مي‌شود و يکي از ابزارهايي که دولت در اختيار دارد تا با کمک از آن مانع از افت بورس شود، افزايش قيمت دلار است که به‌عنوان محرکي براي بازار سهام شناخته مي‌شود. حتي گروهي عنوان مي‌کنند، افزايش قيمت دلار در سامانه نيما به نزديکي مرز ۲۰ هزار توماني به همين دليل بوده است که بازارساز با کمک آن مانع از افت بورس شود. البته اين گروه عنوان مي‌کنند که قيمت دلار نيز براي بازارساز از حساسيت برخوردار است و به همين جهت دولت نمي‌تواند ارز را دچار افزايش شديدي کند تا از بازار سهام حمايت شود. آنها باور بر افزايش کنترل شده قيمت ارز در دامنه زماني محدود دارند، امري که بتواند زمينه‌ساز برگشت تعادل به بازار سهام شود.

با اين حال، دسته‌اي از فعالان هم در بازار عنوان مي‌کنند که سياست‌گذار به هيچ‌وجه قيمت دلار را به منظور کنترل افت بورس بالا نخواهد برد. به گفته اين عده، قيمت دلار از چنان حساسيت و اهميتي براي سياست‌گذار برخوردار است که دست به چنين ريسکي نزند. به باور اين گروه، قيمت دلار در صورتي که قرار باشد به بالاي محدوده ۲۳ هزار و ۲۰۰برود، وارد کانال صعودي خواهد شد که ظرفيت رشد تا کانال ۲۵ هزار توماني را نيز خواهد داشت. از نگاه آنها با توجه به چنين ريسک‌هاي قيمتي، حفظ بورس با اهرم دلار نياز به يک تصميم متهورانه از سوي سياست‌گذار دارد که تنها موقتي خواهد بود و حتي ممکن است اثر عکس هم بر بازار سرمايه داشته باشد. کافي است که برخي سرمايه‌گذاران ورود دلار به چنين کانالي را نشانه‌اي از فروپاشي اقتصادي بدانند؛ اين موضوع خود منجر به خروج بيشتر سرمايه از بازار بورس خواهد شد.