سرمقاله خراسان/ آیا آمریکا می تواند تحریم ها را بازگرداند؟

خراسان/ « آيا آمريکا مي تواند تحريم ها را بازگرداند؟ » عنوان يادداشت روز در روزنامه خراسان به قلم دکتر هادي محمدي  است که مي‌توانيد آن را در ادامه بخوانيد:
 
 مايک پمپئو وزيرخارجه آمريکا پس از آن که کشورش در جلب راي اعضاي شوراي امنيت براي اجراي سازوکار موسوم به «مکانيسم ماشه»  ناکام ماند درحساب توئيترش اعلام کرد که آمريکا به طور يکجانبه اين مکانيسم را  براي بازگرداندن تمامي تحريم‌هاي سازمان ملل فعال کرده و اين تحريم‌ها به صورت خودکار از نيمه شب ۲۰سپتامبر به وقت گرينويچ بازخواهند گشت! ادعايي که اگر چه در نگاه اول نشان دهنده تداوم همان روند يکجانبه گرايانه کاخ سفيد در قلدري و زير پاگذاشتن اصول و قواعد نظام بين الملل است اما در بطن خود پيام و مسئوليت هايي را براي بازيگران اين عرصه  در پي دارد .در واقع آمريکا در نظر دارد شش قطعنامه شوراي امنيت را باز گرداند که بر اساس برجام و قطعنامه 2231 که همه 15کشور عضو شوراي امنيت از جمله آمريکا و چهار کشور ديگر عضو دايم شورا به آن راي مثبت دادند، لغو شده اند در حالي که تنها راه بازگشت اين قطعنامه ها بر اساس بند 36 و  37برجام و بند 11 و 12قطعنامه 2231 ، نقض فاحش برجام از سوي ايران اعلام شده است. اين موضوع را هم بايد رئيس شوراي امنيت با مشورت ساير اعضاي شوراي امنيت تشخيص دهد اما در اين ميان سه اشکال بزرگ  پيش روي  آمريکا قرار دارد. اول اين که ايران تا زمان خروج آمريکا از برجام نقض فاحش برجام نداشته و اعلاميه خروج آمريکا نيز به چنين موضوعي اشاره نکرده، دوم اين که 13عضو دايم و غيردايم شوراي امنيت با درخواست آمريکا براي فعال کردن سازوکار بند 11 و 12شوراي امنيت نه تنها مخالفت کرده‌اند بلکه مي گويند آمريکا به دليل خروج از توافق هسته اي اصولا صلاحيت استفاده از اين بندها را ندارد و سوم اين که رئيس شوراي امنيت بر اساس مشورت با ساير اعضا تشخيص داده چنين درخواستي قابليت طرح در صحن شورا را ندارد.
اما حالا که آمريکا يک تنه و در جهت جريان مخالف ساير کشورها و بر خلاف همه قواعد روشن بين المللي از جمله اصل عمل به معاهدات و ارجح بودن قطعنامه هاي شوراي امنيت سعي دارد تفسير غيرقانوني خود را در 20سپتامبر (30شهريور ) حاکم کند، چه اتفاقي خواهد افتاد؟
اولين بعد اين موضوع بعد حقوقي ماجراست. همان طور که عرض شد با اقدام صريح شوراي امنيت هيچ محمل حقوقي حتي بر اساس قرائت آمريکا وجود ندارد چون رئيس شوراي امنيت با تاييد اعضا ابلاغيه آمريکا را بي اثر دانسته است. دومين بعد ماجرا به سازمان ملل و دبيرکل برمي‌گردد که احتمالا دبيرخانه سازمان ملل متحد به دليل مخالفت صريح اعضا اقدامي براي تاسيس سازوکارهاي تحريمي قطعنامه هاي گذشته نخواهد کرد، مثلا در بند هجدهم از قطعنامه 1737 که سال 2006 عليه ايران و با راي مثبت همه اعضا به تصويب رسيد آمده که کميته اي متشکل از همه اعضاي شوراي امنيت بر کار تحريم ها عليه ايران نظارت خواهد داشت. در صورت ادامه داشتن مخالفت ها با اقدام اخير آمريکا عملا چنين کميته اي نيز تشکيل نخواهد شد. سومين موضوع وجه اجرايي است که آمريکا سعي خواهد کرد تحريم ها را در عمل اجرا کند. شايد مهم ترين کاري که از دست اين کشور برآيد به  قطعنامه 1929ارتباط داشته باشد که آخرين و سخت ترين قطعنامه ضد ايراني است و در سال 2010 به تصويب رسيد .اين قطعنامه  در بندهاي متعدد از کشورها خواسته تا در يک اقدام دسته جمعي از ورود هر نوع کالاي غيرمجاز همچون موشکي ، هسته اي و ... به ايران از راه هوا، دريا يا زمين جلوگيري کنند و مجوز توقيف و حتي اسقاط داده است. اگر چه ممکن است برخي شرکت هاي کوچک  از روي ترس  با اين روند  همراهي کنند اما با توجه به مخالفت عمده کشورهاي جهان با احياي اين قطعنامه  آمريکا عملا نخواهد توانست آن را به صورت حداکثري اعمال کند  لذا عملا کار جديدي نمي تواند بکند چراکه هم اکنون هم در جاهايي که زورش‌برسد و بتواند از اين اقدامات ايذايي انجام مي دهد و منتظر مجوز شوراي امنيت نبوده است که نمونه‌هاي آن را در جبل الطارق يا ونزوئلا ديده ايم.در مجموع به نظر مي رسد ايالات متحده به رغم اطلاع از انتهاي اين مسير پر چالش که روز به روز بر انزوا و تنهايي آمريکا خواهد افزود، در حال طي کردن مسير است و در نهايت به جايي خواهد رسيد که دنيا بايد بين حفظ سازوکارهاي حقوق بين الملل که دستاورد دو جنگ جهاني خانمان سوز و دهه ها کار حقوقي است  و سياست و قلدري و زورگويي واشنگتن يکي را  انتخاب کند. تا امروز که انتخاب اکثريت کشورها حتي دوستان و متحدان کاخ سفيد مشخص و در جهت مقابل خواست آمريکا بوده تا جايي که حتي انتقاد تندروهايي همچون جان بولتون را نيز در پي داشته است.مي توان پيش بيني کرد که به احتمال زياد همزمان با نيمه شب 20سپتامبر و اعلام آمريکا مبني بر بازگشت شش قطعنامه لغو شده قبلي، دولت‌هاي عضو برجام و شوراي امنيت نيز ضمن رد موضوع آمريکا اعلام خواهند کرد تحريم‌ها برنگشته است و عملا يک بن بست حقوقي شکل مي گيرد که بايد ديد در پايان منطق و قانون پيروز مي شود يا قلدري يک کشور منزوي و تنها.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar

---

بازار

---